Cứ đến ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hằng năm, người dân làng Muỗng Do, xã Điền Trung và các vùng lân cận huyện Bá Thước lại tổ chức lễ hội Mường Khô để tri ân Quận công Hà Công Thái và các vị tướng dòng họ Hà đã có công dẹp loạn ở vùng biên giới phía Tây tỉnh Thanh Hóa vào cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX. Họ đánh trống, rước kiệu, đánh chiêng cầu mong năm mới an lành, cuộc sống no đủ.
Mường Khô xưa là nơi cư trú của gia tộc Hà Công, một dòng họ lớn, có uy tín và thế lực mạnh; nơi sinh ra và lớn lên của Hà Văn Mao - một trong những thủ lĩnh của phong trào Cần Vương, đã giương cao ngọn cờ yêu nước, tập hợp nghĩa quân, xây dựng căn cứ chống giặc ngoại xâm.
 |
| Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng trao Chứng nhận công nhận Danh mục Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia Lễ hội Mường Khô cho lãnh đạo huyện Bá Thước. |
Để chuẩn bị cho lễ hội, những người có uy tín trong làng và nhân dân trong Mường chuẩn bị chu đáo với những đồ lễ tế như: trâu, lợn, gà, cá, bánh chưng, rượu, gạo, hoa quả… được sắp thành 18 mâm cỗ (10 mâm cỗ mặn, 2 mâm bánh chưng và 6 mâm ngũ quả).
Khi công việc chuẩn bị đã hoàn tất, người dân Mường Khô chọn giờ đẹp tiến hành nghi lễ rước kiệu ra Chùa Mèo-nơi thờ tự tổ tiên của dòng họ Hà Công. Dẫn đầu đoàn rước là đội cồng, chiêng vừa đi vừa diễn tấu, sau là chấp kích, bát bửu, kiệu long đình có lọng che.
 |
| Đông đảo người dân, du khách về dự Lễ hội Mường Khô. |
Đến với lễ hội Mường Khô 2024, du khách được hòa mình vào không khí nhộn nhịp của phiên chợ vùng cao, được thưởng thức những món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc Mường như rượu cần, cơm lam, canh đắng... những trò chơi, trò diễn đặc sắc như tung còn, chơi mảng, chọi gà, đánh đu, đánh cồng chiêng.
Đặc biệt, trong khuôn khổ Lễ hội có hoạt động trình diễn Séc bùa và màn hòa tấu của 460 cồng, chiêng. Các thiếu nữ Mường trong sắc phục dân tộc mang theo 460 chiếc cồng, chiêng vừa đi vừa diễn tấu, hát múa đã tạo nên tiết mục hợp xướng quy mô lớn, mang đậm bản sắc dân tộc, thu hút nhiều người xem.
Tiếng cồng chiêng vang vọng giữa không gian núi rừng là một trong những thứ không thể thiếu trong lễ hội Mường Khô, thể hiện sức mạnh và khát vọng của bà con xứ Mường.
 |
Đến với lễ hội Mường Khô 2024, du khách được hòa mình vào không khí nhộn nhịp của phiên chợ vùng cao. |
Đối với mỗi gia đình xứ Mường thì dịp này cũng giống như họ được ăn một cái Tết lại.
Dịp này, Lễ hội Mường Khô vinh dự được vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Sự kiện này sẽ góp phần vào tăng sức hấp dẫn cho ngành du lịch Bá Thước đưa nền kinh tế du lịch của huyện chung vào dòng chảy phát triển của du lịch Thanh Hóa.
Tại buổi lễ, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa khẳng định, sự kiện đón nhận và vinh danh lễ hội Mường Khô là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vừa là niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao về trách nhiệm của các cấp, các ngành của tỉnh và huyện Bá Thước; về trách nhiệm của các thế hệ nghệ nhân và cộng đồng các dân tộc anh em trên địa bàn huyện Bá Thước trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị huyện Bá Thước quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị lịch sử - văn hóa của lễ hội; duy trì và tổ chức lễ hội thường xuyên, có hiệu quả…
