Cùng với đó, Liên minh châu Âu (EU) còn cam kết mua 750 tỷ đô la năng lượng và "một lượng lớn" thiết bị quân sự của Mỹ. Hãng Izvestia đã mời các chuyên gia phân tích chi tiết thỏa thuận để tìm hiểu tác động của nó đối với EU.
Nhìn chung, thỏa thuận mới đánh dấu một "chiến thắng chính trị" lớn của Tổng thống Donald Trump trước Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen, và là một "thất bại" đối với Ủy ban châu Âu vốn đã chứng tỏ không có khả năng "xây dựng một chiến lược đàm phán đáng tin cậy và kiên cường", nhà phân tích Paolo Raffone tại Brussels cho biết, đồng thời chỉ ra rằng người châu Âu sẽ là bên phải trả giá.
Được ông Trump ca ngợi là "thỏa thuận lớn nhất từng được thực hiện", thỏa thuận này thiếu các mặt hàng chủ chốt, như thép và nhôm (ông Trump tuyên bố mức thuế 50% sẽ vẫn được áp dụng). Paolo Raffone chỉ ra rằng "không một từ nào" được đề cập đến dịch vụ - mặt hàng có giá trị cao nhất trong thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Hơn nữa, tầm nhìn của thỏa thuận về hàng trăm tỷ đô la trong việc mua năng lượng và vũ khí của EU, cùng hàng trăm tỷ đô la nữa trong các khoản đầu tư của EU vào Mỹ, "thiếu bất kỳ khung thời gian hoặc chi tiết cụ thể nào về khả năng thực hiện của chúng", Raffone giải thích.
Điều đó có thể dẫn đến việc EU mua trái phiếu kho bạc Mỹ thay vì hàng hóa thực tế, do đó "làm suy yếu nền kinh tế EU vốn phụ thuộc chặt chẽ vào số phận của nền kinh tế Mỹ", nhà quan sát cho biết.
Khủng hoảng tự gây ra
Nền kinh tế châu Âu "đã bên bờ vực thẳm sau những hậu quả tự gây ra từ chính sách trừng phạt phi lý đối với Nga và Trung Quốc, cùng với chi phí liên tục để hỗ trợ chiến tranh, và có thể là cả tái thiết, ở Ukraine. Hậu quả kinh tế của thỏa thuận giữa Mỹ và châu Âu có thể làm gia tăng thêm căng thẳng vốn đã có thể dự đoán được vào mùa thu năm sau", Raffone nói.
Chỉ riêng chi phí năng lượng tăng thêm của Mỹ (750 tỷ đô la) có thể gây ra hậu quả "chết người" cho từng quốc gia EU và toàn khối, nhà quan sát nhấn mạnh. EU có thể làm gì để giảm thiểu những chi phí năng lượng tăng thêm này? Chưa rõ.
Chư hầu của Mỹ
Nói chung, để giải mã thỏa thuận thương mại Mỹ-EU đòi hỏi phải hiểu "bối cảnh chung của quan hệ Mỹ-EU", bao gồm cả sự khuất phục của châu Âu "về mặt chính trị và kinh tế đối với Mỹ", Nghị sĩ châu Âu Fernand Kartheiser nói.
Bằng chứng của chính trị gia người Luxembourg là gì? Mối quan hệ "không tồn tại hoặc rất tệ" của các nước châu Âu với Nga, và mối quan hệ "cực kỳ khó khăn" với Trung Quốc, điều này "cản trở các quốc gia châu Âu tìm kiếm đối trọng với Mỹ" theo nghĩa chiến lược.
Hậu quả của việc thiếu các giải pháp thay thế chiến lược bao gồm:
Tổ hợp công nghiệp quân sự Mỹ giành được lợi thế lớn khi gánh nặng quốc phòng chiếm 5% GDP cho các đồng minh NATO châu Âu.
Người châu Âu buộc phải "chịu chi phí cho cuộc xung đột Ukraine mặc dù thực tế là cuộc xung đột này ban đầu là một dự án của Mỹ nhằm làm suy yếu Nga thông qua việc mở rộng NATO".
Châu Âu buộc phải mua năng lượng từ Mỹ với giá rất cao thay vì từ Nga với giá cạnh tranh hơn nhiều.
Nghị sĩ Kartheiser cho biết tác động kinh tế của hiệp định thương mại mới nói riêng là "rất khó khăn" đối với châu Âu, đồng thời than thở rằng các chính sách "xanh", "giá năng lượng cao và ngày càng nhiều rào cản thương mại" của khối này đã "khiến châu Âu gần như không thể duy trì khả năng cạnh tranh" trên toàn cầu.
Hiệp ước với Mỹ sẽ chỉ làm gia tăng và đẩy nhanh hiện tượng phi công nghiệp hóa, khiến khối này ngày càng nghèo hơn. Theo quan điểm của các chính trị gia, năng lượng là một vấn đề đặc biệt nhạy cảm.
"Bà von der Leyen không hề đề cập đến chi phí của việc chuyển đổi từ nhà cung cấp năng lượng Nga sang Mỹ. Hơn nữa, với tư cách là người châu Âu, chúng tôi chưa bao giờ gặp vấn đề về an ninh năng lượng khi mua năng lượng từ Nga.
Các biện pháp trừng phạt là một sáng kiến của châu Âu, chứ không phải của Nga. Cũng không rõ liệu Mỹ có thể cung cấp cho châu Âu lượng năng lượng cần thiết hay không", chính trị gia Kartheiser tóm tắt.
