Sáng nay, anh Lê Quang Mạnh (thôn Hồng Lạc, xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà) tất bật dậy từ sớm để chuẩn bị làm gà cúng rằm tháng 7.
Anh Mạnh là một trong những người đam mê tạo thế gà đứng trong các cỗ cúng của dòng họ. Anh tạo thế gà có tiếng trong vùng.
Để tạo được thế gà đứng trên mâm cỗ, ngoài các dụng cụ làm gà thông thường như dao, lưỡi dao cạo, anh phải trang bị thêm những chiếc đinh dài, nẹp tre và dây buộc.Anh Mạnh cho biết, năm nay anh có con gà trống 5kg để làm cỗ. Vì gà trọng lượng lớn khó tìm nên anh phải nhờ người thân từ Đắk Lắk gửi về.
Anh Mạnh giải thích, dùng đinh đóng từ dưới chân gà xuyên lên đùi nhằm cố định chân được thẳng, còn nẹp tre và dây buộc dùng để tạo thế gà theo ý muốn.
Với con gà trống nặng 5kg, phải mất hơn 3 giờ đồng hồ anh Mạnh và một người phụ việc mới làm xong công đoạn đầu, sau đó mất gần 1 giờ để luộc và nắn thì con gà cúng hoàn thành.
Tại dòng họ Lê Quang ở xã Thạch Châu, hầu hết con cháu đều biết tạo thế gà đứng, trong đó phải kể đến những người đam mê như anh Lê Quang Nhật, Lê Quang Đường… Đây là những người hàng năm đều có sản phẩm đẹp trong cỗ cúng.
Ngoài việc tạo hình gà cúng thật đẹp, người dân sử dụng nhiều vật liệu như quả cầu, trái dừa hoặc con rùa vàng làm chỗ đứng cho gà để mâm cỗ thêm phần trang trọng, phong phú và mang tính nghệ thuật cao.
Phó chủ tịch UBND xã Thạch Châu Lê Quang Hùng cho biết, quá trình làm gà cúng đẹp rất kỳ công, mất nhiều thời gian, do đó đòi hỏi nghệ nhân phải khéo tay và có cái nhìn thẩm mỹ.
“Việc làm gà cúng trong cỗ rằm tháng 7 là phong tục của người dân, tuy nhiên cách tạo thế gà đứng chỉ xuất hiện ít năm trở lại đây/ Đây không chỉ là vấn đề tâm linh mà còn tạo ra vẻ đẹp, sự độc đáo trong những ngày lễ”, ông Hùng nói.
Hình ảnh nghệ nhân dòng họ Lê Quang tạo thế gà cúng độc đáo:
 |
| Công đoạn nắn gà tạo dáng trước khi đưa vào luộc. |
 |
| Gà được tạo thế đứng trước khi đưa vào nồi luộc. |
 |
| Để luộc thế gà đứng phải sử dụng nồi lớn. |
 |
| Những con gà đứng được tạo thế rất độc đáo cho cỗ cúng rằm tháng 7. |
 |
| Anh Lê Quang Nhật mất gần 3 giờ đồng hồ mới tạo xong thế gà đứng. |
 |
| Con gà đứng trên mình rùa của anh Lê Quang Lâm được làm rất công phu. |
 |
 |
| Con cháu dòng họ Lê Quang bày cỗ tại nhà thờ để làm lễ cúng tổ tiên. |
 |
 |
| Những mâm cỗ gà thế rất độc đáo. |
