“Đêm Tomahawh” kinh hoàng
Vào thứ Hai tuần trước, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho rằng ông có 48 giờ để suy nghĩ về tình hình ở Syria và tuyên bố không bị loại trừ kịch bản tấn công quân sự.
Trong khi ông Trump đang suy ngẫm thì hai tàu khu trục của Hải quân Mỹ (Donald Cook và Porter), mỗi tàu mang theo 60 tên lửa hành trình Tomahawk nhận lệnh tiếp cận bờ biển của Syria.
Đến cuối tuần, cường độ bay của máy bay trinh sát P8A Poseidon tăng mạnh trên bờ biển Syria. Ở vùng Địa Trung Hải, mỗi ngày, 7 tàu tuần tra thay nhau trinh sát các mục tiêu nhằm đánh giá năng lực triển khai trong các nhóm không quân và Hải quân Nga trước cuộc tấn công sắp tới.
Vào 21h ngày 13/4 (theo giờ Washington), tại Phòng Ngoại giao của Nhà Trắng, Donald Trump tuyên bố: “Tôi đã ra lệnh cho quân đội Mỹ tấn công để loại trừ khả năng chế tạo và sử dụng vũ khí hóa học của Syria. Mỹ sẽ duy trì các biện pháp đáp trả quân sự cho đến khi Syria ngừng sử dụng vũ khí hóa học…”.
Cuộc tấn công của liên quân Mỹ, Anh, Pháp vào Syria chính thức bắt đầu. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis, cuộc tấn công Syria lần này, Mỹ đã sử dụng hơn gấp đôi số tên lửa hành trình mà Washington dung để tấn công Syria vào năm ngoái.
Tên lửa hành trình đầu tiên của liên quân Mỹ, Anh, Pháp vượt qua các khu vực thuộc trách nhiệm bảo vệ hàng không của Nga đến các mục tiêu trên lãnh thổ Syria vào lúc 03:42 (giờ Moscow). Thủ đô Damascus đang chìm trong giấc ngủ bỗng rực sáng bầu trời đêm với những tia chớp đỏ lửa.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, tên lửa của liên quân đã tấn công vào 6 sân bay: Duvali, Dumeir, Blay và Shayrat- 46 tên lửa; Tại Homs- 16 tên lửa; Ở sân bay Mezze (không sử dụng) – 9 tên lửa; Ở vùng lân cận các khu định cư Barz và Jaramani- 30 tên lửa. Tổng cộng, các đồng minh phương Tây đã bắn 103 tên lửa hành trình, bao gồm cả Tomahawk trên biển, được phóng lên từ các tàu của Hải quân Mỹ.
Theo quan điểm của phương Tây, các mục tiêu này được gọi là "có liên quan đến chương trình hóa học quân sự" của Damascus. Tuy nhiên, theo thông tin từ quân đội Nga, chúng đã không được sử dụng trong một thời gian dài.
Cuộc tấn công tên lửa của liên quân kéo dài một giờ rưỡi và kết thúc vào lúc 05:10 giờ Moscow. Chưa có thông tin chính xác về các nạn nhân bị chết và mất tích, Bộ Tổng tham mưu Syria mới chỉ báo cáo có một vài nạn nhân. Tổng thống Syria Bashar Assad lúc bấy giờ đang ở dinh tổng thống tại Damascus.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, một phần đáng kể các tên lửa của liên quân đã bị lực lượng phòng không Syria đánh chặn trên đường tiếp cận với các mục tiêu. Đó là hệ thống phòng không khá hiện đại, bao gồm S-125 Pechora-2M, S-200, Buk và Kvadrat.
Washington thận trọng
Được biết, ngày 9/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tấn công Syria trong vòng 48 tiếng. Tuy nhiên, 48 tiếng đồng hồ trôi qua mà Mỹ không có động tĩnh gì, khiến dư luận khó hiểu.
Theo tờ New York Times, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã cố gắng ngăn chặn một cuộc tấn công ngay lập tức vào Syria. Lầu năm góc sợ rằng, cuộc tấn công tên lửa có thể biến thành một cuộc xung đột lớn hơn giữa Nga, Iran và phương Tây.
"Trong cuộc họp kín tại Nhà Trắng, ông Mattis đã yêu cầu thêm bằng chứng về vai trò của Tổng thống Bashar Assad trong cáo buộc tấn công bằng vũ khí hóa học cuối tuần trước" – The New York Times viết.
Vào ngày Thứ năm (13/4), James Mattis công khai tuyên bố với Ủy ban Quân sự Hạ viện rằng: "Chúng tôi đang cố gắng ngăn chặn việc giết hại người vô tội, nhưng ở cấp chiến lược, làm thế nào chúng ta có thể ngăn chặn những diễn biến vượt ra khỏi tầm kiểm soát? Các bạn hiểu ý tôi chứ".
Sau khi Mattis vạch ra những lo ngại của mình trong Nhà Trắng, các cố vấn an ninh quốc gia hàng đầu của tổng thống đã kết thúc cuộc họp mà không có quyết định về vụ tấn công Syria. Mattis kêu gọi xác lập một chiến lược xem xét rộng hơn - Một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết.
Tuy nhiên, theo các quan chức chính quyền Mỹ, mặc dù Mattis đòi hỏi phải thận trọng, rất khó để tưởng tượng rằng Trump không phát động tấn công, bởi ông mắc nợ dư luận lời hứa - The New York Times cho biết.
"Theo tôi, con tàu đã rời bến…” - Ông Cliff Kupchan, Chủ tịch Công ty tư vấn đánh giá rủi ro chính trị Eurasia Group nhận định.
Những phản ứng trái chiều
Phần lớn các nước phương Tây đều ủng hộ cuộc tấn công “có mục tiêu cụ thể” của liên quân Mỹ, Anh Pháp. Theo họ, đòn tấn công này sẽ hạn chế, tiến tới triệt tiêu khả năng sử dụng vũ khí hóa học của quân đội Syria.
Tuy nhiên, nhiều nước tỏ ra quan ngại trước cuộc tấn công quân sự của Mỹ. Theo họ, tiến trình hòa bình ở Syria đang đến hồi kết và đòn tấn công của Mỹ đã phá vỡ triển vọng hòa bình ở một đất nước chịu nhiều đau thương mất mát sau 7 năm nội chiến.
Tổng thống Nga V.Putin khẳng định Mỹ đã dựng chuyện “vũ khí hóa học” để lấy cớ tấn công Syria. Theo ông Putin, với hành động này, Mỹ càng làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo ở Syria”.
Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, Mỹ và đồng minh tấn công vào một nước có chủ quyền như Syria - một quốc gia đang tích cực chống lại chủ nghĩa khủng bố là vi phạm luật pháp quốc tế. Đại sứ Nga tại LHQ Anatoni Antonov khẳng định Mỹ, Anh, Pháp phải chịu trách nhiệm trước cuộc tấn công vào Syria. “Những hành động tương tự như vậy sẽ phải hứng chịu hậu quả”- Anatoni Antonov cảnh báo.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản đối hành động dùng vũ lực tấn công một nước có chủ quyền của Mỹ, Anh, Pháp.
Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, cuộc tấn công tên lửa vào Syria hôm 14/4 chỉ hoàn toàn mang tính biểu tượng, làm đẹp mặt các bên. Nói như Cliff Kupchan, nếu Trump lại quyết định không tấn công, ông ấy sẽ là Obama 2.0.
