Sáng 18/6, tại hội thảo “Hệ sinh thái chuyển đổi xe điện hai bánh trên địa bàn TPHCM”, ông Trần Thanh Bình, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM (HIDS) cho biết, thời gian qua UBND TPHCM đã giao viện phối hợp cùng Tập đoàn Vingroup, đại diện bởi VinUni, thực hiện Đề án "Chuyển đổi Xanh cho TPHCM giai đoạn 2025-2030". Trong đề án này trụ cột chính là giao thông và năng lượng.
Theo ông Bình, trong giao thông xanh có rất nhiều nhiệm vụ cần thực hiện như: Chuyển đổi đội xe buýt điện, phát triển hạ tầng trạm sạc, xe điện đưa đón học sinh, phủ xanh giao thông vùng phát thải thấp bằng xe điện, chuyển đổi xe công nghệ sang xe điện.
Tuy nhiên, lãnh đạo Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM đánh giá, việc thay thế hơn 8 triệu xe máy xăng hiện có trên địa bàn thành phố không thể diễn ra trong một sớm một chiều mà cần có một lộ trình hợp lý, có trọng tâm.
Sau quá trình nghiên cứu và đánh giá, các nhà khoa học đã xác định nhóm tài xế công nghệ và giao hàng, với khoảng 400.000 người, là nhóm mục tiêu ưu tiên trong giai đoạn đầu.
Theo ông Bình, lý do là bởi nhóm này có tần suất di chuyển cao nhất (từ 80-200 km/ngày), phát thải vượt trội so với người dùng thông thường.
Khi thực hiện đề án thành công có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, có lợi ích kinh tế rõ ràng khi sử dụng xe điện , và có mức độ tổ chức, kết nối cao thông qua các nền tảng số.
Theo ông Trần Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng kinh tế (Viện nghiên cứu Phát triển TPHCM), để hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi, đơn vị đã kiến nghị UBND TPHCM thực hiện các chương trình miễn giảm thuế VAT, đăng ký trước bạ, đăng ký biển số… cho tài xế khi đăng ký chuyển từ xe xăng sang xe điện.
HIDS cũng sẽ phối hợp các đối tác hãng xe đề xuất cơ chế hỗ trợ khuyến mại, giảm giá cho tài xế khi chuyển đổi.
Về phía các nhà sản xuất xe điện, họ được hỗ trợ miễn giảm tiền thuê đất để mở rộng sản xuất.
Về phát triển trạm sạc, theo ông Hải, vấn đề mặt bằng mở rộng trạm sạc, phát triển mạng lưới trạm sạc được coi là ưu tiên quan trọng trong việc chuyển đổi xe xăng sang xe điện của tài xế.
Tuy nhiên, ông cho rằng, không gian cho xe 2 bánh nhỏ, nên có thể tận dụng vỉa hè rộng. TPHCM có thể tận dụng vị trí đất công chưa khai thác tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển hạ tầng trạm sạc, cung cấp dịch vụ cho tài xế 2 bánh.
Về lộ trình thực hiện, ông Hải cho biết đơn vị đề xuất đến năm 2026 sẽ chuyển 30% xe máy sang xe điện, năm 2027 tăng 50%. Tổng cộng trong 2 năm, TPHCM chuyển đổi 80% xe xăng sang xe điện, tương đương 320.000 xe.
Góp ý về cơ chế hỗ trợ cho tài xế, bà Nguyễn Ngọc Thúy Linh, Đại diện nền tảng Xanh SM (thuộc VinGroup) cho biết, để phát triển trạm sạc để tạo điều kiện cho người dân bác tài sạc điện, thành phố cần có các thay đổi về quy hoạch đô thị.
Cụ thể khi phê duyệt quy hoạch, các khu dân cư cần xem xét bắt buộc phải có khu vực sạc xe điện.
Về phía doanh nghiệp, bà Linh cho rằng với những đơn vị tiên phong chuyển đổi xanh được miễn giảm thuế đất nhằm kích thích chuyển đổi xanh.
“Với cơ chế hỗ trợ tài chính, thành phố cần lập quỹ chuyển đổi xanh nhằm tạo cơ chế hỗ trợ tài chính bác tài chuyển đổi xe điện. Quan trọng hơn cả là cần có các chiến dịch truyền thông giúp nâng cao nhận thức người dân về chuyển đổi xe xăng sang xe điện”, bà Linh nói.
