Một bài báo trên tờ “Người đưa tin” (Reporter) của Nga hôm 30/10 cho biết, gần đây, 117 máy bay chiến đấu cả dòng MiG lẫn dòng Su được sản xuất dưới thời Liên Xô đã được rao bán ở Cộng hòa Kazakhstan. Người bán là RSE Kazarnaulyexport (Kazspetsexport).
Phiên đấu giá đầu tiên dự kiến diễn ra vào ngày 26 tháng 10. Mức giá khởi điểm cho tất cả lô máy bay là khoảng 3,85 triệu dollars Mỹ hoặc 1,8 tỷ tenge Kazakhstan.
Tuy nhiên, cuối cùng cuộc đấu giá đã không diễn ra vì không có người mua. Sau đó, RSE Kazarnaulyexport tuyên bố sẽ tổ chức đấu lại vào ngày 11/11 tới và tiếp tục phiên đấu giá với giá chỉ bằng một nửa so với ban đầu.
Theo giới truyền thông, hầu như tất cả các máy bay đều đang được cất giữ trong kho nhưng không phù hợp với điều kiện bay, bởi công tác bảo dưỡng không được coi trọng. Tình trạng của chúng tồi tệ đến mức việc phục hồi được coi là không thực tế do chi phí cao.
Thậm chí, nhiều máy bay thậm chí không phù hợp với việc “ăn thịt lẫn nhau”, tức là chúng không thể trở thành “nhà cung cấp vật liệu, linh kiện” để sửa chữa cho các máy bay khác. Nên số này được coi là những chiếc máy bay "hoàn toàn phế thải".
Hiện nay, 81 máy bay được sản xuất từ năm 1975-1989 hiện nằm trong đơn vị quân đội ở làng Zhetigen thuộc vùng Almaty; 11 máy bay với giá 230,5 triệu tenge được đặt trong một đơn vị quân đội ở vùng Karaganda, 10 máy bay với giá 358,3 triệu ở Semey và 15 máy bay với giá 194,8 triệu ở Shymkent (căn cứ không quân số 602).
Trong số những chiếc được rao bán gồm có: Máy bay chiến đấu-ném bom MiG-27, máy bay chiến đấu MiG-29, máy bay chiến đấu đánh chặn MiG-31 (với các biến thể B/BSM/DZ), máy bay ném bom tiền tuyến Su-24MR, cùng với một số khung máy bay Su-24 không có động cơ và hệ thống điện tử hàng không.
Theo nhận định của một số chuyên gia quân sự có uy tín của Nga, rất có thể Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga (VKS) có thể phục hồi sử dụng những chiếc MiG-31 “Foxhound” (“Cáo săn chồn”) này, nên có thể các chuyên gia kỹ thuật nước này sẽ tới Kazakhstan để nghiên cứu, kiểm tra tình trạng của chúng.
Hiện nay, Nga không còn sản xuất những máy bay dòng MiG-31 nữa, nhưng vẫn có nhu cầu sử dụng những chiếc máy bay như vậy, bởi hiện nay, những chiếc MiG-31BM đang sử dụng để làm phương tiện mang phóng tên lửa siêu thanh Kh-47M2 Kinzhal (“Dao găm”).
Trong bối cảnh cuộc xung đột với Ukraine đã sắp hết năm thứ 2 và chuẩn bị sang năm thứ 3, việc sở hữu càng nhiều phương tiện phóng tên lửa Kinzhal đối với VKS càng là điều cần thiết.
Do đó, rất có thể Nga sẽ tìm cách mua lại số máy bay cũ này, chỉ để sở hữu những chiếc MiG-31. Vì vậy, chúng có thể được nâng cấp lên phiên bản MiG-31BM hoặc MiG-31-I , những phương tiện mang phóng tên lửa siêu thanh “Dao găm”.
Một điểm đáng chú ý là so với các dòng chiến đấu cơ khác, do đặc điểm tốc độ cực cao và bay trên tầng bình lưu nên khung máy bay của MiG-31 rất bền và có độ an toàn lớn (50% được làm bằng thép không gỉ, 16% bằng titan, còn lại là nhôm máy bay cao cấp) nên khung thân của MiG-31 vẫn còn rất tốt.
Tuy nhiên, việc mua lại số máy bay này vẫn còn một số khúc mắc bởi kể từ ngày 19/10, Kazakhstan đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu hàng hóa công nghệ cao sang Nga, nhưng không phải do hưởng ứng lệnh trừng phạt của phương Tây, mà là do các quy định của Hiệp ước về Liên minh kinh tế Á-Âu.
Nhưng theo một số chuyên gia, việc mua lại những chiếc máy bay cũ được sản xuất dưới thời Liên Xô không nằm trong số các hạn chế của lệnh cấm này, đồng thời nó cũng không mâu thuẫn với các điều khoản trong hiệp ước về hợp tác kỹ thuật quân sự song phương giữa hai nước.
