Hướng đi giảm nghèo bền vững
Xác định đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm là nhiệm vụ trọng tâm góp phần giảm nghèo bền vững, những năm qua tỉnh Điện Biên đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tập trung vào xây dựng chương trình đào tạo sát nhu cầu thị trường và thế mạnh của địa phương. Qua đó, hàng nghìn lao động nông thôn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa được trang bị kiến thức, kỹ năng nghề và có cơ hội tìm việc làm ổn định ngay sau đào tạo.
Các nghị quyết, chương trình của tỉnh liên tục được ban hành với nhiều cơ chế hỗ trợ phù hợp. Tỉnh yêu cầu các đơn vị điều tra, khảo sát kỹ nhu cầu học nghề cũng như nhu cầu tuyển dụng tại các doanh nghiệp, từ đó mở lớp đào tạo theo địa chỉ, tránh đào tạo chạy theo chỉ tiêu. Công tác tuyên truyền, tư vấn, định hướng nghề nghiệp được chú trọng giúp người lao động lựa chọn nghề phù hợp khả năng và điều kiện gia đình.
Cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy nghề từng bước được đầu tư nâng cấp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu học nghề trên địa bàn. Công tác phối hợp giữa nhà trường – doanh nghiệp – địa phương được tăng cường nhằm đảm bảo cơ hội việc làm sau tốt nghiệp.
Trong năm học 2024 – 2025, Điện Biên tuyển mới đào tạo nghề cho 6.621 người; tỷ lệ tốt nghiệp hệ chính quy đạt trên 90%, đào tạo sơ cấp và dưới 3 tháng đạt 100%. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn đã đào tạo thêm 2.281 lao động, góp phần đáp ứng nguồn nhân lực tại chỗ và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông thôn.
Hiệu quả từ đào tạo theo nhu cầu thị trường
Cùng với phát triển kinh tế, tỉnh Điện Biên đặc biệt chú trọng công tác đào tạo nghề và tạo việc làm bền vững cho người lao động. Trung bình mỗi năm, Điện Biên tổ chức đào tạo từ 8.000 – 8.300 lao động và tạo việc làm mới cho hơn 9.000 người. Nhờ có việc làm bền vững và thu nhập ổn định, tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt; người dân tự tin tham gia thị trường lao động.
Nhiều lớp đào tạo nghề được tổ chức ngay tại cơ sở, phù hợp thời gian sinh hoạt của người dân. Tại Nậm Pồ, từ đầu năm đến nay đã mở 8 lớp đào tạo sơ cấp năm 2025 tập trung vào nghề may mặc và xây dựng. Riêng lớp dệt thủ công và may trang phục tại bản Nậm Nhừ Con (xã Nà Hỳ) thu hút 35 phụ nữ dân tộc Mông tham gia, giúp họ có thêm nghề phụ và cải thiện thu nhập.
Để tạo thuận lợi cho học viên, các lớp đào tạo được tổ chức ngay tại xã, thậm chí vào buổi tối đối với lớp có đông phụ nữ dân tộc thiểu số nhằm phù hợp lịch sinh hoạt, sản xuất.
Nhờ phương cách triển khai linh hoạt, năm 2024 ở Nậm Pồ có gần 1.400 người được đào tạo nghề, 80% có việc làm ngay hoặc tự tạo việc làm. Tại Mường Ảng, 25 lớp đào tạo nghề nông nghiệp với hơn 1.600 học viên đã giúp 100% người học có việc làm sau khóa học, phần lớn tham gia sản xuất cà phê – cây trồng chủ lực của địa phương.
Song song với đào tạo nghề, tỉnh đẩy mạnh tư vấn việc làm, xuất khẩu lao động; hỗ trợ người dân vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm và Ngân hàng Chính sách xã hội để phát triển kinh tế hộ. Từ năm 2021 đến nay, hơn 395.000 lượt hộ nghèo đã được tiếp cận tín dụng ưu đãi, góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo.
Điện Biên giải quyết việc làm mới cho 11.099 lao động năm 2024 và đào tạo nghề cho 10.958 người, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số. Nhờ có thu nhập ổn định và sinh kế bền vững, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 34,9% năm 2021 xuống còn 21,29%, bình quân giảm 4,53%/năm– mức giảm ấn tượng trong bối cảnh vùng cao còn nhiều khó khăn.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số
Tỉnh Điện Biên đặt mục tiêu đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo có việc làm ổn định đạt 80%. Tầm nhìn đến năm 2029, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 70%, trong đó có văn bằng, chứng chỉ đạt 40%; 75–80% lao động có việc làm sau đào tạo. Đồng thời, tỉnh phấn đấu nâng thu nhập bình quân người DTTS lên mức 113 triệu đồng/năm.
Để hiện thực hóa mục tiêu đó, Điện Biên tiếp tục xác định giáo dục và đào tạo là nền tảng phát triển vùng dân tộc thiểu số, trong đó nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và mở rộng đào tạo nghề là hai giải pháp mũi nhọn.
Tỉnh sẽ tập trung khảo sát nhu cầu thực tiễn, tăng cường phối hợp giữa nhà trường – doanh nghiệp – địa phương trong định hướng nghề nghiệp và giải quyết việc làm; đồng thời tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của học nghề, học suốt đời.
