Đào tạo giáo viên mầm non 2 năm là quá ngắn

Khả thi nếu có lộ trình phù hợp

Từ thực tiễn quản lý giáo dục ở địa phương, ông thấy việc nâng chuẩn GV mầm non có là cần thiết và khả thi? Theo ông, quy định này trong Luật GD sửa đổi nếu được thông qua sẽ có tác động như thế nào?

Tỉnh Phú Thọ hiện nay có gần 8.200 CBQL, GV mầm non (trong biên chế 5.538, chiếm tỷ lệ 67,5%). Trong đó CBQL, GV có trình độ đào tạo trung cấp sư phạm chiếm tỷ lệ 31,1%, số CBQL, GV có trình độ trung cấp sư phạm còn từ 5 năm công tác trở lên (dưới 50 tuổi) chiếm tỷ lệ khoảng 28,1% (khoảng 2.300 người).

Về quy mô cũng như chất lượng giáo dục mầm non trên địa bàn tỉnh trong những năm qua có những bước phát triển vượt bậc, nhất là từ năm 2011 khi thực hiện Đề án phát triển giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, Phú Thọ cũng là một trong những tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành phổ cập cho trẻ 5 tuổi, trong đó yếu tố quan trọng nhất là sự phát triển gia tăng về đội ngũ GV mầm non, tuy nhiên về chất lượng đội ngũ (chất lượng nuôi, dạy và chăm sóc trẻ) đâu đó cũng còn có những hạn chế, có phần vì trình độ đào tạo, phần vì tuổi cao.

Với những yêu cầu rất lớn về đổi mới GD-ĐT, cùng việc triển khai Chương trình giáo dục mầm non mới, yêu cầu về trình độ năng lực cao hơn đối với GV, do vậy nâng chuẩn GV là phù hợp và cần thiết; tạo vị thế mới cho GV mầm non, tạo động lực phát triển đội ngũ, nhất là thu hút người giỏi vào ngành.

Hiện cả nước còn 33,8% GV có trình độ trung cấp (Phú Thọ là 31,1%), nhưng khi quy định có hiệu lực, con số này sẽ còn giảm nữa. Nếu xây dựng lộ trình đào tạo phù hợp thì việc đảm bảo 100% GV đạt chuẩn có tính khả thi.

Tuy nhiên, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng với GV chưa đạt chuẩn cần có lộ trình cụ thể, phù hợp, hạn chế khó khăn trong bố trí, phân công giảng dạy tại các nhà trường. Thêm nữa, cũng cần tính đến khả năng ngân sách vì trong thời gian GV được cử đi đào tạo sẽ phát sinh kinh phí chi trả thêm giờ và hợp đồng bổ sung GV thay thế GV đi học. Bên cạnh đó, việc đảm bảo về chế độ chính sách cũng cần đồng bộ.

Nhà giáo cần được hưởng chính sách tương xứng với nghề nghiệp

Có ý kiến đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, làm rõ sự cần thiết của việc nâng chuẩn trình độ CĐ đối với GV mầm non, trong khi tình trạng thiếu GV mầm non chưa được khắc phục, điều kiện bảo đảm chất lượng GV mầm non chưa đạt yêu cầu, ông nghĩ sao?

Hiện nay, cả nước nói chung, Phú Thọ nói riêng đều thiếu nhiều GV mầm non; tỷ lệ huy động trẻ ra lớp ở một số nơi còn rất thấp. Vừa qua, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo địa phương rà soát GV thừa/thiếu ở các cấp học và báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với Bộ GD&ĐT đề xuất phương án tháo gỡ trong năm học 2018 - 2019 (đề xuất bổ sung hơn 27.000 biên chế GV mầm non cho 17 tỉnh tăng trưởng cơ học về quy mô dân số và 5 tỉnh Tây Nguyên).

Tuy nhiên đó là những khó khăn trước mắt. Khi điều kiện KT-XH phát triển, cơ chế cho xã hội hóa giáo dục được quy định cụ thể, đồng bộ, huy động được sự vào cuộc tích cực từ các tổ chức kinh tế, cá nhân đầu tư vào phát triển giáo dục thì khó khăn đó dần được tháo gỡ. Thực tế, GV mầm non đang được đào tạo trong thời gian 2 năm là quá ngắn, cơ bản chỉ đủ đào tạo lý thuyết mà ít được thực hành, do vậy kỹ năng, năng lực chăm sóc và nuôi dạy còn nhiều hạn chế. Đó cũng là một trong những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế xảy ra trong nhà trường, gây bức xúc trong xã hội.

Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn lực con người, trong đó đội ngũ GV có vai trò là nhân tố quyết định. Chương trình giáo dục mầm non có sự đồng bộ, thống nhất giữa nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục, không có tư tưởng về nuôi nhiều hơn dạy ở trẻ dưới 5 tuổi. Điều này đặt ra yêu cầu cao cho đội ngũ, GV mầm non phải có kiến thức tổng hợp về tâm sinh lý, sức khỏe, dinh dưỡng, do vậy cần được đào tạo toàn diện, đảm bảo đầy đủ phẩm chất, năng lực, đáp ứng yêu cầu, mục tiêu giáo dục mầm non, việc nâng chuẩn, tăng thời gian đào tạo đối với GV mầm non trong điều kiện hiện nay là phù hợp và cần thiết.

Cũng liên quan đến nhà giáo, Ủy ban Văn hóa Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, quy định cụ thể trong dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) về chính sách lương bảo đảm tương xứng với đặc thù nghề nghiệp, vị trí, vai trò của nhà giáo; về trách nhiệm quản lý Nhà nước của các bộ chức năng trong xây dựng chính sách tiền lương và quản lý biên chế. Xin ông cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?

GD-ĐT có vai trò hết sức quan trọng, chính sách tiền lương đối với nhà giáo cũng là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên hiện nay, lương GV cũng như các ngành đang được trả theo hệ số mà chưa xếp theo chức danh nghề nghiệp và vị trí việc làm. Việc xếp lương nhà giáo như hiện nay chưa khẳng định được tính ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW và chưa được tính theo mức độ phức tạp của công việc. Lương chưa thật sự là thu nhập chính của viên chức, vì vậy người lao động sống được bằng lương còn khó khăn.

Trong điều kiện đổi mới và xu thế phát triển hiện nay, áp lực đặt lên vai nhà giáo ngày càng cao, trong khi chính sách cho nhà giáo còn nhiều bất cập, thu nhập tính theo bình quân chung còn thấp, cùng với lương theo thang bảng lương, nhà giáo được đảm bảo bằng một số phụ cấp, ngoài ra không có thu nhập tăng thêm. Do đó, đời sống nhà giáo còn rất nhiều khó khăn vất vả, nhất là nhà giáo công tác ở các vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn.

Việc quy định cụ thể trong Luật, khẳng định được vai trò, vị trí, vị thế và tính chất phức tạp trong công việc của nhà giáo cùng với những chính sách đối với nhà giáo là cần thiết và đó sẽ là động lực thu hút nguồn lực chất lượng cao vào ngành.

Xin cảm ơn ông!