Được làm từ sợi nấm, loại vải dệt cải tiến này đang gây bão, mang đến sự thay thế bền vững và phong cách cho da truyền thống, đồng thời hướng đến việc áp dụng cách tiếp cận sản xuất quần áo có ý thức sinh thái hơn và bớt tàn bạo với động vật.
Sợi nấm và ứng dụng
Một mạng lưới các sợi nhỏ màu trắng mịn gọi là sợi nấm. Những sợi nấm này có thể xâm nhập vào nhiều chất nền khác nhau, gồm đất, gỗ và chất hữu cơ. Đây là cấu trúc tăng trưởng chính của nấm, đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ và phân hủy chất dinh dưỡng.
Sợi nấm đóng vai trò là phương thức hấp thụ chất dinh dưỡng chính của nấm. Nó phân hủy các vật liệu hữu cơ phức tạp thành các hợp chất đơn giản hơn mà nấm có thể hấp thụ và sử dụng, cũng như đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái với vai trò là chất phân hủy, phân hủy chất hữu cơ chết và tái chế chất dinh dưỡng trở lại đất. Quá trình này rất cần thiết cho sức khỏe của đất và sự phát triển của cây trồng.
Một số loại nấm hình thành mối quan hệ cộng sinh với thực vật thông qua sợi nấm. Một ví dụ là nấm - rễ cộng sinh, hình thành các mối liên kết tương hỗ với rễ cây, tăng cường sự hấp thu chất dinh dưỡng của cây đồng thời nhận lại carbohydrate.
Sợi nấm có nhiều ứng dụng khác nhau, gồm trong nông nghiệp (làm phân bón tự nhiên), y học (kháng sinh và các loại thuốc khác), làm sạch môi trường (xử lý sinh học) và hiện nay là dệt may (da nấm). Nó cũng đang được khám phá để sử dụng trong các vật liệu bền vững, chẳng hạn như bao bì phân hủy sinh học và vật liệu xây dựng.
Các nhà khoa học và nhà thiết kế đã phát hiện ra rằng sinh vật khiêm tốn này có thể được khai thác để tạo ra chất liệu gần giống với da truyền thống về kết cấu, độ bền và tính linh hoạt.
Nhưng không giống như da động vật đòi hỏi phải xử lý chuyên sâu và tạo ra các chất thải có hại, da sợi nấm được nuôi dưỡng thông qua quy trình tự nhiên. Bằng cách phát triển sợi nấm trên chất thải nông nghiệp hoặc các chất hữu cơ khác, nó có thể hình thành các tấm có thể thuộc da, nhuộm màu và biến thành nhiều loại sản phẩm thời trang.
Việc phát triển của sợi nấm là một hành trình đổi mới và thử nghiệm. Các nhà nghiên cứu đã khám phá phương pháp trồng khác nhau, tinh chỉnh kết cấu và chất lượng của vật liệu cũng như thử nghiệm nhiều ứng dụng trong thời trang và thiết kế.
Những người tiên phong trong lĩnh vực này tập trung vào việc phát triển sợi nấm trên chất nền rắn như chất thải nông nghiệp. Tuy nhiên, với kỹ thuật mới hơn đã xuất hiện, như lên men chìm, cho phép kiểm soát tốt hơn quá trình tăng trưởng và tạo ra vật liệu đồng nhất hơn.
Tác giả chính của nghiên cứu là Assia Crawford, thuộc Đại học Colorado ở Mỹ cho biết, khi thế giới tìm kiếm các giải pháp thay thế bền vững cho các vật liệu truyền thống, mối quan tâm ngày càng tăng được đặt vào việc sử dụng các sinh vật sống để sản xuất các vật liệu thay thế. Chúng có khả năng phân hủy sinh học với tác động môi trường thấp như da từ sợi nấm, một loại thay thế thân thiện với môi trường.
 |
Da từ sợi nấm là một thay thế thân thiện môi trường cho da tổng hợp. |
Lựa chọn bền vững hơn
Sản xuất da truyền thống gây hại đáng kể cho môi trường. Chăn nuôi để lấy da liên quan đến nạn phá rừng, ô nhiễm nước và phát thải khí nhà kính đáng kể. Quá trình này cũng đòi hỏi một lượng lớn nước và đất, góp phần làm suy thoái môi trường hơn nữa.
Các chất thay thế da tổng hợp, có nguồn gốc từ các sản phẩm gốc dầu mỏ liên quan đến khai thác nhiên liệu hóa thạch, vốn có những chi phí môi trường riêng, bao gồm cả ô nhiễm và suy thoái lâu dài.
Ngược lại, da sợi nấm mang đến một lựa chọn bền vững hơn nhiều, đồng thời không cần những vùng đất rộng lớn, làm giảm áp lực lên môi trường sống tự nhiên và rừng.
Sản xuất da sợi nấm cũng cần ít nước hơn, giải quyết một trong những vấn đề quan trọng liên quan đến da truyền thống. Năng lượng cần thiết để sản xuất da sợi nấm thấp hơn, giúp quá trình này hiệu quả và ít gây hại hơn.
Hơn nữa, quy trình sản xuất da sợi nấm tạo ra ít sản phẩm phụ có hại hơn, góp phần hình thành phương pháp sản xuất sạch hơn, bền vững hơn. Điều này làm cho sợi nấm trở thành một sự thay thế đầy hứa hẹn có thể giúp giảm tác động đến môi trường của ngành thời trang.
Tiềm năng của loại da nấm mới là vô tận. Từ thương hiệu cao cấp sang trọng cho đến công ty khởi nghiệp bền vững, các nhà thiết kế đang tận dụng chất liệu linh hoạt này để tạo ra nhiều loại sản phẩm, từ giày dép, túi xách đến áo khoác và vải bọc ghế.
Ngoài ra, các ứng dụng tiềm năng của nó trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau, gồm nội thất ô tô, đồ nội thất và thậm chí cả vật liệu xây dựng. Vật liệu linh hoạt và bền vững này có thể mở đường cho một tương lai thân thiện với môi trường hơn.
Mặc dù tương lai của da từ sợi nấm có vẻ tươi sáng nhưng vẫn còn những thách thức cần vượt qua. Mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng vẫn là một trở ngại lớn.
Ngoài ra, việc đảm bảo tính nhất quán về chất lượng và kết cấu giữa các lô da sợi nấm khác nhau là một thách thức đang diễn ra. Tuy nhiên, khi nghiên cứu và phát triển tiếp tục, những thách thức này đang được giải quyết bằng công nghệ và kỹ thuật mới.
Khi người tiêu dùng nhận thức rõ hơn về tác động đến môi trường và đạo đức khi lựa chọn thời trang của họ, nhu cầu về các lựa chọn thay thế bền vững và không độc hại đang gia tăng. Loại da mới được phát triển từ nấm mang đến một giải pháp hấp dẫn, kết hợp phong cách và tính bền vững theo cách mang lại lợi ích cho cả hành tinh và cư dân trên đó.
