Trái lại, nó ngày càng lắng đọng, bồi tụ chứa chan biết bao tình cảm về con người, cảnh vật, cuộc sống nơi đây, dẫu có đổi thay từng ngày về hình thức…
Kí ức
Lần đầu tiên, bao giờ cũng đầy ấn tượng, cũng đáng nhớ đến chẳng thể nào quên, nhất là khi đi du lịch cùng gia đình. Thế nên, ngay cả khi không cần xem lại những tấm ảnh chụp hơn 12 năm về trước có đầy đủ ngày tháng năm, tôi vẫn nhớ nơi mình ở là khu biệt thự cổ nằm lưng chừng đồi sát hồ Xuân Hương, vẫn nhớ những nơi đã ghé thăm, như vườn hoa trung tâm thành phố, thung lũng Tình yêu, thung lũng Vàng, hồ Than thở, hồ Tuyền Lâm, đỉnh Liang Biang…
Và đương nhiên, cả những con đường sạch sẽ, không đèn tín hiệu giao thông (thành phố duy nhất cả nước không có “đặc sản” này), ở giữa hoặc hai bên là những rặng hoa rực rỡ sắc màu, cả các loài hoa bản địa như dã quỳ hay những loài hoa mới du nhập gần đây, đáng kể là hoa anh đào mỗi năm bừng nở rực rỡ, thắm tươi níu kéo biết bao bước chân lữ khách mọi miền cả nước.
Và đương nhiên, cả những quán cà phê, quán nhạc Trịnh rất đặc trưng, rất Đà Lạt lãng mạn, trữ tình, buồn buồn những chiều mưa, những buổi tối trầm mặc, cô đơn, phiêu du…
Những món ăn đường phố, hay chợ đêm giữa trung tâm thành phố tấp nập, rực sáng náo nhiệt mỗi đêm… Hay những tối giao lưu cồng chiêng, ăn thịt nướng các loại, uống rượu cần, nhảy múa cùng bà con dân tộc địa phương…
Kể từ cái lần đầu biết bao kỷ niệm không thể nhạt phai ấy, tôi đến Đà Lạt nhiều lần, đều là do công việc. Lần nào đến cũng thấy những điều mới mẻ, dù những cung đường, điểm đến đã quen thuộc, đã hằn sâu trong trí nhớ. Thậm chí, có những người còn vui đùa thiết kế một tour du lịch ví von như hành trình cuộc đời mỗi con người, qua mỗi điểm đến: Đồi Mộng mơ - thung lũng Tình yêu - hồ Than thở - đồi thông hai mộ…
Hướng đi mới
Ngoài những sản phẩm du lịch truyền thống, chừng mươi năm trở lại đây, du lịch canh nông (du lịch nông nghiệp) trở thành một “đặc sản” của Đà Lạt nói riêng, Lâm Đồng nói chung, hứa hẹn những gọi mời, cuốn hút đối với du khách trong và ngoài nước, thậm chí là chính du khách địa phương.
Ví như Cầu Đất Farm (thôn Trường Thọ, xã Trạm Hành, thành phố Đà Lạt), từ tháng 3/2018 đã bắt đầu bước chân vào lĩnh vực du lịch canh nông. Cái biển Cầu Đất Farm được dựng to vật, giữa mênh mông đồng đất, những cánh đồng hoa các loại, như cẩm tú cầu, xác pháo nữ hoàng xanh (salvia), mõm sói, mao địa hoàng, oải hương (lavander), hướng dương… và các khu nhà kính trồng rau, dưa công nghệ cao, chủ yếu là xà lách, bí khổng lồ, cà chua, dưa leo baby.
Giữa bạt ngàn các loại hoa, khá nhiều du khách chụp ảnh, cả những cặp đôi cùng đoàn cồng kềnh phụ kiện đến chụp ảnh cưới. Mất 95.000 đồng mua vé vào cổng, du khách được gửi xe, đi xe điện miễn phí, chụp ảnh thoải mái, tham quan các vườn rau, quả và có thể mua sản phẩm mang về… Du khách được hướng dẫn đi theo lộ trình cụ thể, được nghe hướng dẫn về quy trình trồng rau thủy canh, nông nghiệp công nghệ cao, mua sắm sản phẩm, ngồi nghỉ uống sinh tố được chế biến từ các loại rau, củ, quả của trang trại.
Hay như mô hình tham quan các vườn rau, củ, quả, quán cà phê của Công ty TNHH trang trại Langbiang Farm – cà phê Green Box (42 Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 8, thành phố Đà Lạt) của Giám đốc Trần Huy Đường.
Làm du lịch canh nông từ tháng 5/2017, nhưng ông Đường làm khác mọi người, bởi những lợi thế riêng có. Hiểu rằng, “phi thương bất phú” nên ông bỏ bớt diện tích trồng rau, hoa không hợp lý để mở quán cà phê, sinh tố bán đúng sản phẩm an toàn của nhà trồng.
Ông bảo, “không gì lợi bằng bán cho khách du lịch. Thương hiệu mình có, bán sản phẩm của mình, chất lượng bảo đảm và du khách vui lòng”. Ngoài “địa lợi”, ông còn tận dụng được thế mạnh chuyên về nông nghiệp đã được gây dựng, có sản phẩm.
Ngay như việc trưng bày hoa, rau ở trên bàn trong quán cũng hơn hẳn các quán khác, bởi “hoa ở vườn bị gãy, mình trưng cả bình to chứ không phải vài bông, một cành, chi phí mình giảm thiểu, du khách lại thích, và họ check-in”.
Thêm nữa, ví như ông trồng loại bí khổng lồ cho thu nhập lớn, như “năm ngoái, vào mùa Halloween, có quả bí 100kg tôi bán được 3,5 triệu đồng, bằng cả vườn bí của bà con nông dân. Riêng bí khổng lồ tôi thu mấy trăm triệu”. Nhà ông Đường hiện có 27ha trang trại trồng hoa, rau, củ, quả, thuê khoảng 100 người làm việc thường xuyên.
Khi làm du lịch canh nông, ông Đường mới đầu tư chừng 3 tỷ đồng, “phần nổi thôi”. Và ông cũng thẳng thắn rằng, việc ông đang làm “mới chỉ là chấm phá thôi. Tôi sẽ mở rộng, hợp tác với bà con, mở thêm ẩm thực rau an toàn... Mình bảo đảm chất lượng, giá cả hợp lý, thái độ phục vụ tốt nên sẽ có thị trường. Sau đó, tôi sẽ chuyển giao công nghệ, thương hiệu..., thành lập chuỗi mô hình không chỉ ở trong tỉnh”.
Tổ hợp du lịch canh nông DL Nature’s (125 quốc lộ 20, tổ Lâm Văn Thạnh, phường 11, thành phố Đà Lạt) luôn sôi động, tấp nập, với ôtô, xe máy đậu san sát, với cửa hàng bán các đặc sản Đà Lạt, quán cà phê, sinh tố, những vườn rau, củ, quả… Phan Tuấn Linh - ông chủ mô hình du lịch canh nông này - còn khá trẻ.
Linh cho biết, ý tưởng làm du lịch canh nông xuất hiện khi “cách đây 2 - 3 năm, thấy nhiều người cho du khách vào tham quan vườn hoa, rau, củ, quả và thu phí”. Nhưng Linh quyết định không thu phí, kèm theo đó là “các dịch vụ giá rẻ, uy tín rồi phát triển thêm mô hình cà phê, nước dinh dưỡng do mình làm ra…”.
Linh đang làm nhà hàng buffet rau, diện tích khoảng 1.000m2 (trong tổng diện tích 6.000m2 tại trụ sở), cũng sẽ khác biệt, chất lượng, với khoảng 50m2 trồng các loại rau thủy canh ở giữa nhà hàng để khách yên tâm, có thể đến đó, hoặc ra vườn tự tay hái rau vào ăn lẩu.
Linh dự kiến bán 50.000 đồng/suất với một nồi nước lẩu, 40 - 50 loại rau ăn thoải mái. Tất nhiên, du khách không chỉ ăn rau, nên nhà hàng sẽ bán các loại đồ nướng, đồ lẩu, mua thêm gì tính tiền đó, “giá cũng trung bình, vì tôi phục vụ số đông”. Sau gần 3 năm làm du lịch canh nông, “từng bước, từng bước một”, Linh sắp khép kín quy trình sản xuất - kinh doanh, tận dụng từ sáng (bán cà phê, sinh tố, nước dinh dưỡng…) đến tối (2 nhà hàng ăn, uống).
