Bệnh nhân là chị H mang thai ở tuổi ngoài 40. Do sinh con khi độ tuổi đã cao nên gia đình chị quyết định làm hồ sơ sinh tại một bệnh viện ở Hà Nội.
Tuy nhiên gần đến ngày dự kiến sinh, chị Hạnh có dấu hiệu đau bụng. Chị được gia đình nhanh chóng đưa vào Trung tâm Sản Nhi – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Bệnh nhân ở tình trạng nguy kịch
Tại đây, sau khi được thăm khám, các bác sĩ đã khuyên chị phải nhập viện ngay bởi đã có dấu hiệu chuyển dạ, kèm theo huyết áp tăng cao.
Sau khi dõi chuyển dạ, sản phụ H được chỉ định mổ cấp cứu ngay trong đêm nhập viện. BSCKII. Nguyễn Tiến Công – Trưởng khoa Sản thường, bác sĩ trực tiếp phẫu thuật cho chị H chia sẻ: Bệnh nhân H có tiền sử tiền sản giật trong quá trình mang thai, tuy nhiên người bệnh chủ quan và không sử dụng biện pháp điều trị nào.
Ngay sau khi nhập viện, sản phụ đã được chúng tôi theo dõi rất sát sao. Sau gần 1 giờ, sản phụ xuất hiện nhiều cơn co tử cung, huyết áp tâm thu tăng lên đến 190mmHg, đó là một dấu hiệu hết sức nguy hiểm cho sản phụ nên chúng tôi nhanh chóng chỉ định mổ lấy thai cấp cứu.
Tuy nhiên, khi vừa lên bàn mổ, sản phụ H bắt đầu xuất hiện cơn sản giật, toàn thân co giật liên tục, tinh thần hoảng loạn, khó thở, suy hô hấp và ngừng tuần hoàn. Tình thế lúc đó vô cùng nguy kịch.
Ngay lập tức, chúng tôi đã báo động đỏ đến các bác sĩ của khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, phòng Hồi sức sơ sinh, cùng với kíp gây mê để cấp cứu sản phụ và thai nhi.
ThS.BS Cao Việt Hưng – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Trung tâm Sản nhi cho biết thêm: “Vào khoảng 23h40 phút ngày 27/4/2019, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc nhận được báo động về tình trạng một sản phụ đã ngừng tuần hoàn trong khi chuẩn bị phẫu thuật lấy thai. Sản phụ cần phải phẫu thuật lấy thai ra ngoài để đình chỉ thai nghén ngay lập tức”.
Một ê kíp các bác sĩ khoa Sản thường, Gây mê hồi sức và Hồi sức tích cực – Chống độc, Nhi sơ sinh đã phối hợp hết sức nhịp nhàng.
“Bên dưới phẫu trường các phẫu thuật viên vẫn thực hiện phẫu thuật lấy thai nhi ra nhanh chóng, còn ở phía trên, chúng tôi tích cực tiến hành các biện pháp cấp cứu ngừng tuần hoàn cho sản phụ gồm có: Xoa bóp tim ngoài lồng ngực, đặt ống nội khí quản để thông khí nhân tạo, dùng các thuốc trợ tim và vận mạch.
Đến 23h55 phút, cháu bé đã chào đời an toàn và cất tiếng khóc đầu tiên. Trong khi sản phụ H vẫn trong tình trạng nguy hiểm, xuất hiện những cơn rung thất sau ngừng tim, mạch và huyết áp chưa thể đo được. Chúng tôi vẫn tiếp tục xoa bóp tim ngoài lồng ngực, sốc điện khử rung tim.
Và chính tiếng khóc chào đời của em bé như đã tiếp thêm sức mạnh cho sự khẩn trương và nhịp nhàng không biết mệt mỏi để chúng tôi quyết tâm giành lại sự sống cho mẹ cháu”.
Sau 45 phút cấp cứu tích cực, 2 lần sốc điện, tim của sản phụ đã đập trở lại, huyết áp đo được tại thời điểm đó là 90/60 mmHg, tình trạng oxy máu ổn định. Sản phụ được đưa về khoa Hồi sức tích cực – Chống độc để tiếp tục điều trị.
Tại khoa Hồi sức tích cực bệnh nhân tiếp tục được thở máy, an thần, duy trì các thuốc trợ tim mạch, điều chỉnh các rối loạn toan kiềm và điều trị các thuốc phối hợp theo phác đồ, sau 25h thở máy toàn trạng bệnh nhân đã ổn định, bệnh nhân được cho thoát mê, dừng thở máy và rút ống nội khí quản.
Ngày 3/5/2019, sau 5 ngày điều trị, sức khỏe của cả hai mẹ con chị Hạnh đã ổn định và được chỉ định ra viện.
Cảnh báo về bệnh lý tiền sản giật
Cũng theo Thạc sỹ - bác sỹ Cao Việt Hưng, Tiền sản giật (hay nhiễm độc thai nghén) là tình trạng rối loạn nguy hiểm thường gặp đối với phụ nữ mang thai sau tuần thứ 20.
Các biểu hiện của tiền sản giật có thể kể đến như: cao huyết áp, có protein trong nước tiểu, phù hai chân, nhức đầu hoa mắt chóng mặt… Đến thời điểm hiện tại, nguyên nhân gây ra tiền sản giật vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Tuy nhiên, một vài giả thuyết cho rằng tình trạng tiền sản giật trong thai kỳ có thể là do sự mất cân bằng prostaglandin, một chất giúp thư giãn cơ thể và duy trì hoạt động co bóp của các cơ trơn, đóng vai trò quan trọng trong sự vận động co lại của mạch máu trong quá trình mang thai của sản phụ
Tiền sản giật gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé trong khi sinh nở, như làm tăng nguy cơ sinh non, sinh con thiếu cân. Đặc biệt, tiền sản giật có thể dẫn đến tình trạng sản giật, trong đó sản phụ bị co giật, mất ý thức, có thể hôn mê nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Ngoài ra, tiền sản giật còn là nguyên nhân của nhiều bệnh lý nguy hiểm sau sinh, bao gồm hội chứng HELLP, băng huyết sau sinh, đông máu nội quản rải rác, phù phổi cấp, tai biến mạch máu não, tổn thương thận nghiêm trọng, bệnh thận mạn tính,...
Vì vậy phụ nữ mang thai, nhất là vào giai đoạn sau của thai kỳ, càng gần lúc đến ngày dự tính sinh thì cần phải đặc biệt chú ý các dấu hiệu bất thường và có chế độ thăm khám thai hợp lý tại bệnh viện.
Bên cạnh đó, các sản phụ nên thường xuyên kiểm tra huyết áp ngay tại nhà để sớm phát hiện các triệu chứng, từ đó cấp cứu và chữa trị tiền sản giật kịp thời, giảm thiểu những rủi ro đáng tiếc.
