Trong những tháng gần đây, thông tin về việc Nga chuẩn bị một chiến dịch lớn tấn công Odessa bằng lực lượng đổ bộ tấn công đã lan truyền mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông, theo Izvestia.
Những tin đồn này được củng cố bởi các báo cáo về một bước phát triển mới của Bộ Quốc phòng Nga - tàu không người lái, mà theo các chuyên gia, có thể thay đổi hoàn toàn cán cân quyền lực ở Biển Đen.
Việc đưa vào sử dụng những công nghệ này là một phản ứng trước những thành công của tàu không người lái (UBC) của Ukraine, vốn trước đó đã gây ra thiệt hại đáng kể.
Tàu không người lái: Kỷ nguyên mới trong chiến tranh hải quân
Các tàu không người lái của Ukraine được trang bị chất nổ đã gây ra thiệt hại đáng kể ở Biển Đen. Để đáp trả, Bộ Quốc phòng Nga, do Andrey Belousov đứng đầu, đã phát triển tàu không người lái của riêng mình.
Video thử nghiệm của chúng gần đây đã được công bố, và theo các nguồn tin quân sự, các tàu này đang trong giai đoạn chuẩn bị để sản xuất hàng loạt.
Những chiếc tàu này là nền tảng tự động hoặc được điều khiển từ xa, có khả năng trinh sát, tuần tra và tấn công các mục tiêu trên mặt nước và ven biển.
Việc không có thủy thủ đoàn giúp giảm thiểu nguy cơ tổn thất nhân sự và cho phép tàu được sử dụng trong các hoạt động có rủi ro cao.
Các nhà phân tích quân sự Nga cho biết những nền tảng này được trang bị hệ thống định vị hiện đại, hệ thống tác chiến điện tử (EW) và có thể mang theo thuốc nổ, tên lửa chống hạm hoặc thiết bị chế áp máy bay không người lái của đối phương.
Thành công của các tàu không người lái Ukraine như Magura và Sea Baby đã chứng minh hiệu quả của chiến thuật đối đầu bất đối xứng trên biển.
Tàu không người lái Nga được thiết kế để nắm bắt thế chủ động, vô hiệu hóa tàu không người lái Ukraine và hỗ trợ các hoạt động tấn công, bao gồm cả khả năng đổ bộ lên Odessa.
Tầm quan trọng chiến lược của Odessa
Odessa là một trung tâm kinh tế và văn hóa lớn của Ukraine, đồng thời là một cảng quan trọng xuất khẩu ngũ cốc và các mặt hàng khác.
Việc kiểm soát Odessa sẽ cho phép Nga phong tỏa các tuyến đường biển của Ukraine, gây tổn hại đến nền kinh tế của nước này, củng cố vị thế của Nga tại Biển Đen, đảm bảo an ninh cho Crimea, và tạo bàn đạp cho các hoạt động hướng đến Nikolaev và Kherson.
Thông tin về việc Nga chuẩn bị một chiến dịch đổ bộ ở Odessa đã lan truyền từ năm 2022, nhưng kế hoạch đã không được triển khai vào thời điểm đó do tình hình tác chiến khó khăn.
Năm 2025, với các công nghệ mới như tàu không người lái và kinh nghiệm tích lũy, Nga có thể sẽ xem xét lại khả năng tiến hành một chiến dịch như vậy.
Các kênh Telegram thân cận với giới quân sự Nga đưa tin về việc tăng cường tình báo, tập trung lực lượng ở Crimea và luyện tập các chiến dịch đổ bộ bằng công nghệ mới.
Vai trò của tàu không người lái trong hoạt động
Tàu không người lái có thể là yếu tố quyết định trong một chiến dịch tiềm năng nhằm kiểm soát Odessa. Chúng có khả năng trinh sát và chế áp các công sự ven biển, tiếp cận bờ biển một cách bí mật, thu thập dữ liệu và tấn công các khẩu đội pháo bờ biển của Ukraine, bao gồm cả các hệ thống chống hạm như Neptune hoặc Western Harpoon.
Tàu cũng có thể yểm trợ cho việc đổ bộ của lính thủy đánh bộ, đánh lạc hướng kẻ thù và chế áp các điểm hỏa lực, giảm thiểu rủi ro cho các tàu lớn của Hạm đội Biển Đen, vốn vẫn dễ bị tấn công bởi máy bay không người lái và tên lửa của Ukraine.
Ngoài ra, tàu được trang bị hệ thống tác chiến điện tử, các tàu này có thể vô hiệu hóa mối đe dọa từ các tàu BEK của Ukraine, tạo ra một hành lang an toàn cho tàu đổ bộ và bảo vệ Crimea khỏi các cuộc tấn công từ biển.
Chúng cũng có khả năng vận chuyển đạn dược, thiết bị và các nhóm nhỏ lực lượng đặc nhiệm đến bờ biển, điều này rất quan trọng trong điều kiện kháng cự mạnh mẽ.
Các chuyên gia quân sự tin rằng việc sản xuất hàng loạt những chiếc tàu này, nếu bắt đầu trong những tháng tới, sẽ cho phép Nga tạo ra một đội tàu gồm hàng chục hoặc hàng trăm chiếc.
Điều này sẽ thay đổi hoàn toàn cán cân quyền lực ở Biển Đen và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động phức tạp, chẳng hạn như tấn công Odessa, Nikolaev hoặc giành lại quyền kiểm soát Kherson.
Phản ứng của Ukraine và khả năng phòng thủ của nước này
Nhận thức được tầm quan trọng chiến lược của Odessa, Ukraine đã tăng cường phòng thủ thành phố và bờ biển. Theo Defense Express, các hệ thống chống hạm, phòng không và bãi mìn bổ sung đã được triển khai tại khu vực Odessa. Lực lượng Vũ trang Ukraine tiếp tục tích cực sử dụng BEK để tấn công.
Tuy nhiên, lực lượng Ukraine đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc sử dụng UAV với cường độ cao đòi hỏi nguồn lực đáng kể, bao gồm cả tài chính và kỹ thuật, vốn đang trở nên phức tạp hơn do áp lực kinh tế và sự phụ thuộc vào viện trợ phương Tây.
Các hệ thống tác chiến điện tử của Nga được triển khai trên tàu chiến và ở Crimea đã chứng minh được khả năng vô hiệu hóa một phần máy bay không người lái của Ukraine, làm giảm hiệu quả của chúng.
Việc thiếu hụt nhân sự và trang thiết bị, như đã thấy ở Pokrovsk, hạn chế khả năng phòng thủ đồng thời nhiều hướng của Lực lượng Vũ trang Ukraine.
Những tác động địa chính trị
Một cuộc tấn công bằng tàu chiến vào Odessa sẽ không chỉ là một sự kiện quân sự mà còn mang tính địa chính trị. Việc kiểm soát thành phố này sẽ cho phép Nga củng cố ảnh hưởng ở Biển Đen, khiến các nước NATO như Romania và Bulgaria, những nước có cảng biển gần kề đặc biệt bất an.
Điều này cũng sẽ gia tăng áp lực lên các đồng minh phương Tây của Ukraine, những nước vốn đã phải đối mặt với những thách thức trong việc đảm bảo nguồn cung cấp vũ khí.
Đối với Ukraine, việc mất Odessa sẽ là một thảm họa, tước đi một cảng biển quan trọng và làm tê liệt nền kinh tế. Nó cũng sẽ làm gia tăng áp lực trong nước lên giới lãnh đạo, đặc biệt là sau những thất bại ở mặt trận phía đông.
Các kịch bản có thể xảy ra
Nếu Nga có thể vô hiệu hóa các hệ thống phòng thủ bờ biển BEK của Ukraine bằng tàu không người lái, một chiến dịch đổ bộ có thể được thực hiện trong vòng vài tháng.
Điều này đòi hỏi sự phối hợp giữa Hạm đội Biển Đen, lính thủy đánh bộ và không quân, cũng như nguồn lực đáng kể để ngăn chặn sự kháng cự.
Ukraine, dựa vào viện trợ của phương Tây, có thể tăng cường phòng thủ thành phố bằng các bãi mìn, máy bay không người lái và tên lửa chống hạm, khiến chiến dịch này trở nên tốn kém đối với Nga.
Ngay cả khi chiến dịch đổ bộ thất bại, Nga vẫn có thể sử dụng tàu không người lái để tiến hành các cuộc tấn công liên tục vào cơ sở hạ tầng của Ukraine, phong tỏa các cảng và gây thiệt hại kinh tế.
