Xạ điêu tam bộ khúc là bộ ba tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Kim Dung (gồm có Anh hùng xạ điêu, Thần điêu đại hiệp và Ỷ thiên đồ long ký).
Câu chuyện bắt đầu từ sự sụp đổ của nhà Kim, nhà Tống và sự nổi lên của Đế chế Mông Cổ. Câu chuyện kết thúc một trăm năm sau đó với sự thiết lập nhà Minh.
Những nhân vật trong truyện đóng vai trò quan trọng trong sự suy tàn và hưng vong của những triều đại đó. Hầu như 3 tác phẩm đều có mối liên hệ về nhân vật qua nhiều đời, nhất là các nhân vật chính.
Trong đó danh xưng Thiên hạ ngũ tuyệt, Càn khôn ngũ tuyệt hay Võ lâm ngũ bá là những tên gọi khác nhau để chỉ cùng một nhóm năm người được coi như võ công cao nhất trong Xạ điêu tam bộ khúc của cố nhà văn Kim Dung.
Năm người sẽ đại diện cho năm phương hướng đông, tây, nam, bắc và trung tâm. Nhóm này được bầu ra thông qua một cuộc Hoa Sơn luận kiếm.
Sau Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất, nhóm Võ lâm ngũ bá gồm có Vương Trùng Dương (Trung thần thông), Âu Dương Phong (Tây độc), Hồng Thất Công (Bắc cái), Đoàn Trí Hưng (Nam Đế) và Hoàng Dược Sư (Đông tà). Trong đó, Vương Trùng Dương là người mạnh nhất, nên ông được giữ Cửu âm chân kinh.
Cuộc luận kiếm thứ hai diễn ra sau lần thứ nhất 25 năm vào cuối tiểu thuyết Anh hùng xạ điêu. Lần luận kiếm này khá vắng vẻ chỉ có Hồng Thất Công, Hoàng Dược Sư, Âu Dương Phong và Quách Tĩnh tham gia. Đoàn Trí Hưng (khi này đã đi tu, đổi là Nhất Đăng đại sư), Cừu Thiên Nhận, Chu Bá Thông có đến nhưng không tham dự.
Hoa Sơn luận kiếm lần thứ hai kết thúc mà không chính thức bầu ra Thiên hạ ngũ tuyệt. Nhưng Âu Dương Phong được các đối thủ công nhận là võ công cao nhất. Tuy nhiên y bị tẩu hỏa nhập ma, mất trí nhớ, không biết mình là ai.
Sau cuộc luận kiếm thứ hai ở Hoa Sơn, hơn mười năm rồi Hồng Thất Công và Âu Dương Phong chưa gặp lại nhau. Âu Dương Phong thần trí tuy hồ đồ, vẫn nghịch luyện Cửu âm chân kinh, võ công càng luyện càng lạ, càng lạ càng mạnh.
Hồng Thất Công từng nghe Quách Tĩnh, Hoàng Dung đọc thuộc lòng một phần trong Cửu âm chân kinh, đem ấn chứng với võ công vốn có của lão, lão cũng có tiến cảnh rõ ràng, tuy không hơn được Âu Dương Phong, song cũng chẳng thua.
Tây Độc Âu Dương Phong còn được mọi người gọi là Lão Độc Vật: Chủ nhân Bạch Đà sơn ở Tây Vực, độc ác, xấu xa, tham lam, xảo quyệt. Y nổi danh với tuyệt kỹ Hà mô công, Linh xà quyền và khả năng pha chế ra những loại độc dược chết người, không ai giải nổi.
Bắc Cái Hồng Thất Công còn được người đời gọi là Lão Ăn Mày: Bang chủ thứ mười tám của Cái Bang, tham ăn tham rượu nhưng hào hiệp, trượng nghĩa. Võ công của ông cũng rất cao, ông nổi tiếng với hai tuyệt kỹ Giáng Long thập bát chưởng và Đả cẩu bổng pháp.
Bắc Cái Hồng Thất Công trong phim Anh hùng xạ điêu 2017.
Nếu như Hồng Thất Công một đời quang minh lỗi lạc, hành hiệp trượng nghĩa, xả thân vì nước thì Âu Dương Phong phò trợ Kim Quốc xâm lược đại Tống, âm mưu hãm hại Hồng Thất Công, ép buộc Quách Tĩnh và Hoàng Dung phải chép lại Cửu âm chân kinh nhằm mục đích chiếm ngôi Thiên hạ đệ nhất ở Hoa Sơn luận kiếm lần hai.
Hai hoàn cảnh khác nhau, hai tính cách khác nhau nhưng hai con người này lại cùng có mối thù không đội trời chung. Trong Thiên hạ ngũ tuyệt, không có cặp nào lại có ân oán nhiều như hai người Bắc Cái - Tây Độc.
Âu Dương Phong bao nhiêu lần bày mưu muốn hạ thủ Hồng Thất Công nhưng đều bất thành, và bấy nhiêu dịp so đọ võ công với nhau vẫn bất phân thắng bại.
Có thể Âu Dương Phong đã thắng thế khi luyện thành Cửu âm chân kinh ngược, nhưng cuối cùng y được gì ngoài sự điên loạn đến gần cuối đời?
Tây Độc Âu Dương Phong trong phim Anh hùng xạ điêu 2017.
Đến bộ tiểu thuyết Thần điêu đại hiệp, Âu Dương Phong và Hồng Thất Công vô tình họ gặp lại nhau tại Hoa Sơn và quyết đấu một trận sinh tử, một mất một còn.
Đọ sức liên tục trong ngày ở Hoa Sơn, từ đấu quyền cước, đến so tài nội công. Cuối cùng, khi cả hai đều bị trọng thương, họ quay ra đấu chiêu thức. Bắc Cái truyền khẩu quyết Đả cẩu bổng pháp cho Dương Quá thi triển, còn Tây Độc sẽ hóa giải.
Sau khi hóa giải được chiêu thứ 36 - Thiên hạ vô cẩu, Âu Dương Phong đã được Hồng Thất Công ôm choàng vì nể phục. Sau đó Âu Dương Phong nhớ lại và nhận ra Hồng Thất Công, hai vị tiền bối ôm nhau cười cho đến chết.
Có thể giữa hai người họ vẫn còn đó những ân oán không thể nào xóa được. Nhưng đến cuối đời, Hồng Thất Công và Âu Dương Phong cũng đã sống đúng với bản chất của những vị tôn sư võ học. Đây được xem cuộc đối đầu dai dẳng và ác liệt nhất trong bộ Xạ Điêu tam khúc của cố nhà văn Kim Dung.
