Công ty Ban Mai không thể ‘chối bỏ’ trách nhiệm

Đơn vị cung cấp suất ăn phải chịu trách nhiệm đầu tiên

Chiều 18/9, tại cuộc họp báo cáo công tác tổ chức ăn bán trú cho học sinh trên địa bàn TP Hà Nội, bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh:

“Khi lựa chọn một công ty cung cấp thực phẩm, công ty này phải khẳng định và chịu trách nhiệm về việc thẩm định, lựa chọn đối tác cung ứng thực phẩm. Nếu phát hiện vi phạm, trước hết xử lý trách nhiệm đơn vị chính được lựa chọn, chứ không phải chuyển sang đơn vị khác mà không chịu trách nhiệm. Đây là yêu cầu quan trọng, vì bộ máy giám sát hiện nay còn nhiều bất cập. Do vậy, trách nhiệm của đơn vị chính cung cấp suất ăn, thực phẩm đến trường phải được ràng buộc chặt chẽ, từ hồ sơ đến quá trình thực hiện”.

Trong những ngày vừa qua, dư luận, hàng vạn phụ huynh, học sinh tại Hà Nội sốc với những hình ảnh chợ đầu mối, trong đêm được những người thu mua, xe tải, bao tải rau chuyển ra chuyển vào.

Có cảnh nhiều bó rau được xếp chồng đống, không đồng đều về kích cỡ, có lấy từ các bao bì còn chữ Trung Quốc, có rau vẫn còn dính đất, lá héo, dập. Rau không được rửa sạch ngay tại chợ mà được gom lại, phân loại sơ qua, đóng thành những mẻ lớn để tiện vận chuyển.

Sau khi thu gom, rau được chở thẳng về kho và xưởng sơ chế của Công ty Liên Anh. Tại đây, công nhân tiến hành phân loại, cắt gọt, rửa sơ để loại bỏ dấu hiệu hư hỏng. Đáng nói, bước làm sạch này chỉ mang tính hình thức, không thể biến rau kém chất lượng thành rau an toàn.

Để hợp thức hóa, một số hợp tác xã đứng ra cấp giấy xác nhận, coi rau như sản phẩm từ vùng trồng VietGAP, OCOP. Chính những hợp tác xã này đóng vai trò “rửa nguồn”, biến hàng chợ thành rau “sạch” trên giấy tờ, giúp che đậy sự thật.

Rau sau đó được đóng vào thùng xốp, túi ni-lông, dán tem nhãn, in mã QR truy xuất nguồn gốc. Các thông tin hiển thị đều khẳng định rau có xuất xứ rõ ràng, đạt tiêu chuẩn an toàn. Thực chất, toàn bộ quy trình này chỉ là “chiếc áo mới” cho rau trôi nổi.

Từ kho Liên Anh, rau đã được “tẩy trắng” giấy tờ, chuyển tới các đối tác. Trong đó có các công ty cung cấp suất ăn học đường cùng một số siêu thị, bếp ăn tập thể. Bằng mắt thường và dựa trên hồ sơ pháp lý, không ai phát hiện ra sự gian dối. Hàng nghìn học sinh hàng ngày sử dụng những suất cơm có rau bẩn mà phụ huynh vẫn tin tưởng là rau sạch.

Theo phản ánh của phụ huynh học sinh, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Ban Mai (địa chỉ tại Tầng 2, vị trí số 3, nhà B, khu VL1 khu TM Dịch vụ Trung Văn, TP Hà Nội) hiện là đơn vị cung cấp suất ăn học đường cho nhiều trường bị nêu tên là đã nhận nguồn rau củ từ Công ty Liên Anh, nơi bị phát hiện nhập hàng trôi nổi, gắn tem giả để hợp thức hóa.

Xem xét xử lý hình sự nếu đủ căn cứ

Việc Công ty Ban Mai là đơn vị cung cấp suất ăn học đường cho nhiều cơ sở giáo dục trên địa bàn Hà Nội bị phát hiện sử dụng nguyên liệu rau củ, thực phẩm không rõ nguồn gốc từ Công ty Liên Anh để chế biến bữa ăn cho học sinh. Vấn đề này không chỉ gây lo ngại về an toàn sức khỏe trẻ nhỏ mà còn đặt ra câu hỏi về trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.

Theo luật sư Diệp Năng Bình - Đoàn luật sư TPHCM, trong quan hệ đối tác với nhà trường và phụ huynh, Công ty Ban Mai là đơn vị cung cấp suất ăn có nghĩa vụ đảm bảo chất lượng, an toàn tuyệt đối của từng bữa ăn.

Công ty Ban Mai là đơn vị cung cấp suất ăn lấy lý do nguyên liệu do đơn vị khác cung ứng nhằm chối bỏ trách nhiệm là không thuyết phục. Bởi lẽ, công ty phải có quy trình kiểm soát, thẩm định và từ chối nhập hàng kém chất lượng. Nếu vẫn sử dụng, công ty đã vi phạm cam kết với nhà trường, với phụ huynh và tiềm ẩn dấu hiệu vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm.

“Doanh nghiệp có vị trí pháp lý là bên ký hợp đồng trực tiếp với nhà trường, do đó phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thẩm định, kiểm soát chất lượng. Nếu chọn đối tác gian dối, công ty vẫn phải chịu trách nhiệm vì nghĩa vụ bảo đảm chất lượng cuối cùng thuộc về mình.

Hành vi nhập thực phẩm không rõ nguồn gốc từ Công ty Liên Anh mang tính hệ thống, không phải sự cố đơn lẻ. Nếu chỉ một lô rau bị nhiễm bẩn, có thể coi là sự cố. Nhưng ở đây, đơn vị đã nhập hàng loạt rau trôi nổi từ đơn vị cung ứng, kéo dài qua nhiều ngày, nhiều trường học. Điều này chứng minh công ty không hề thực hiện kiểm tra định kỳ hoặc kiểm soát đầu vào”, luật sư Bình nhấn mạnh.

Luật sư Nguyễn Sương – Đoàn luật sư TP Đà Nẵng nhìn nhận, Công ty Ban Mai là một doanh nghiệp nhận được sự tin tưởng giao phụ trách hàng số lượng lớn suất ăn cho học sinh mỗi ngày lại để xảy ra tình trạng “thực phẩm bẩn lọt cửa trường học” là không thể chấp nhận. Hành vi này không chỉ xâm phạm quyền lợi của trẻ em là những đối tượng yếu thế cần được bảo vệ đặc biệt, mà còn làm suy giảm niềm tin vào công tác quản lý suất ăn học đường.

“Việc Công ty Ban Mai sử dụng nguyên liệu bẩn từ Công ty Liên Anh là lời cảnh báo về lỗ hổng trong khâu kiểm soát chất lượng suất ăn học đường. Dù có đối tác cung ứng hay không, Công ty Ban Mai vẫn phải chịu trách nhiệm cuối cùng vì chính họ đã đưa thực phẩm đó vào bếp ăn của trẻ.

Cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm minh, thậm chí xem xét khởi tố nếu đủ căn cứ. Bữa ăn của học sinh không thể trở thành nơi thử nghiệm hay chỗ để doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận bằng cách sử dụng thực phẩm rẻ tiền, kém chất lượng”, một chuyên gia pháp lý nêu quan điểm.