Khi nói về lợi ích của việc tắm nắng, ý nghĩ đầu tiên của nhiều người là “bổ sung canxi” và “ngăn ngừa cận thị”. Trên thực tế, ánh sáng mặt trời là sự điều khiển từ xa của thiên nhiên, điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ và cảm xúc của chúng ta.
Tắm nắng khiến chúng ta sáng suốt hơn
Ánh sáng mặt trời ảnh hưởng đến mức độ melatonin trong cơ thể chúng ta. Melatonin là loại hormone điều chỉnh đồng hồ sinh học và được tiết ra bởi tuyến tùng trong não.
Melatonin còn được mệnh danh là “hormone ma cà rồng” vì nó tăng cao vào buổi tối khiến chúng ta cảm thấy buồn ngủ và chìm vào giấc ngủ, trong khi ánh sáng chói vào ban ngày sẽ ức chế sự tiết ra nó, giúp chúng ta tràn đầy năng lượng.
Tắm nắng giúp chúng ta ngủ ngon
Ánh sáng mặt trời có tác dụng ức chế tiết melatonin vào ban ngày thực sự giúp mọi người ngủ ngon hơn vào ban đêm. Điều này là do quá trình tổng hợp melatonin của cơ thể cần một nguyên liệu thô quan trọng là serotonin.
Serotonin là loại hormone ưa ánh sáng mặt trời. Khi có đủ ánh sáng vào ban ngày, hàm lượng serotonin tăng lên, chuẩn bị đủ nguyên liệu sản xuất melatonin vào ban đêm, giúp chúng ta tràn đầy năng lượng vào ban ngày và ngủ ngon vào ban đêm.
Nhưng nếu bạn ở trong môi trường thiếu sáng trong thời gian dài, lượng serotonin dự trữ không đủ, melatonin sẽ nhận tín hiệu sai và được tiết ra trước khi thực sự cần thiết để duy trì giấc ngủ vào ban đêm, melatonin sẽ không được cung cấp. Đây là lý do tại sao đôi khi chúng ta cảm thấy uể oải vào ban ngày và khó ngủ vào ban đêm.
Tắm nắng khiến chúng ta cảm thấy tích cực và hạnh phúc
Khi có đủ ánh sáng mặt trời, hàm lượng serotonin trong cơ thể con người sẽ tăng lên vì ánh sáng chói ức chế quá trình tái chế serotonin của tế bào và duy trì serotonin trong cơ thể ở mức cao.
Serotonin là bậc thầy trong việc quản lý tâm trạng, liên tục gửi những tín hiệu cảm xúc tích cực đến cơ thể chúng ta, mang lại cho chúng ta sức mạnh ý chí, thái độ tích cực và cảm giác hạnh phúc.
Ngoài ra, nhiều ánh sáng làm giảm mức độ “hormone căng thẳng” cortisol trong cơ thể, vì vậy việc tắm nắng thực sự có thể khiến bạn cảm thấy thư giãn.
Ngăn ngừa trầm cảm
Một nghiên cứu lớn với hơn nửa triệu người trưởng thành ở Anh cho thấy dành nhiều thời gian ở ngoài trời hơn có liên quan đến ít triệu chứng trầm cảm hơn và tỷ lệ sử dụng thuốc chống trầm cảm thấp hơn.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng không đủ ánh sáng là nguyên nhân chính gây ra chứng trầm cảm theo mùa, thậm chí một số nhà nghiên cứu còn đề xuất sử dụng “liệu pháp ánh sáng” để giảm bớt chứng trầm cảm mùa đông.
Phơi nắng có thể ngăn ngừa bệnh Alzheimer
Dành thời gian dưới ánh nắng mặt trời làm cho bộ não của chúng ta tập trung và tỉnh táo hơn, đồng thời có thể bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer.
Một nghiên cứu lớn trên 362.094 người cho thấy trung bình 1,5 giờ ánh sáng mỗi ngày (2 giờ vào mùa hè và 1 giờ vào mùa đông) có thể giảm thiểu nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer trong tương lai.
Cải thiện sự tập trung và khả năng nhận thức
Ánh sáng rực rỡ giúp cải thiện khả năng tập trung và nhận thức của con người. Một nghiên cứu cho thấy mọi người thực hiện các nhiệm vụ phức tạp tốt hơn dưới ánh sáng mạnh (1000 lux) so với dưới cường độ ánh sáng thấp hơn (200 lux).
Không chỉ trạng thái làm việc, một nghiên cứu năm 2020 được công bố trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia cho thấy khi ngủ ở nơi có ánh sáng mạnh hơn, cơ thể sẽ bước vào trạng thái tỉnh táo cao hơn so với môi trường thiếu sáng, điều này cho thấy ánh sáng rực rỡ thúc đẩy sự tỉnh táo.
Trên thực tế, so với ánh sáng mặt trời, cường độ ánh sáng nhân tạo trong nhà rất thấp. Ngay cả trong ngày nhiều mây, ánh sáng ngoài trời vẫn mạnh hơn rất nhiều (ngày nắng: 100000 lux; ngày nhiều mây: 10000 lux; trong nhà: 500 lux), vì vậy ánh sáng chúng ta tiếp xúc với môi trường trong nhà gần như không đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Hiện nay, giới học thuật đã đưa ra nhiều giả thuyết để giải thích tại sao ánh sáng mặt trời có thể thúc đẩy sự tỉnh táo và khả năng nhận thức. Ví dụ, người ta tin rằng ánh sáng mạnh sẽ kích hoạt hệ thống norepinephrine-dopaminergic.
Dopamine là loại hormone mang lại niềm vui và phần thưởng, biến bộ não thành “bộ não học tập” tích cực cải thiện bản thân. Dưới tác động kết hợp của hai loại hormone này, não sẽ tự thúc đẩy mình tập trung, học nhanh hơn và ghi nhớ tốt hơn.
Một nghiên cứu khác được công bố trên Cell cũng cung cấp cho chúng ta những ý tưởng mới. Các nhà khoa học phát hiện khi những con chuột để lưng trần tiếp xúc với tia cực tím có cường độ 50 millijoules/cm2 (tương đương với 30 phút tắm nắng của con người trên bãi biển), chuột có trí nhớ tốt hơn và năng động hơn.
Lý do tắm nắng khiến chuột thông minh hơn là do việc tiếp xúc với ánh nắng sẽ thúc đẩy tế bào thần kinh sản xuất nhiều glutamate hơn, chất dẫn truyền thần kinh kích thích chính trong não và là phân tử quan trọng cho việc học tập và trí nhớ.
