Theo ông Samuel Bendett, chuyên gia về các hệ thống quân sự không người lái và robot của Trung tâm Phân tích Hải quân (Center for Naval Analyses - CNA) cho biết, các máy bay không người lái (UAV) Bayraktar-TB2 mà Ukraine mua từ Thổ Nhĩ Kỳ đã hầu như bị tiêu diệt hoàn toàn.
UAV Thổ Nhĩ Kỳ tung hoành ở Ukraine năm 2022
Được biết, loại vũ khí nổi tiếng nhất mà Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao cho Ukraine là máy bay không người lái tấn công Bayraktar TB2. Việc cung cấp loại UAV này cho Kiev diễn ra từ năm 2018.
Ngay sau khi Moscow mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine từ ngày 24/2, loại máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ xuất hiện dày đặc trên truyền thông với những hình ảnh và tin tức về uy lực của dòng vũ khí này.
Các chuyên gia quân sự phương Tây và Ukraine trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột đã dự đoán Bayraktar TB2 có thể trở thành vũ khí chủ chốt làm “thay đổi cuộc chơi” trên bộ, khi có thể phá hủy các trang bị hạng nặng, tiêu diệt các nhóm quân, làm chậm đà tiến của Nga trên chiến trường.
Trên thực tế, loại máy bay tấn công không người lái này đã gây ra không ít thiệt hại cho Moscow trong những tháng đầu chiến sự khi liên tiếp tiêu diệt nhiều xe tăng, thiết giáp, pháo tự hành…, của Quân đội Nga.
 |
| UAV Bayraktar TB2 đạt hiệu quả cao trong thời kỳ đầu của cuộc chiến |
Việc Ukraine giành lại đảo Rắn (Đảo Zmiinyi, Zmiinyi Island) ở Biển Đen được xem là có công lao đóng góp lớn nhất của TB2, sau các vụ tấn công gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng phòng thủ trên hòn đảo này hồi tháng 5-6 năm 2022, buộc Nga phải rút hết quân khỏi đảo Rắn.
Do đó, Kiev đã ngỏ ý muốn Ankara cung cấp thêm UAV, còn công ty Baykar đã mua đất và xây dựng một nhà máy sản xuất loại máy bay không người lái tấn công này ở Ukraine và dự định đưa nhà máy vào hoạt động từ cuối năm 2023 để cung cấp loại máy bay không người lái này cho Quân đội Ukraine và cả những đối tác khác.
Tuy nhiên, trong thời gian nửa năm trở lại đây, uy tín của loại máy bay không người lái Thổ Nhĩ Kỳ đã suy giảm nghiêm trọng khi hầu như trên các phương tiện truyền thông Ukraine và phương Tây đã không còn tin tức gì về nó, khác hẳn với khoảng thời gian 1 năm trước.
Nga loại bỏ hoàn toàn TB2 khỏi cuộc chơi
Theo vị chuyên gia của Hải quân Mỹ, máy bay không người lái tấn công Bayraktar TB2 mà Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao cho Ukraine rất dễ bị các hệ thống tác chiến điện tử của Nga vô hiệu hóa hoặc bị hệ thống phòng không Nga tấn công và hiện đã bị tiêu diệt gần như hoàn toàn.
“Là UAV tương đối chậm chạp và bay thấp, nó có thể là mục tiêu cho một loạt các hệ thống phòng không được tổ chức tốt” - ông Bendett nói với tờ Insider của Mỹ khi bình luận về việc UAV Bayraktar TB2 đã câm lặng trên chiến trường Ukraine trong khoảng thời gian 6 tháng qua.
 |
| Quân Nga đã triển khai nhiều biện pháp tổng hợp để vô hiệu hóa Bayraktar |
Vị chuyên gia này thẳng thắn nói rằng, TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ hoạt động tốt khi không đụng độ với các phương tiện phòng không và điện tử tinh vi, ví dụ như trong cuộc chiến tranh giữa hai quốc gia có tiềm lực quân sự thấp như Azerbaijan với Armenia ở Nagorno-Karabakh.
Sở dĩ loại UAV này có thể lập được nhiều chiến công trong thời gian đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt là do Nga chủ quan không lường trước được sự nguy hiểm của loại UAV Thổ Nhĩ Kỳ, nên nó mới có thể ung dung làm mưa làm gió trên chiến trường Ukraine.
Nhưng sau đó quân đội Nga bắt đầu lưu ý đến nó và tổ chức hiệp đồng giữa các lực lượng khác nhau, gia tăng sức mạnh của hệ thống phòng thủ UAV trên chiến trường Ukraine, kết hợp cả các biện pháp đánh chặn và gây nhiễu.
Với các hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến như Krasukha-S4 có khả năng gây nhiễu và làm gián đoạn liên lạc của UAV và các lá chắn phòng không dày đặc gồm các loại súng máy, hệ thống phòng không tầm gần và tầm trung như: Pantsir-S, Tor…, các máy bay không người lái Ukraine đã hết đất diễn.
Kết quả là lực lượng Nga đã vô hiệu hóa hoặc bắn hạ được rất nhiều chiếc TB2, khiến số lượng UAV Bayraktar được Ukraine mua từ Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay gần như đã bị tiêu diệt hoàn toàn.
Theo ông Bendett, đối với những chiếc Bayraktar-TB2 còn sót lại, Lực lượng Vũ trang Ukraine sử dụng ống ngắm quang học và cảm biến tiên tiến của chúng để dẫn mục tiêu cho các UAV khác vẫn nằm ngoài tầm hoạt động của các hệ thống tác chiến điện tử và phòng không của Nga.
