Theo chuyên gia quân sự người Nga Alexei Leonkov, câu hỏi về việc phân bổ UAV cho một nhánh quân sự riêng biệt bắt đầu nảy sinh sau khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt.
Nguyên nhân là bởi trên chiến trường, quân Nga đã phải đối mặt với các loại hình chiến đấu hoàn toàn mới, trong đó máy bay không người lái thuộc nhiều loại khác nhau bắt đầu đóng vai trò then chốt.
Có thể nói UAV đã trở thành cốt lõi của các cuộc xung đột vũ trang hiện đại, trở thành "mắt, tai và thậm chí cả nắm đấm của các đơn vị chiến đấu".
Rõ ràng cần phải bằng cách nào đó thống nhất việc sử dụng chúng, tạo ra một trung tâm có thể đào tạo các chuyên gia về kỹ thuật, có tính đến thực tế hiện tại và nhanh chóng tác động đến đối phương trong các hành động tấn công hoặc phòng thủ.
Nhà phân tích cho rằng chúng ta có thể tiếp tục nói về những nhiệm vụ sẽ được giao cho một nhánh mới của quân đội. Tuy nhiên cho đến nay, mọi sáng kiến mới chỉ được xem xét và nghiên cứu.
Vị chuyên gia nhấn mạnh: "Tôi tin rằng vấn đề này là cấp thiết, nếu tổng thống đã bắt đầu trả lời những câu hỏi như vậy, điều này có nghĩa là cần phải thay đổi điều gì đó trong cơ cấu Lực lượng Vũ trang của chúng ta".
"Tổng thống xác nhận Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng tham mưu đang nghĩ đến việc tách những người điều khiển máy bay không người lái thành một nhánh riêng của quân đội. Ông Putin từng nhấn mạnh rằng đây là một vấn đề rất quan trọng, bởi vì kết quả cuối cùng phụ thuộc vào việc tổ chức loại hoạt động này hay hoạt động kia".
"Nghĩa là bạn có thể hiểu rằng công việc đang diễn ra, nhiều phương án khác nhau đang được xem xét, điều gì đó đang bị từ chối, điều gì đó đang được chấp nhận".
"Tôi muốn tin rằng kết quả cuối cùng sẽ là một cấu trúc có thể kết hợp tất cả những phát triển tiên tiến trong lĩnh vực máy bay không người lái, ứng dụng trên không, mặt đất và trên biển".
Điều đáng chú ý là ở Ukraine đã xuất hiện một cơ cấu riêng biệt, được gọi là lực lượng của các hệ thống không người lái, nằm dưới sự chỉ đạo của Bộ Tổng tham mưu, quy tụ nhiều đơn vị vận hành UAV.
Kyiv rõ ràng hiểu tầm quan trọng của UAV trên chiến trường và bật đèn xanh cho mọi người tham gia giải quyết những vấn đề phát sinh. Vị chuyên gia cho biết đôi khi không có gì đáng xấu hổ là việc theo dõi những quyết định đang được đưa ra bởi đối phương, nhất là khi họ cố gắng làm mọi việc tốt hơn.
Ông Leonkov nhắc lại việc dưới thời Liên Xô đã có một cơ cấu riêng liên quan đến máy bay không người lái. Các đơn vị UAV là một phần của lực lượng hàng không trinh sát với tư cách là cơ cấu độc lập và trực thuộc sự chỉ huy của Không quân.
Điều này là do thực tế đòi hỏi của hoạt động trinh sát trên không và người tổ chức các hoạt động trinh sát kiểu này là Không quân Liên Xô. Vào những năm 1990, các trung đoàn trinh sát đã bị cắt giảm và những đơn vị UAV cuối cùng đã bị giải thể vào năm 2007 - 2011.
Diễn biến trên tức là các máy bay không người lái, đặc biệt là Tu-141 Swift với số lượng hàng nghìn chiếc đã được đưa vào hệ thống phòng không để huấn luyện trong vai trò mục tiêu trên không. Những hệ thống còn lại nằm rải rác ở các đơn vị thuộc nhiều quân binh chủng.
Rõ ràng đặc thù của việc sử dụng máy bay không người lái ở các bộ phận khác nhau đều có những sắc thái riêng và nếu thiếu trung tâm thống nhất thì chẳng thể hệ thống hóa và khái quát hóa trải nghiệm sử dụng UAV. Do vậy có thể nói rằng sự phát triển hệ thống không người lái của Nga đã bị đình trệ trong vài năm.
Việc bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt đã thay đổi mọi thứ. Hóa ra Lực lượng Mặt đất cần hỗ trợ lớn từ UAV, đặc biệt là trong khu vực chiến thuật. Pháo binh cũng cần máy bay không người lái để tạo ra các đường trinh sát và tấn công kịp thời các mục tiêu trong khu vực nhất định.
Ngoài ra UAV còn đóng vai trò vũ khí hủy diệt. Máy bay không người lái tấn công bắt đầu được sử dụng tích cực trên chiến trường và xét về tác dụng cũng như tầm quan trọng, chúng đã bắt kịp và ở một khía cạnh nào đó đã vượt qua pháo binh.
Chúng ta có thể nói về chiếc Lancet và những máy bay không người lái FPV hạng nhẹ, được những người lính lắp ráp bằng ngay trong chiến hào, từ các phương tiện ngẫu hứng hoặc nhận được dưới hình thức hỗ trợ.
Điều này nghĩa là người điều khiển UAV thực sự là những thợ thủ công khéo léo trong chiến hào, Quân đội Nga về cơ bản đã bắt đầu thành lập các đơn vị không người lái một cách tự phát.
Tuy nhiên rõ ràng bước phát triển tự phát như vậy, nếu thiếu một cơ cấu tổ chức nhất định, hiểu rõ khi nào và trong hoàn cảnh nào cần sử dụng loại UAV này hay loại UAV kia, sẽ không thể phát triển hơn nữa.
Các đơn vị UAV hiện đang được chuyển từ hướng này sang hướng khác, các khóa học điều khiển máy bay không người lái đang xuất hiện, trong đó có sự tham gia của những người giàu kinh nghiệm, nhưng vẫn chưa có cách tiếp cận hệ thống đối với hành động này.
Ông Leonkov tin rằng ở mức tối thiểu, cần phải tổ chức những người điều khiển UAV thành các đơn vị riêng biệt, chẳng hạn như pháo binh dự bị chiến lược, sẽ được trực thuộc các nhóm chiến thuật cấp tiểu đoàn, lữ đoàn hoặc trung đoàn để tăng cường hoạt động phòng thủ hay tấn công.
Và nếu nhìn vấn đề một cách rộng hơn, thì cần phải có một cơ cấu rõ ràng về các đơn vị UAV: Thành lập các đơn vị riêng biệt cho người điều khiển máy bay không người lái trinh sát hạng nhẹ, UAV trinh sát tấn công, UAV trực thăng hạng nặng và người điều khiển đạn dược tuần kích.
Hơn nữa, biên chế của các đơn vị này phải thành thạo tất cả các loại máy bay không người lái hoạt động có chiều sâu chiến thuật, tức là có trình độ chuyên môn khá cao với cơ sở lý thuyết và thực tiễn tốt về việc sử dụng UAV. Nếu không tách thành một cấu trúc riêng biệt thì tất cả những nhiệm vụ này rất khó thực hiện được.
"Vì vậy, có thể nói việc tạo ra các đơn vị máy bay không người lái dưới hình thức một nhánh riêng của quân đội là yêu cầu tất yếu của thời đại. Nếu thời gian này bị lãng phí, chúng ta sẽ tiếp tục đẩy lùi quá trình phát triển tới vài năm", ông Leonkov kết luận.
