Chuyển đổi số y tế học đường: Chậm trễ là tụt lại

Hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR) và tư vấn tâm lý trực tuyến không chỉ giảm gánh nặng quản lý, mà còn mang đến sự chăm sóc liền mạch, giúp học sinh được hỗ trợ kịp thời, toàn diện từ trường học đến gia đình.

Phụ huynh với trăm nghìn nỗi lo

Đối với nhiều bậc cha mẹ, chăm sóc sức khỏe cho con là hành trình đầy yêu thương nhưng cũng không ít lo toan, đặc biệt khi con bước vào lứa tuổi đến trường.

Chị Trần Lan Anh (38 tuổi, TPHCM), có con trai học lớp 3, chia sẻ công việc bận rộn khiến chị thường xuyên về muộn. Mỗi lần trường thông báo lịch khám sức khỏe, chị không nhớ nổi hồ sơ khám sức khỏe của con để đâu.

Việc quản lý hồ sơ sức khỏe thủ công tạo ra gánh nặng vô hình, phụ huynh khó có cái nhìn tổng quan, liên tục về quá trình phát triển thể chất của con. Một thay đổi nhỏ về chỉ số BMI, vấn đề thị lực hay cột sống, nếu không được theo dõi và phát hiện sớm, có thể gây ảnh hưởng lâu dài.

“Tôi chỉ mong có một ứng dụng lưu trữ toàn bộ thông tin sức khỏe của con, từ lịch tiêm chủng, lịch sử dị ứng đến kết quả khám sức khỏe hàng năm ở trường. Tôi có thể xem bất cứ lúc nào và nhà trường hay bác sĩ cũng có thể truy cập khi cần. Như vậy sẽ an tâm biết bao”, chị Lan Anh bộc bạch.

Anh Lê Minh Tuấn (42 tuổi, kỹ sư xây dựng tại TPHCM) thì bày tỏ nỗi lo lắng về cô con gái đang học lớp 10. Gần đây, anh nhận thấy con trở nên khép kín, thường xuyên đóng cửa ở trong phòng và kết quả học tập suy giảm. Khi gia đình gặng hỏi, con chỉ trả lời ngắn gọn: “Con mệt”.

“Ở lứa tuổi này, các con đối mặt với nhiều áp lực từ bạn bè, học tập và những thay đổi tâm sinh lý. Tôi muốn tìm một chuyên gia tâm lý để đồng hành cùng con, nhưng e ngại việc đưa con đến phòng khám sẽ khiến con cảm thấy bị gắn mác bất thường. Trường có phòng tư vấn tâm lý, nhưng con tôi ngại chia sẻ trực tiếp với giáo viên về những chuyện riêng tư”, anh Tuấn chia sẻ.

Công nghệ - trợ lý y tế đắc lực

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, áp lực học tập và những biến đổi tâm sinh lý phức tạp đang đặt ra nhiều thách thức cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của học sinh. Vì vậy, y tế học đường không còn dừng lại ở việc xử lý các tai nạn nhỏ hay tổ chức khám sức khỏe định kỳ, mà đòi hỏi sự quan tâm sâu sắc từ đội ngũ nhân viên y tế, cùng với hệ thống quản lý khoa học và khả năng kết nối tức thời.

Trước những trăn trở của phụ huynh và yêu cầu ngày càng cao của xã hội, công nghệ với sức mạnh từ dữ liệu và khả năng kết nối không giới hạn đang trở thành trợ thủ đắc lực, làm thay đổi hoàn toàn diện mạo của y tế học đường.

Theo bà Nguyễn Ngọc Khánh Vân, Hiệu trưởng Trường THPT Gia Định (TPHCM), chuyển đổi số trong y tế học đường là xu thế tất yếu. Hiện tại, phòng y tế trường quản lý hàng nghìn hồ sơ giấy của học sinh. Sau mỗi đợt khám sức khỏe tổng quát, nhân viên y tế phải nhập dữ liệu vào các file Excel rời rạc, mất thời gian và dễ sai sót.

Việc trích xuất dữ liệu để báo cáo hay theo dõi sức khỏe của học sinh qua nhiều năm rất vất vả. Đôi khi, thông tin quan trọng như tiền sử dị ứng thuốc có thể bị bỏ sót trong chồng hồ sơ dày cộp, tiềm ẩn rủi ro lớn.

Thời gian qua, Trường THPT Gia Định đã triển khai hệ thống Hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR) toàn diện. Mỗi học sinh có một mã định danh duy nhất, với mọi thông tin từ lịch sử tiêm chủng, tiền sử bệnh tật, dị ứng đến kết quả khám sức khỏe định kỳ (chiều cao, cân nặng, thị lực, huyết áp, sức khỏe răng miệng, cong vẹo cột sống...) được số hóa và lưu trữ trên nền tảng đám mây bảo mật.

Hệ thống giúp giảm tải công việc hành chính cho nhân viên y tế, cho phép họ tập trung vào chăm sóc trực tiếp. Dữ liệu được chuẩn hóa, dễ dàng phân tích, thống kê để đưa ra báo cáo tổng quan về tình hình sức khỏe học sinh toàn trường, từ đó triển khai các chương trình can thiệp kịp thời như vận động phòng chống béo phì hay cải thiện dinh dưỡng học đường.

Phụ huynh có thể truy cập hồ sơ sức khỏe của con qua ứng dụng di động hoặc cổng thông tin, mọi lúc, mọi nơi. Hệ thống tự động gửi thông báo nhắc nhở lịch tiêm chủng, tái khám. Phụ huynh cũng có thể cập nhật thông tin sức khỏe mới của con để nhà trường nắm bắt. Đối với học sinh, hệ thống đảm bảo chăm sóc sức khỏe liền mạch, ngay cả khi chuyển trường, nhờ dữ liệu được chuyển giao an toàn.

“Đầu tư vào nền tảng số hóa hồ sơ sức khỏe và ứng dụng tư vấn trực tuyến là đầu tư vào con người - tài sản quý giá nhất. Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mới, nơi mỗi học sinh được chăm sóc thông minh, toàn diện và nhân văn”, bà Vân nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, BS.CKI Lê Hồng Tây, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Diên Hồng (TPHCM) khẳng định, EHR là nền tảng vững chắc để theo dõi và chăm sóc sức khỏe liên tục từ khi sinh ra đến trưởng thành. Tuy nhiên, tiềm năng của công nghệ cần được khai thác sâu hơn. Công nghệ không chỉ tạo ra những cầu nối chưa từng có, mà còn là kho tài nguyên vô hạn.

Dữ liệu từ EHR cho phép phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường. Chẳng hạn, nếu biểu đồ tăng trưởng của một học sinh đột ngột chững lại hoặc suy giảm, đó có thể là tín hiệu cảnh báo về vấn đề dinh dưỡng hoặc bệnh lý tiềm ẩn, tức là điều khó nhận ra qua các báo cáo rời rạc truyền thống.

Mô hình tư vấn tâm lý trực tuyến (Tele-counseling) mở ra cơ hội kết nối học sinh với mạng lưới chuyên gia tâm lý đã được xác minh, mang lại sự linh hoạt và tiện lợi. Học sinh có thể dễ dàng đặt lịch hẹn, lựa chọn chuyên gia và trao đổi qua điện thoại, video call, email hoặc ứng dụng trực tuyến, mọi lúc, mọi nơi, mà không cần đến cơ sở tư vấn.

Với tính ẩn danh và riêng tư, mô hình này tạo môi trường an toàn để các em tự tin chia sẻ những vấn đề nhạy cảm mà không lo thông tin bị rò rỉ. Hơn nữa, học sinh có thể chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ vào thời điểm phù hợp, không bị ràng buộc bởi giờ làm việc của phòng tư vấn trường học. Nền tảng này còn phá vỡ rào cản địa lý, giúp các em tiếp cận những chuyên gia tâm lý xuất sắc trên cả nước.

“Hệ sinh thái tích hợp dữ liệu EHR, được phụ huynh và nhà trường theo dõi, cho phép phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về tâm lý. Khi học sinh tự cảm thấy cần hỗ trợ, các em có thể truy cập ngay nền tảng tư vấn trực tuyến tích hợp trong ứng dụng của trường.

Đây là vòng tròn chăm sóc khép kín, toàn diện từ thể chất đến tinh thần. Công nghệ không thay thế sự quan tâm của con người, mà khuếch đại nó, đảm bảo sự hỗ trợ đến đúng người, đúng thời điểm và đúng cách”, BS Tây nhấn mạnh.