Chọn tổ hợp KHXH vì an toàn
Ngay từ đầu năm học, HS khối 12 đã có những định hướng chọn tổ hợp thi. Các em tập trung vào mục tiêu là xét công nhận tốt nghiệp THPT và lấy điểm xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây do thay đổi quy chế thi THPT quốc gia, bài thi các môn KHXH như Sử, Địa, GDCD được thực hiện theo hình thức trắc nghiệm. Điều này giảm áp lực học thuộc bài, nâng mức độ tư duy, HS cũng cảm thấy thoải mái hơn. Do đó, tỉ lệ HS chọn tổ hợp KHXH dần có sự dịch chuyển theo hướng chênh lệch tăng so với tổ hợp KHTN. Theo chia sẻ của các em HS, tổ hợp KHXH là một trong những sự lựa chọn an toàn để công nhận tốt nghiệp THPT.
Theo chia sẻ của nhiều giáo viên, sự phân hóa giữa hai tổ hợp còn phụ thuộc rất lớn vào năng lực học tập của từng HS, mặt bằng của từng trường. Tỉ lệ dịch chuyển cũng rất nhỏ, chủ yếu là từ tổ hợp KHTN sang KHXH. Nếu yếu tố an toàn tác động đến thí sinh chọn tổ hợp KHXH chỉ xét tốt nghiệp; thì yếu tố ngành nghề sẽ hấp dẫn đối với thí sinh chọn tổ hợp KHTN. Khi sự phân hóa càng lớn thì công tác phân luồng HS ngày càng hiệu quả, tư duy chọn ngành nghề của các em cũng chặt chẽ hơn.
Tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú TP Cần Thơ, HS khối 12 có khoảng 70 em. Ngay từ đầu năm, nhà trường tiến hành khảo sát lựa chọn tổ hợp thi, trong đó có đến 65 em chọn tổ hợp KHXH, như vậy giữa 2 tỉ lệ tổ hợp chênh lệch nhau 13 lần, mức độ chênh nhau rõ rệt dẫn đến sự phân hóa khá lớn. Thầy Nguyễn Văn Triệu - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú TP Cần Thơ, cho biết: Tỉ lệ chọn tổ hợp KHXH của trường luôn cao hơn, các em có xu hướng chọn tổ hợp KHXH. Phụ thuộc vào đặc thù HS của trường nên mọi năm các em vẫn chọn KHXH là chủ yếu, số ít còn lại là những em có năng lực tốt, học khá giỏi các môn KHTN muốn xét tuyển vào CĐ, ĐH. Qua các bài thi kết thúc học kì I, vẫn có em chọn lại tổ hợp nhưng không nhiều.
Còn tại Trường THPT Phan Ngọc Hiển (TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu), tỉ lệ HS của trường chọn tổ hợp KHTN ở các năm luôn thấp hơn KHXH. Năm học 2018 - 2019, trường có 8 lớp 12 thì tỉ lệ chọn tổ hợp KHTN là 3 lớp và tổ hợp KHXH là 5 lớp. Theo chia sẻ của các em HS, việc lựa chọn tổ hợp KHXH được xem là có lợi hơn, phần trả lời trắc nghiệm cảm thấy nhẹ nhàng hơn. Còn đối với tổ hợp KHTN, mức độ tư duy bài tập sẽ khiến các em mất thời gian nhiều hơn.
Công tác phân luồng đã phát huy hiệu quả
Theo cô Lê Thị Hương - giáo viên dạy môn Lịch sử, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú TP Cần Thơ: Có sự chênh lệch về lựa chọn tổ hợp do HS tự biết khả năng để học tập và làm định hướng xuyên suốt cả năm học. Ít HS muốn theo học các trường CĐ, ĐH, chủ yếu các em muốn học nghề. HS của trường không nổi trội về các môn thuộc khối KHTN, nên chọn tổ hợp KHXH để định hướng, để ôn tập tốt. Các em tìm sự an toàn trong các bài thi hơn là mạo hiểm ở những môn KHTN không phải là sở trường, dù nhu cầu ngành nghề nhiều hơn.
Còn theo thầy Vũ Văn Khiêm - Hiệu trưởng Trường THPT Phan Ngọc Hiển (TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu): Tùy thuộc vào tình hình HS của trường các em có những lựa chọn tổ hợp theo đúng năng lực, sở trường. HS của trường, chọn tổ hợp KHXH nhiều hơn, và có thể đó là phương án an toàn cho Kỳ thi THPT quốc gia. Với các em chọn tổ hợp KHXH của trường thường chỉ có mục tiêu xét tốt nghiệp.
Tuy nhiên, việc chọn tổ hợp lại có sự phân hóa rõ rệt theo mặt bằng HS của các trường. Ở một số trường có tỉ lệ HS có năng lực khá giỏi nhiều, các em sẽ chọn tổ hợp KHTN cao hơn KHXH. Không chỉ mong đợi công nhận hoàn thành chương trình THPT, những em này hướng tới cái đích xét tuyển vào CĐ, ĐH. Đơn cử như Trường THPT Đầm Dơi (huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau) năm học này có trên 600 HS khối 12, tỉ lệ chọn tổ hợp KHTN là 365 em và tổ hợp KHXH là 254 em.
Khác với nhiều trường, tỉ lệ tổ hợp KHTN cao hơn xấp xỉ 1,5 lần. Đây cũng là một trong những trường THPT có tỉ lệ HS đỗ tốt nghiệp và xét tuyển CĐ, ĐH cao của tỉnh Cà Mau qua các năm. Do vậy, hầu hết HS của trường đều có nguyện vọng theo học ở những bậc học cao hơn. Thầy Châu Văn Tuy - Hiệu trưởng Trường THPT Đầm Dơi, thông tin: Năm nay, tỉ lệ HS chọn tổ hợp KHXH ít hơn tổ hợp KHTN. Nguyên nhân là tổ hợp KHTN có nhiều ngành nghề phù hợp với năng lực HS của trường. Năm trước cũng có sự dịch chuyển từ KHTN sang KHXH nhưng rất nhỏ, chỉ vài em.
