Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp, các địa phương trên không chỉ giữ vững kỷ cương mà còn bảo đảm yêu cầu về phòng dịch.
Các sở GD&ĐT cùng tìm phương án giải quyết cho những thí sinh bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch bệnh không tham gia kỳ thi. Như ở Thanh Hóa quyết định xét trúng tuyển vào một trường THPT công lập phù hợp nơi cư trú (không tính vào chỉ tiêu giao cho đơn vị) với thí sinh thuộc diện F0 và F1. Ở Bình Dương, các thí sinh có biểu hiện sốt, ho, khó thở; thí sinh đến, về từ những nơi nghi ngờ, khu cách ly được bố trí thi đợt sau.
Trong khi đó, tại những vùng dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn như TPHCM, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc… lịch thi được dời vào thời điểm thích hợp. Các địa phương này tiếp tục tổ chức ôn tập cho học sinh với các hình thức dạy học phù hợp. Đặc biệt cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh được khuyến cáo hạn chế tối đa việc đi lại để phòng dịch.
Không chọn phương án tổ chức thi đúng lịch hay dời thi, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu quyết định chuyển hình thức tuyển sinh 10 từ thi sang xét tuyển. Theo đó, tỉnh này sẽ căn cứ trên kết quả học tập và rèn luyện của học sinh suốt 4 năm THCS và điểm ưu tiên (nếu có) để xét tuyển vào các trường THPT công lập theo nguyện vọng. Phụ huynh, học sinh Bà Rịa - Vùng Tàu khá hân hoan vì không phải tiếp tục hồi hộp “nương” theo Covid và cho rằng xét kết quả 4 năm học để tuyển sinh 10 là cách đánh giá khá toàn diện, xem xét cả quá trình, chứ không lệch về năm cuối như thi tuyển.
Thi, dời thi hay thay đổi phương án từ thi sang xét tuyển, điều này phụ thuộc không chỉ vào tình hình dịch bệnh mà còn vào điều kiện trường lớp, mặt bằng chất lượng giáo dục ở mỗi địa phương. Dù phương án nào thì nguyên tắc hàng đầu của ngành Giáo dục vẫn phải là bảo đảm tốt nhất công tác phòng dịch, không tạo áp lực cho giáo viên, học sinh, phụ huynh, chất lượng tuyển sinh vẫn phải được giữ vững. Với kinh nghiệm ứng phó và bằng các phương án linh hoạt, chắc chắn công tác tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2021 - 2022 sẽ được các địa phương thực hiện thành công, theo đúng quy định pháp luật, công bằng cho thí sinh.
Tuy vậy, bối cảnh dịch bệnh Covid ngày một phức tạp, chưa có điểm dừng. Việc tiến hành những sự kiện quan trọng càng đông người tham gia tập trung, càng khó kiểm soát. Chạy theo diễn biến dịch hay chủ động phương án tối ưu để vẫn tuyển sinh tốt ngay cả trong tình hình dịch bệnh là bài toán mà ngành GD-ĐT các địa phương cũng đang tính toán. Trong sự cân nhắc này, câu chuyện chuyển hướng từ thi sang xét tuyển vào lớp 10 của Bà Rịa - Vũng Tàu đang gợi mở về một cách tuyển sinh vào lớp10 hài hòa hơn.
Thực ra, xét tuyển không phải là hình thức xa lạ, vì đã có nhiều tỉnh, thành chỉ xét tuyển hoặc xét tuyển kết hợp thi tuyển vào lớp 10. Ngay tuyển sinh vào ĐH, cả ở những trường tốp đầu, phương thức xét tuyển cũng đã được áp dụng. Bởi đến nay, việc đổi mới kiểm tra đánh giá ngày càng đi vào thực chất, đánh giá toàn diện học sinh, nên xét tuyển vẫn bảo đảm mức độ phân loại, sàng lọc.
Vì thế, đẩy mạnh xem xét kết hợp xét tuyển với thi tuyển (với học sinh có nguyện vọng vào học tại các trường THPT chuyên, trường THPT chất lượng cao) là giải pháp có thể tính toán, không chỉ để giảm bớt rủi ro do Covid, mà còn để giảm áp lực kỳ thi. Xa hơn, song song với lộ trình thi tốt nghiệp THPT trên máy tính, tổ chức dạy học, kiểm tra trực tuyến, tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 bằng hình thức trực tuyến cũng là phương án cần sớm được đưa vào nghiên cứu.