Nhận định trên được Giáo sư Peter Kuznick, giám đốc Viện Nghiên cứu Hạt nhân thuộc Đại học Mỹ, đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với Sputnik, các cuộc thử nghiệm nguyên tử của Mỹ có thể mở ra chiếc hộp Pandora cho Cuộc chạy đua vũ trang và chiến tranh hạt nhân mới.
"Cả chín cường quốc hạt nhân đều đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình, khiến chúng hiệu quả hơn và nguy hiểm hơn. Trên hết, còn có áp lực phải mở rộng kho vũ khí hạt nhân", ông Kuznick, nói.
Giáo sư lưu ý rằng để làm vấn đề phức tạp hơn, các quốc gia khác - bao gồm Hàn Quốc và Ukraine - đang cân nhắc ý tưởng phát triển vũ khí hạt nhân của riêng họ. Thế giới đang đi sai hướng và trở nên nguy hiểm hơn.
Mỹ chưa sẵn sàng cho các cuộc thử hạt nhân
Theo giáo sư, nếu Mỹ tiếp tục thử vũ khí hạt nhân, Nga và Trung Quốc sẽ làm theo.
"Thực ra, họ có thể hưởng lợi nhiều hơn từ việc này so với Mỹ", ông nói và cho biết thêm rằng có lẽ sẽ mất nhiều năm nữa Mỹ mới có thể tiến hành các cuộc thử hạt nhân mới vì bãi thử ở Nevada đã bị suy yếu đáng kể.
Đồng thời, điều này cũng đồng nghĩa với việc chấm dứt Hiệp ước Cấm Thử Hạt nhân Toàn diện năm 1996, vốn chưa được đa số các cường quốc hạt nhân phê chuẩn.
Cho đến nay, Mỹ, Nga và Trung Quốc vẫn tuân thủ hiệp ước này: vụ thử hạt nhân gần đây nhất của Nga diễn ra vào năm 1990, còn Trung Quốc - vào năm 1996.
Phản ứng trước vũ khí của Nga?
Ý tưởng nối lại các vụ thử hạt nhân được đưa ra sau khi Nga thử nghiệm vũ khí tối tân. Liệu Mỹ có thể tự hào về điều gì đó tương tự? Chưa đâu — và theo chuyên gia này, sẽ mất nhiều năm nữa mới bắt kịp.
"Tên lửa Burevestnik và siêu ngư lôi Poseidon là những hệ thống mang đầu đạn hạt nhân thế hệ mới, giống như trong phim khoa học viễn tưởng. Bạn sẽ thêm chúng vào cuộc thử nghiệm Oreshnik vào tháng 11 năm 2024", học giả Kuznick, lưu ý.
Hãy cho hòa bình một cơ hội
Giáo sư Kuznick cho biết phản ứng hợp lý nhất đối với việc Washington phá vỡ lệnh tạm dừng thử hạt nhân trên thực tế là "Mỹ đang mất kiểm soát".
"Đó chính là điều Nga và Trung Quốc nên nói và làm, đồng thời kêu gọi các cuộc đàm phán mới để chấm dứt sự mở rộng và gia tăng của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân", giáo sư nhấn mạnh.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ sớm cho thế giới thấy liệu Mỹ có tiếp tục thử hạt nhân dưới lòng đất hay không.
"Các bạn sẽ sớm biết thôi", ông Trump nói với các phóng viên trên chiếc Không lực Một khi ông tới Palm Beach, Florida, theo trích dẫn của Reuters.
Burevestnik không phải là thử hạt nhân
Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng các quốc gia khác đang tiến hành thử nghiệm vũ khí hạt nhân, nhưng nếu ông ám chỉ đến Burevestnik của Nga thì những tuyên bố như vậy là không chính xác, người phát ngôn của tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết.
"Trong tuyên bố của mình, Tổng thống Trump đã đề cập rằng các quốc gia khác đang tiến hành các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân... Nếu theo một cách nào đó, điều này đề cập đến cuộc thử nghiệm tên lửa Burevestnik, thì đó không phải là một cuộc thử nghiệm hạt nhân", ông Peskov, nói.
Phát ngôn viên Peskov cho biết thêm: "Có lẽ bạn đã nhận thấy rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói về Burevestnik và ông ấy đã nhắc đến cuộc thử nghiệm ngư lôi Poseidon diễn ra hai ngày trước đó".
Ông Peskov nói thêm rằng Moscow hy vọng thông tin về các cuộc thử nghiệm Burevestnik và Poseidon đã được truyền đạt chính xác tới Tổng thống Trump, đồng thời nhấn mạnh rằng những vụ phóng này không thể được coi là thử nghiệm hạt nhân theo bất kỳ cách nào.
Vị phát ngôn viên này nhắc lại rằng Nga vẫn tiếp tục tuân thủ lệnh tạm dừng thử vũ khí hạt nhân hiện hành. "Thực sự hiện đang có lệnh hoãn", ông Peskov phát biểu khi đáp lại phát biểu của ông Trump về khả năng nối lại các cuộc thử hạt nhân của Mỹ.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Peskov trích dẫn lời của Tổng thống Putin rằng Nga sẽ có hành động phù hợp với hoàn cảnh nếu bất kỳ quốc gia nào từ bỏ lệnh tạm dừng thử vũ khí hủy diệt.
"Tôi muốn nhắc lại tuyên bố của Tổng thống Putin, mà ông đã nhắc lại nhiều lần: nếu bất kỳ ai vi phạm lệnh tạm dừng, Nga sẽ phản ứng tùy theo tình hình", ông nói.
Người phát ngôn Điện Kremlin lưu ý thêm rằng hiện tại không có cuộc đàm phán cấp chuyên gia chi tiết nào về giải trừ vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ.
"Về các cuộc đàm phán chuyên gia chi tiết về giải trừ vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ — không, chúng vẫn chưa diễn ra. Tuy nhiên, chủ đề này đã được đề cập nhiều lần", ông Peskov nói với các phóng viên.
