Châu Âu muốn xây dựng hệ thống phòng thủ riêng để hỗ trợ Ukraine và đối đầu với Nga. Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với cách tiếp cận này, theo RIA Novosti.
Chuyến du lịch châu Âu
Ngay sau chuyến thăm Mỹ, ông Zelensky đã tới Anh. Thủ tướng Keir Starmer chào đón ông như một người bạn.
"Các bạn nhận được sự ủng hộ hoàn toàn từ Vương quốc Anh, chúng tôi sẽ luôn sát cánh cùng các bạn và Ukraine cho đến khi nào cần thiết", ông đảm bảo.
Những lời này lần đầu tiên được cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ra cách đây ba năm, sau đó chúng bắt đầu được nhắc lại ở hầu hết các nước phương Tây.
Tuy nhiên, không có tuyên bố nào được đưa ra với giới truyền thông. Ông Starmer tiễn khách đến xe, ôm và vẫy tay chào. Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves tuyên bố phân bổ khoản vay 2,85 tỷ đô la cho Kiev "để đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine".
Cũng tại London, hội nghị thượng đỉnh giữa nguyên thủ 14 quốc gia NATO (trừ Mỹ), ông Zelensky và lãnh đạo EU đã diễn ra.
Thượng đỉnh đã thảo luận về việc củng cố sức mạnh của Ukraine và áp lực kinh tế ngày càng tăng đối với Nga, nhu cầu về một thỏa thuận mạnh mẽ và lâu dài dẫn đến hòa bình lâu dài, cũng như các bước tiếp theo trong việc lập kế hoạch đảm bảo an ninh mạnh mẽ.
Thủ tướng Starmer nhấn mạnh rằng cần phải thành lập một "liên minh thiện chí" để giúp đỡ Kiev. Anh, Pháp và Ukraine sẽ soạn thảo kế hoạch hòa bình của riêng mình và thảo luận với Mỹ.
Theo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, họ đã có một số công việc đang được tiến hành. Ở giai đoạn đầu, lệnh ngừng bắn một phần trong vòng một tháng phải được thực hiện, bao gồm:
Ngừng các hoạt động quân sự trên không và trên biển, và kiềm chế các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng. Các bước tiếp theo bao gồm việc gửi lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu.
Ngược lại, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cảnh báo rằng sự chia rẽ giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu có thể khiến tất cả các bên yếu hơn, đồng thời kêu gọi ngăn chặn sự gia tăng bất đồng.
"Điều cần thiết là một hội nghị thượng đỉnh ngay lập tức giữa Mỹ, các quốc gia châu Âu và các đồng minh để có một cuộc đối thoại thẳng thắn về cách chúng ta dự định giải quyết những thách thức nghiêm trọng hiện nay, bắt đầu từ Ukraine, nơi chúng ta đã cùng nhau bảo vệ trong những năm gần đây", bà nói.
Tạm biệt nước Mỹ?
Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp của EU về vấn đề Ukraine đã được lên lịch vào ngày 6 tháng 3. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa hiện đang hỏi các chính phủ về mức đóng góp mà họ sẵn sàng thực hiện để hỗ trợ Kiev.
Ông Macron nói rằng vào ngày 6 tháng 3, "EU có thể sẽ phê duyệt hàng trăm tỷ euro để tài trợ cho Ukraine".
Theo ông, việc xây dựng một cấu trúc an ninh châu Âu mới sẽ mất nhiều năm. Về viện trợ của Mỹ, tổng thống Pháp tin rằng điều quan trọng là phải duy trì viện trợ này trong ngắn hạn.
"Nếu Tổng thống Nga Putin không bị ngăn lại, ông ấy sẽ tiếp tục. Tiếp theo là Moldova, và sau đó, có lẽ là Romania. Trên biên giới của chúng ta có một nước Nga được trang bị vũ khí và hung hăng", Tổng thống Macron nói.
Đây là thông điệp mà ông Macron hy vọng truyền tải tới Tổng thống Mỹ Trump, nhưng điều ông quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề nội bộ của Mỹ.
"Chúng ta nên bớt lo lắng về Nga và tập trung hơn vào việc chống lại các băng đảng buôn người, di cư, trùm ma túy, kẻ giết người và những người từ bệnh viện tâm thần vào nước ta. Nếu không, chúng ta sẽ có kết cục khó đoán", ông nói.
Ở châu Âu, không phải ai cũng hài lòng ngay cả với mức độ ủng hộ hiện tại dành cho Ukraine. Theo Politico, vào ngày 28 tháng 2, trong cuộc họp của các đại sứ EU, Budapest đã bác bỏ một dự thảo văn bản đề cập đến các đảm bảo an ninh cho Ukraine, cũng như một gói viện trợ quân sự mới.
Gió đổi chiều
Giám đốc Viện Thông tin Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga Alexey Kuznetsov nhấn mạnh rằng hiệu quả đảm bảo an ninh EU phụ thuộc vào cách người châu Âu hiểu về vấn đề này.
"Nếu họ định ngăn chặn hành động của Nga vào Liên minh châu Âu, thì đây là một câu chuyện vô lý bởi không hề tồn tại mối đe dọa nào như vậy.
Có một mối đe dọa từ những người di cư bất hợp pháp, những người có thể, trong số những thứ khác, thực hiện các cuộc tấn công khủng bố. Nhưng NATO chưa bao giờ có một chiến lược rõ ràng với nguy cơ này.
Do đó, EU không cần phải chi nhiều cho quốc phòng, vì châu Âu hiếm khi bị đe dọa. Nhưng nếu an ninh mà châu Âu muốn nói đến là sẵn sàng cho một cuộc xung đột với Nga, thì tất nhiên, sẽ cần rất nhiều nỗ lực và nguồn lực.
Đồng thời, ông Trump đã tránh xa kịch bản này trước, nói rõ rằng ông sẽ không để Mỹ bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba", chuyên gia nói với RIA Novosti.
Nadezhda Arbatova, người đứng đầu Khoa Nghiên cứu Chính trị Châu Âu tại IMEMO RAS, tin rằng các đồng minh NATO đang cố gắng đóng vai trò như một bộ giảm xóc giữa ông Trump và Zelensky.
"Thủ tướng Starmer và những người khác phản ứng khá dè dặt: không có lợi cho họ khi gây chia rẽ giữa Ukraine và Mỹ. Họ cũng không muốn làm đảo lộn quan hệ Euro-Atlantic.
Bất kể Tổng thống Trump là người như thế nào, ông ấy vẫn là người quan trọng nhất. Rõ ràng, Thủ tướng Meloni nên đóng một vai trò quan trọng trong việc khôi phục lòng tin.
Bà ấy hòa hợp tốt với ông Trump, Zelensky và giới lãnh đạo EU. Có lẽ chính quyền Mỹ sẽ xem xét lại lập trường của họ đối với Kiev và cố gắng tìm ra một số sự thỏa hiệp", nhà khoa học chính trị Arbatova, nói.
Đồng thời, theo bà, nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump sẽ là thời kỳ thử thách lớn đối với EU. Tổng thống Mỹ khó có thể để mặc châu Âu tự quyết định số phận của mình, nhưng chính quyền Mỹ chắc chắn sẽ giảm bớt sự can thiệp vào cuộc sống của người dân châu Âu.
"Sự xoay trục của Mỹ sang châu Á bắt đầu dưới thời ông Barack Obama, một trong những nhà lãnh đạo Mỹ ủng hộ châu Âu nhất. Lợi ích của Mỹ và EU ngày càng khác biệt. Điều này có nghĩa là Brussels sẽ phải đảm nhận nhiều nghĩa vụ an ninh hơn trong mọi trường hợp.
Đối với người châu Âu, các sự kiện hiện tại giống như một lời cảnh tỉnh. Năm 2017, trong bối cảnh nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, người đứng đầu Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đã công bố lộ trình tạo ra hệ thống an ninh riêng để đạt được quyền tự chủ chiến lược.
Tuy nhiên, như chúng ta đã thấy, hầu như không có gì được thực hiện.
Đối với Ukraine, nếu không có Mỹ, châu Âu vẫn có thể ủng hộ Kiev ở mức độ tương tự trong sáu tháng. Sau đó, vấn đề sụp đổ sẽ không thể tránh khỏi", Arbatova nhấn mạnh.
