Thế nhưng, tại vùng đầm phá được coi là lớn nhất Đông Nam Á này lại là một kho báu thủy sản nước lợ phong phú và đa dạng bậc nhất. Trong đó, phải kể đến một loài nhuyễn thể: Trìa. Và được thiên nhiên ưu đãi, cư dân sống bên đầm phá có một nghề để kiếm sống: Nghề “dậm trìa”.
Giữa một vùng trời nước mênh mông, sóng nước Tam Giang xanh biếc, nhấp nhô, nổi bật từng nhóm phụ nữ “dậm trìa”. Tích cực và mải miết. Họ dùng những ngón chân của mình để bắt trìa một cách điêu luyện và chính xác.
Trìa phá Tam Giang được khai thác quanh năm và được bán ở khắp các chợ của xứ Huế. Vào mùa thu hoach rộ, trìa còn được xuất đi bán nhiều ở các thành phố lớn như Hà Nội, Vinh hay Thành phố Hồ Chí Minh…vv. Tuy có giá trị dinh dưỡng cao nhưng giá bán của một kg trìa tươi sống lại vô cùng “hạt dẻ”. Chỉ tầm 10 ngàn đồng/1kg đổ lại.
Trìa (ngao) phá Tam Giang sống ở tầng đáy nước lợ. Nơi đây được coi là một vùng có hệ sinh thái trong sạch, chưa bị ô nhiễm. Thức ăn cho loài nhuyễn thể này rất phong phú. Vì thế, trìa phá Tam Giang nổi tiếng thơm ngon và giàu dinh dưỡng lại rất sạch. Với trìa có thể chế biến nhiều món ăn đơn giản nhưng lại rất hấp dẫn như : Trìa hấp chấm muối tiêu. Trìa xào hành tây cà chua xúc ăn với bánh tráng mè đen. Trìa nấu canh chua, Trìa nấu lẩu… Nhưng đặc sắc nhất phải kể đến món “Cháo trìa nóng hổi vừa thổi vừa ăn” đã từng làm say lòng bao thực khách nơi đây qua bàn tay chế biến khéo léo của người phụ nữ Huế.
Theo tài liệu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia thì trìa (ngao) là thực phẩm khuyến khích được sử dụng vì chứa nhiều Vitamin B12, Vitamin C. Ngoài ra, trìa rất giàu khoáng chất quan trọng như sắt, kali, can xi... Đặc biêt, trìa rất giàu đạm, giàu omega-3... Chính vì giàu dinh dưỡng như vậy, nên thức ăn được chế biến từ trìa có tác dụng tốt trong chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe. Trong đó đáng chú ý nhất là món cháo trìa thơm ngon có tác dụng rất tốt cho trẻ em đang lớn và những người cần phục hồi sức khỏe cho cơ thể sau ốm đau bệnh tật. Ăn trìa có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch. Tốt cho người bị chứng huyết áp cao, người bị bệnh về xương khớp, tăng cường sức khỏe cho mắt. Ngăn chặn bệnh thiếu máu…Ngoài ra, cháo trìa, theo dân gian còn được xem là thực phẩm tốt cho quý ông trong việc tăng cường hoạt động tình ái nên được coi như một Viagra thiên nhiên.
Để có một món cháo trìa hấp dẫn thơm ngon cách chế biến cũng rất đơn giản. Một điều đặc biệt đáng chú ý là không bao giờ sử dụng trìa đã chết làm thực phẩm ( trìa cũng như các loại nhuyễn thể khác khi chết sẽ thải ra nhiều chất độc hại cho cơ thể). Vì thế người nội trợ luôn phải mua trìa còn tươi sống để chế biến. Trìa mua về cần được ngâm trong nước sạch khoảng 3 tiếng cho trìa há miệng, thải hết chất bẩn. Sau đó chà và rửa sạch rồi cho trìa vào luộc chín. Người nội trợ sẽ tách nước luôc trìa để dùng nấu cháo. Thịt trìa sau khi tách vỏ sẽ được ướp gia vị gồm hạt tiêu xay , củ hành tím giã nát và một chút nước mắm ruốc ( loại nước mắm được nhỉ ra từ những chum ruốc của biển Thuận An). Ướp khoảng 15 phút cho trìa thấm gia vị rồi xào trìa trong chảo có dầu đã nóng già. Lúc bấy giờ cả gian bếp sẽ dậy lên một mùi thơm ngào ngạt, rất đặc trưng và hấp dẫn. Trìa được xào nhanh trong dầu nóng rồi tắt bếp.( nếu xào lâu thịt trìa sẽ dai mất ngon).
Tiếp theo sẽ là khâu nấu cháo. Gạo dùng để nấu cháo trìa thường dùng là gạo “Tám thơm”. Gạo đặc sản của xứ Huế. Vừa dẻo vừa thơm. Gạo được nấu cháo cùng với nước luộc trìa cho đến lúc nở nhừ, thành cháo thì cho trìa đã xào vào, nêm nếm cho vừa miệng rồi tắt bếp. Múc cháo ra tô, thêm chút hành lá, ngò ri, hành tây thái sợi thì món cháo trìa sẽ trở nên vô cùng thơm ngon hấp dẫn. Nếm vị cháo trìa, bạn sẽ cảm nhận được một vị ngọt béo đậm đà rất đặc trưng của trìa phá Tam Giang. Thịt trìa trắng màu sữa, vị trìa ngọt béo, giòn dai mang đến cảm giác ngon miệng cho thực khách. Mùi thơm nồng nàn của gia vị sẽ tăng cảm giác bị “kích thích”. Muốn được thưởng thức “ ngay và luôn”. Cháo trìa ngon nhất là khi được dùng ăn nóng.
Về phá Tam Giang, sau một thời gian rong ruồi cùng sóng nước, tận mắt ngắm những “O Huế” dậm trìa mải miết trong làn nước trong xanh và thưởng thức món cháo trìa thơm ngon bổ dưỡng quả là một trải nghiệm thú vị.
