Theo đó, hai nhà khoa học đoạt Giải thưởng năm 2017 bao gồm: PGS.TS. Nguyễn Sum- Trường Đại học Quy Nhơn và GS.TS. Phan Thanh Sơn Nam- Trường Đại học Bách Khoa- Đại học Quốc gia TPHCM.
1. PGS.TS. Nguyễn Sum- Trường Đại học Quy Nhơn
Lĩnh vực: Toán học
Công trình: Nguyễn Sum, 2015. On the Peterson hit problem, Advances in Mathematics, Vol. 274, 432–489.
Công trình là một bài báo dài 57 trang được công bố năm 2105 trên một trong những tạp chí toán học hàng đầu trên thế giới. Đây là một công trình khoa học đặc biệt xuất sắc trong lĩnh vực tô pô đại số, được rút gọn từ một tiền ấn phẩm 240 trang.
Công trình khoa học này đã giải quyết được một trường hợp đặc biệt (k=4) của giả thuyết “hit” do nhà toán học người Mỹ Frank Peterson đề xuất cách đây 30 năm. Nó được thực hiện hoàn toàn trong nước bởi một tác giả duy nhất.
Đây là một bước tiến mới trong việc giải quyết giả thuyết Peterson kể từ năm 1990. PGS.TS. Nguyễn Sum đã kiên trì theo đuổi 7 năm liền giả thuyết “hit” là một bài toán mở rất khó chưa có lời giải trọn vẹn trong lĩnh vực tô pô đại số.
Kết quả nghiên cứu và Giải thưởng Tạ Quang Bửu là phần thưởng xứng đáng cho sự quyết tâm và kiên trì của PGS.TS. Nguyễn Sum.
2. GS.TS. Phan Thanh Sơn Nam- Trường Đại học Bách Khoa- Đại học Quốc gia TPHCM
Lĩnh vực: Hóa học
Công trình: Giao H. Dang, Thinh T. Dang, Dung T. Le, Thanh Truong, Nam T. S. Phan, 2014. Propargylamine synthesis via sequential methylation and C-H functionalization of N-methylanilines and terminal alkynes under metal-organic-framework Cu2(BDC)2(DABCO) catalysis, Journal of Catalysis, Vol. 319, 258–264.
GS.TS Phan Thanh Sơn Nam là tác giả chính của công trình khoa học xuất sắc về chất xúc tác trong lĩnh vực hóa học kỹ thuật. Công trình nghiên cứu ứng dụng vật liệu khung hữu cơ - kim loại (MOFs) làm chất xúc tác cho ứng tổng hợp các hợp chất hữu cơ họ propargylamine.
Đặc biệt, công trình đã phát hiện một chuyển hóa của N-methilaniline chưa từng được công bố.
Đây là công trình khoa học được thực hiện hoàn toàn ở Việt Nam do 5 tác giả là người Việt, không có yếu tố nước ngoài. Bài báo khoa học làm nên giải thưởng được các nhà chuyên môn trên thế giới đánh giá cao và được trích dẫn 21 lần.
GS.TS Phan Thanh Sơn Nam hiện là Trưởng khoa Kỹ thuật Hóa học. Năm 2015, ông trở thành giáo sư trẻ nhất Việt Nam khi mới 36 tuổi. Từ năm 2010, GS.TS Phan Thanh Sơn Nam cùng nhóm nghiên cứu Trường ĐH Bách Khoa ĐHQG-HCM đã công bố 48 bài báo khoa học trên tạp chí quốc tế ISI theo hướng nghiên cứu trên.
Trước đó, ngày 28/4/2017, Hội đồng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2017 đã họp xem xét, đánh giá, lựa chọn các nhà khoa học được đề xuất.
Kết thúc phiên họp, Hội đồng đã chọn hai nhà khoa học nêu trên, đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2017. Năm nay, Hội đồng không đề xuất Giải thưởng cho nhà khoa học trẻ.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng thường niên do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, góp phần thúc đẩy khoa học công nghệ Việt Nam hội nhập và phát triển.
Qua4 năm, Giải thưởng Tạ Quang Bửu ngày càng có uy tín trong cộng đồng khoa học, được các nhà khoa học rất quan tâm và tạo nên sự chý ý nhất định của xã hội.
Cùng với các chương trình tài trợ nghiên cứu cơ bản của Quỹ Nafosted, giải thưởng đang khích lệ, cổ vũ các nhà khoa học đạt được nhiều hơn nữa, xuất sắc hơn nữa các kết quả nghiên cứu mang tầm cỡ quốc tế, góp phần đưa nền khoa học Việt Nam hội nhập quốc tế sâu hơn nữa, rộng hơn nữa.
Lễ trao giải dự kiến sẽ được tổ chức vào dịp kỷ niệm ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5/2017) tại Hà Nội.
