Nghiên cứu tâm lý trẻ em mới nhất tiết lộ rằng, thời điểm vàng cho giáo dục tài chính gia đình là từ 6-12 tuổi, nhưng thực tế, 90% các bậc phụ huynh lại bỏ lỡ thời điểm tốt nhất.
Lý do trẻ cần biết về tình hình tài chính gia đình
Xây dựng quan điểm tiền bạc đúng đắn
Trẻ em hình thành nhận thức ban đầu thông qua việc quan sát hành vi tiêu dùng của cha mẹ. Việc cố tình tránh thảo luận sẽ chỉ có thể nảy sinh những quan điểm cực đoan như "tiền bạc là thứ xấu xa" hoặc "tiền bạc là tất cả".
Rèn luyện thói quen chi tiêu hợp lý
Trẻ em hiểu rõ tình hình kinh tế của gia đình sẽ tự nhiên xem xét tính khả thi khi đưa ra yêu cầu. Các khảo sát cho thấy hành vi tiêu dùng bốc đồng của nhóm trẻ em hiểu biết về tình tình tài chính gia đình giảm 63%.
Ngăn ngừa tình trạng lo âu quá mức
Những đứa trẻ không biết gì về tình hình kinh tế gia đình thường dễ cảm thấy bất an. Trong khi đó, sự minh bạch vừa đủ có thể xóa bỏ những lo lắng hão huyền như “gia đình có nguy cơ phá sản không?”.
Những thông tin nên tiết lộ cho các nhóm tuổi khác nhau
Trẻ 5-7 tuổi
Ở tuổi này, trẻ cần nhận biết chức năng cơ bản của tiền. Cha mẹ có thể tổ chức một bài giảng thực tế trong quá trình mua sắm, giải thích với con rằng “tiền cần phải được làm việc để thúc đẩy tiêu dùng”. Ở giai đoạn này, điều quan trọng là thiết lập mối liên hệ giữa lao động và thưởng.
Trẻ 8-10 tuổi
Giai đoạn này, trẻ cần hiểu cấu trúc tiêu dùng gia đình. Cha mẹ nên sử dụng biểu đồ hình tròn để minh họa sự phân bổ thu nhập: chi phí thuê nhà, chi phí ăn uống, giáo dục,… mỗi loại chiếm bao nhiêu. Bằng cách này, trẻ có thể hiểu rõ “tại sao không thể tùy tiện mua đồ chơi”.
Trẻ 11-13 tuổi
Ở tuổi này, trẻ có thể tham gia vào một số quyết định tài chính đơn giản. Ví dụ, cha mẹ để trẻ so sánh giá trị sử dụng của hai chiếc ba lô, hoặc tính toán ngân sách cho cả gia đình đi du lịch. Học hỏi qua thực tiễn sẽ mang lại hiệu quả vượt trội hơn lý thuyết.
Ba điều cần tránh khi tiết lộ với con tình hình tài chính của gia đình
Giáo dục kiểu than nghèo
Việc thường xuyên nhấn mạnh “Nhà mình rất nghèo” sẽ khiến trẻ cảm thấy thiếu thốn, khi trưởng thành dễ phát sinh hành vi tiêu dùng phản ứng.
Bảo vệ quá mức
Trẻ em hoàn toàn không được tiếp cận thông tin kinh tế khi lần đầu tự quản lý tài chính ở đại học sẽ dễ rơi vào bẫy vay tiền online.
Biểu đạt cảm xúc quá mức
Tránh nói “Con có biết bố mẹ kiếm tiền khó khăn thế nào không” trong lúc căng thẳng, điều này sẽ liên kết tiền bạc với cảm xúc tiêu cực.
Trả lời các câu hỏi nhạy cảm một cách tinh tế
Sử dụng các phép ẩn dụ mà trẻ có thể hiểu
Hãy nói với con: “Nhà chúng ta giống như một siêu thị nhỏ, mỗi tháng phải cân bằng giữa hàng hóa nhập (thu nhập) và hàng hóa bán ra (chi tiêu)”.
Phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn
“Mua cặp sách mới là nhu cầu, nhưng mua cái thứ năm là mong muốn, chúng ta cần ưu tiên đảm bảo nhu cầu trước”.
Giữ vững cảm giác hy vọng
“Bây giờ không thể đi Disney Land, nhưng nếu chúng ta cùng nhau lập kế hoạch chu đáo, hè năm sau có thể sẽ thực hiện được”.
Tài chính gia đình không cần phải hoàn toàn minh bạch, nhưng việc tiết lộ thông tin một cách vừa phải có thể giúp trẻ phát triển khả năng tài chính.
Hãy nhớ một nguyên tắc: Sự thật về tài chính mà bạn dành cho trẻ cần giống như một bức tranh ghép, dần dần hoàn thiện theo độ tuổi của trẻ.
Những bậc phụ huynh thông thái đều hiểu rằng, thay vì để trẻ tiếp nhận thông tin sai lệch từ nơi khác, thì tốt hơn là tự mình cung cấp giáo dục tài chính phù hợp với độ tuổi.
