Chế độ ăn thuần chay là mô hình ăn uống dựa trên thực vật, loại trừ tất cả các sản phẩm có nguồn gốc động vật, bao gồm thịt, gia cầm, cá, sữa, trứng và mật ong.
Thay vào đó, bạn sẽ tập trung vào việc tiêu thụ trái cây, rau, ngũ cốc, các loại đậu, quả hạch, hạt và các sản phẩm thay thế từ thực vật.
Người ăn chay chọn chế độ ăn kiêng này nhằm giảm thiểu tác hại cho động vật, giảm tác động đến môi trường và nâng cao sức khỏe cá nhân thông qua việc tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
Tuân theo chế độ ăn thuần chay được biết là có tác dụng tăng cường sức khỏe tổng thể, bao gồm cả giảm cân. Tuy nhiên, giống như mọi chế độ ăn kiêng khác, chế độ ăn thuần chay cũng có cả ưu và nhược điểm.
Chế độ ăn thuần chay có thể thiếu một số chất dinh dưỡng thiết yếu, chẳng hạn như vitamin B12, sắt, canxi và axit béo omega-3, có trong các sản phẩm động vật.
Việc cung cấp không đủ các chất này cho cơ thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, mệt mỏi và suy giảm chức năng miễn dịch.
Vì vậy, theo các chuyên gia, trước khi quyết định thay đổi kế hoạch ăn kiêng của mình, bạn cần biết những tác dụng phụ có thể có dưới đây:
Thiếu chất dinh dưỡng
 |
| Nguồn thức ăn từ động vật chứa một lượng lớn protein. (Ảnh: ITN) |
Nếu bạn đang theo chế độ ăn thuần chay thì sẽ có nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng. Các sản phẩm động vật như cá, thịt và trứng chứa nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin B12, sắt, canxi, axit béo omega-3 và protein mà chế độ ăn thuần thực vật có thể thiếu.
Do đó, nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng tăng lên, có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược, táo bón và thậm chí giảm cân bất ngờ.
Nguy cơ thiếu hụt protein
Protein là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và sửa chữa các mô, hỗ trợ chức năng miễn dịch và duy trì khối lượng cơ bắp.
Mặc dù bạn có thể nhận được protein từ các nguồn thực vật như đậu, đậu lăng, đậu phụ hay hạt diêm mạch, nhưng chúng chứa nhiều chất kháng dinh dưỡng như phytates và lectin có thể làm tăng tính thấm của ruột và gây rò rỉ ruột. Mặt khác, nguồn protein từ động vật không có chất phản dinh dưỡng.
Vấn đề về tiêu hóa
Nếu bạn chưa quen với chế độ ăn thuần chay, hệ thống tiêu hóa của bạn có thể mất thời gian để thích nghi với nó. Chuyên gia dinh dưỡng, Tiến sĩ Rohini Patil (Ấn Độ) cho biết: “Việc chuyển đổi đột ngột sang chế độ ăn thuần chay đôi khi có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như đầy hơi và hội chứng ruột kích thích (IBS).
Điều này đặc biệt xảy ra nếu bạn tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Cho dù chất xơ rất cần thiết cho sức khỏe tiêu hóa nhưng việc tiêu thụ quá nhiều chất xơ có thể đột ngột gây khó chịu ở bụng.
Có thể dẫn đến tăng cân
Mặc dù nhiều người chuyển sang chế độ ăn thuần chay với mục đích giảm cân hoặc quản lý cân nặng, nhưng vẫn có thể nguy cơ tăng cân bằng chế độ ăn thuần thực vật nếu lựa chọn thực phẩm không đúng.
Chế độ ăn thuần chay có thể bao gồm nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, chẳng hạn như phô mai thuần chay, đồ ăn nhẹ có đường và ngũ cốc tinh chế chứa nhiều calo, đường và chất béo không lành mạnh. Tiêu thụ quá nhiều những thực phẩm này sẽ góp phần gây tăng cân.
Tăng nguy cơ rối loạn ăn uống
 |
| Áp dụng chế độ ăn thuần chay có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng rối loạn ăn uống. (Ảnh: ITN) |
Áp dụng chế độ ăn thuần chay là một lựa chọn lành mạnh khi thực hiện đúng cách, nhưng nó cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng rối loạn ăn uống.
Tiêu thụ quá nhiều chất dinh dưỡng
Lâu nay chế độ ăn dựa trên thực vật thường được ca ngợi vì chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có trong trái cây, rau, quả hạch và hạt, nhưng cũng có nguy cơ quá tải chất dinh dưỡng nếu tiêu thụ quá mức một số chất bổ sung hoặc thực phẩm tăng cường.
Ví dụ, việc ăn quá nhiều thực phẩm tăng cường như các sản phẩm thay thế sữa có nguồn gốc thực vật có thể dẫn đến việc tiêu thụ quá nhiều vitamin như vitamin D hoặc vitamin A, có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Suy cho cùng, trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn kiêng nào, hãy chắc chắn rằng bạn biết mọi thứ về nó. Ngoài ra, nhận thức được những tác dụng phụ tiềm ẩn của chế độ ăn thuần chay không có nghĩa là bạn nên ngừng theo dõi nó.
Hãy luôn tìm hiểu và cập nhật thông tin để bạn có thể điều chỉnh một cách chính xác và đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của mình.
