Trong cuộc thảo luận về việc phương Tây vận chuyển vũ khí tới Ukraine tại Hội đồng Bảo an LHQ (UNSC) hôm 9/12, giáo sư về nhân quyền quốc tế Daniel Kovalik nói rằng vũ khí của phương Tây cho Kiev làm tăng nguy cơ chúng rơi vào tay vào những người sử dụng ngoài ý muốn, bao gồm tội phạm.
Ông Kovalik cho biết thêm, ngay cả khi những vũ khí này được chuyển giao thành công cho lực lượng Ukraine, chúng vẫn thường được sử dụng để bắn phá dân thường ở Donbass. Ông nhấn mạnh Kiev đã bắt đầu nã pháo vào các nước cộng hòa Donbass từ năm 2014.
Vị giáo sư cho biết ông vừa trải qua một tuần ở thành phố Donetsk và chứng kiến các cuộc tấn công của Ukraine nhằm vào các mục tiêu dân sự liên quan đến việc sử dụng vũ khí phương Tây mà rõ ràng là đã được chuyển “đúng nơi”.
Luật sư kể lại việc tận mắt chứng kiến lực lượng Kiev nã pháo vào một trường học địa phương, một sân vận động và một công trình cấp nước.
“Tất nhiên, giá nước ở Donetsk khá cao” - ông nói và cho biết hệ thống lọc nước của thành phố đã bị lực lượng Ukraine phá hủy.
Giáo sư Daniel Kovalik cũng đề cập đến tài liệu mở, bao gồm báo cáo của các hãng tin hàng đầu của Mỹ, trong đó nêu lo ngại vũ khí phương Tây chuyển đến Ukraine có thể khiến hoạt động buôn bán vũ khí bất hợp pháp gia tăng.
Cụ thể, ông Kovalik đề cập đến một bài báo của CNN hồi tháng 4/2022, trong đó tuyên bố Mỹ đã quyết định chấp nhận "rủi ro có ý thức" bằng cách trang bị vũ khí cho Ukraine. Tờ báo dẫn lời các quan chức Mỹ thừa nhận một số vũ khí do phương Tây cung cấp “có thể sẽ rơi vào tay quân đội các nước khác” mà Mỹ không có kế hoạch trang bị.
Khi đó CNN cho rằng vũ khí này rơi vào “một lỗ đen lớn và bạn gần như không còn cảm giác gì về nó sau một khoảng thời gian ngắn.
Ông Kovalik cũng dẫn ra cảnh báo của lãnh đạo Interpol, Jurgen Stock hồi tháng 6 rằng vũ khí gửi đến Ukraine có thể “không chỉ bị buôn bán sang các nước láng giềng mà còn sang các châu lục khác”.
Theo ông Kovalik, vấn đề này cần có sự giám sát của quốc tế. Tuy nhiên, ông cho rằng “Mỹ sẽ không làm điều đó”.
Nhận xét của ông Kovalik được đưa ra khi Đại diện thường trực của Nga tại Liên Hợp Quốc, Vassily Nebenzia, cảnh báo phương Tây về “hậu quả” của việc gửi vũ khí tới Ukraine. Trong đó có khả năng chúng được sử dụng để sát hại thường dân ở Donbass.
