Brussels cho rằng, điều này sẽ làm phức tạp các cuộc đàm phán giữa hai bên cả về giải quyết trợ cấp hàng không và các vấn đề thương mại. Không dừng lại ở đó, EU đã chuẩn bị đưa ra các biện pháp trả đũa đối với hàng hóa từ Hoa Kỳ nếu họ thắng kiện tương tự chống lại Boeing.
Ồ ạt tăng thuế
Theo quyết định của Hội đồng Trọng tài WTO, Hoa Kỳ đã nhận được quyền áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ EU trị giá 7,5 tỷ USD. Biện pháp này được coi là một hình phạt đối với EU bởi các khoản trợ cấp bất hợp pháp cho máy bay Airbus (quyết định khởi kiện của Hoa Kỳ vào năm 2004 được ban hành trở lại vào năm 2011). Theo Washington, một khoản trợ cấp như vậy khiến hãng Boeing của Mỹ không thể đàm phán bán hơn 300 máy bay của mình và mất thị phần đáng kể trên toàn thế giới.
Trên Twitter của mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết: “Hoa Kỳ đã thắng một vụ kiện trị giá 7,5 tỷ USD ở WTO khi chống lại EU. Nhiều năm qua, EU đã có thái độ rất xấu đối với Hoa Kỳ trong quan hệ thương mại, đặc biệt là về các nghĩa vụ và rào cản thương mại. Vụ án này kéo dài trong nhiều năm, một chiến thắng tuyệt vời!”.
Điều dễ nhận thấy rằng, hầu hết các loại thuế mới của Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng đến Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh. Washington cho rằng, chính các quốc gia này phải chịu trách nhiệm về sự hỗ trợ bất hợp pháp dành cho Airbus.
Ông Robert Lighthizer - đại diện thương mại của Hoa Kỳ tuyên bố rằng, thuế trả đũa sẽ bao gồm thuế 10% đối với máy bay và 25% thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp.
Khoảng hơn 150 loại hàng hóa trong danh sách áp thuế mới như pho mát, một số loại rượu vang, dầu ô liu, cam, rượu whisky mạch nha đơn, bánh quy... Đối với hầu hết mặt hàng này, mức thuế sẽ tăng lên ít nhất vài lần. Trong một số trường hợp, thuế sẽ áp dụng cho tất cả hoặc gần như tất cả các nước EU. Chính vì vậy, thuế mới sẽ áp dụng cho sữa chua, bơ, xúc xích thịt lợn, nước ép anh đào, đào... Các sản phẩm công nghiệp bao gồm tua vít, rìu và dao gấp, thiết bị máy ảnh, chẳng hạn như ống kính từ Đức. Đại diện thương mại Mỹ cho biết, quyết định sẽ có hiệu lực vào ngày 18/10. Hoa Kỳ cũng yêu cầu tổ chức cuộc họp của WTO vào ngày 14/10 để chứng thực việc áp đặt các khoản thuế mới này.
EU sẽ phản ứng ra sao?
EU lưu ý rằng, việc tăng thuế quan sẽ chủ yếu đánh vào người tiêu dùng Mỹ và làm phức tạp hóa những thành tựu của các hiệp định song phương.
Ủy ban Châu Âu cũng hứa sẽ trả đũa một loạt hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ với tổng trị giá lên tới 20 tỷ USD, bao gồm máy bay, máy kéo, hàng hóa sản xuất, rượu vang, thuốc lá và cá… Chưa hết, EU có thể sẽ đưa ra một yêu sách đối với hãng Boeing liên quan đến sự hỗ trợ bất hợp pháp của nhà nước theo quy định của WTO.
Brussels hy vọng rằng, một quyết định sẽ được đưa ra trong những tháng tới và nó sẽ có kết quả tích cực. Tuy nhiên, vào cuối tháng 12, WTO có thể ngừng hoạt động do Mỹ ngăn chặn việc lựa chọn thẩm phán mới tại tòa phúc thẩm.
Còn nhớ, hồi tháng 6 năm ngoái, Hoa Kỳ đã tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu từ EU. Để đáp trả, Brussels đã tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ là 2,8 tỷ euro (3,4 tỷ USD). Danh sách các mặt hàng này chủ yếu là thực phẩm và máy móc. Tổng thiệt hại từ các biện pháp bảo hộ của Mỹ tại EU được ước tính là 6,4 tỷ euro, nhưng phần thứ hai của các biện pháp đáp trả (3,6 tỷ euro khác) sẽ được đưa ra sau 3 năm (theo tiêu chuẩn của WTO), hoặc sau quyết định của hội đồng trọng tài WTO về vụ kiện của EU đối với Hoa Kỳ.
Theo ông Dmitry Polevoy từ Quỹ Đầu tư trực tiếp của Nga (RDIF), quyết định có lợi của WTO dành cho Hoa Kỳ là “hết sưc khó chịu” mặc dù đã được dự đoán trước. Tuy nhiên, theo lời ông Polevoy, quy mô của câu chuyện áp thuế mới giữa Mỹ và EU chỉ có thể tăng vào đầu năm tới, khi WTO đưa ra phán quyết về khiếu nại tương tự của EU đối với Boeing. Nói cách khác, cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc rất có thể sẽ được bổ sung bởi cuộc so găng mới giữa Mỹ và EU. Và như vậy, tất cả các bên đều phải gánh phần thiệt hại.
