Người ta thường nhờ người hợp tuổi với chủ nhà. Theo kinh nghiệm dân gian, chọn người nhẹ vía cả năm sẽ tốt lành, thuận lợi.
Bảng 60 Hoa Giáp
Người xông đất phải có mệnh tương sinh với mệnh chủ nhà: Nghĩa là:
- Mệnh Kim tương sinh mệnh Thủy.
- Mệnh Hỏa tương sinh mệnh Thổ.
- Mệnh Thủy tương sinh mệnh Mộc.
- Mệnh Thổ tương sinh mệnh Kim.
Chọn người tương sinh
Ông Nguyễn Văn Chung, tác giả cuốn Cửu tinh phong thủy cho hay nên chọn người xông nhà và đến mùa hàng (ngày mở cửa hàng) hợp với chủ. Tránh người xông nhà khắc với chủ nhà. Để tiện xem chúng ta nên tính theo bảng 60 hoa giáp quy định mệnh người để tìm cho mình và gia đình người đến xông đất cho phù hợp theo bảng dưới đây:
Ví dụ: Người sinh năm 1984 là mệnh Hải Trung Kim. Gọi tắt là mệnh Kim
Ví dụ: - Chủ nhà mệnh Kim, cần người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Thổ sinh năm 1960, 1961…
- Chủ nhà mệnh Thủy, cần người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Kim sinh năm 1984, 1985…
- Chủ nhà mệnh Mộc, cần người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Thủy sinh năm 1996, 1997…
- Chủ nhà mệnh Hỏa, cần người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Mộc sinh năm 1972, 1973…
- Chủ nhà mệnh Thổ, cần người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Hỏa sinh năm 1978, 1979…
Đặc biệt cần tránh người khắc với mệnh chủ nhà:
- Chủ nhà mệnh Kim, cần tránh người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Hỏa sinh năm 1986, 1987… hay mệnh Mộc 1972, 1973…
- Chủ nhà mệnh Thủy, cần tránh người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Hỏa sinh năm 1986, 1987… hay mệnh Thổ 1960, 1961…
- Chủ nhà mệnh Mộc, cần tránh người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Kim sinh năm 1984, 1985… hay mệnh Thổ 1960, 1961…
- Chủ nhà mệnh Hỏa, cần tránh người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Thủy sinh năm 1996, 1997… hay mệnh Kim 1984, 1985…
- Chủ nhà mệnh Thổ, cần tránh người xông đất hay mở hàng thuộc mệnh Thủy sinh năm 1996, 1997… hay mệnh Mộc 1972, 1973.
Không hợp tuổi chọn người tốt vía
TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp khoa học ứng dụng tin học (UIA) cho biết, theo tục lệ xông đất, xông nhà sáng mồng 1 cần người hợp tuổi. Nếu không, có vị khách khác không hợp tuổi đến xông đất trước là bị chủ nhà quở trách là xúi quẩy cả năm…
Tuy nhiên, ngày đầu năm không phải lúc nào gia chủ cũng nhờ được người hợp tuổi với mình đến để xông đất. Vì thế, đa số gia chủ áp dụng kinh nghiệm dân gian là chọn người tốt vía hay còn gọi là nhẹ vía. Có nghĩa đó là người tính tình hòa nhã, vui vẻ, nhiệt tình, may mắn, khỏe mạnh…
Tất nhiên, cần “đặt cọc” trước vị khách muốn họ đến xông đất và “nhập tài” cho gia chủ. Gia chủ cũng phải đáp lễ với những nghi thức và lời chúc tụng tốt đẹp.
Thông thường vị khách này đã được chọn tuổi hợp với chủ nhà như sau: 1 Chọn các bộ Tam hợp: Thân Tý Thìn; Tỵ Dậu Sửu; Dần Ngọ Tuất; Hợi Mão Mùi; 2 - Chọn Nhị hợp với chủ nhà theo các cặp như sau: (Tý- sửu) , (Dần – Hợi), (Mão – Tuất), (Thìn - Dậu), (Tỵ - Thân), Ngọ - Mùi; 3 - Chọn tuổi tương sinh theo ngũ hành:
Tuy nhiên, theo TS Vũ Thế Khanh, thuyết Ngũ hành là học thuyết cổ điển theo vũ trụ quan văn hóa phương Đông. Đến nay chưa xác định được chính xác thời điểm ra đời của thuyết Ngũ hành. Tuy nhiên, nó ước rơi vào thời điểm mà xã hội loài người chuyển từ thời kỳ đồ đá sang thời kỳ biết sử dụng kim loại (đồ đồng, đồ sắt…).
Đó là lúc nhận thức của con người từ chỗ quan niệm thế giới này là được tạo bởi các vị thần và do các vị thần cai quản, chuyển sang nhận thức cho rằng vũ trụ được hình thành bởi 5 yếu tố cơ bản là kim, mộc, thổ, thủy, hỏa. Thuyết Ngũ hành dựa trên sự quan sát thế giới bằng trực giác mà định ra quy luật tương sinh tương khắc.
Nhưng vì giác quan của con người có giới hạn, cộng với trình độ khoa học thuở xưa còn hạn chế, nên chưa nhận thức rõ được quy luật vận hành của vũ trụ cũng như các đại lượng vật chất cấu tạo nên vũ trụ.
Do vậy, thuyết Ngũ hành không phản ánh đầy đủ bản chất, cũng như quy luật vận hành tương tác của vũ trụ. Nó dẫn đến việc luận về tương sinh tương khắc không còn mang cảm tính trực giác, mà không phản ánh đầy đủ và khái quát của quy luật tự nhiên và xã hội.
Do vậy nếu căn cứ vào thuyết Ngũ hành rồi định ra các bản mệnh theo tương sinh tương khắc của thuyết ngũ hành để lý giải rồi sinh ra kiêng kỵ thì sẽ rơi vào mê tín.
