Tục xông đất đã có từ rất xa xưa ở nước ta. Theo đó, sau giờ phút giao thừa người nào bước vào nhà đầu tiên cùng lời chúc mừng năm mới thì người đó được coi là đã xông đất cho gia chủ.
Với quan niệm ngày mùng 1 tháng Giêng là ngày khởi đầu của một năm, nếu người đến nhà đầu tiên mang lại những điều tốt đẹp cho gia chủ thì cả năm gia chủ được may mắn, thuận lợi, hanh thông, tài lộc, công danh như ý.
Vì vậy người khách đến nhà đầu tiên trong năm là người rất quan trọng đối với gia chủ.
Thông thường sau ngày 23 tháng chạp gia chủ đã có ý tìm người quen biết, họ hàng, láng giềng để nhờ xông đất, xông nhà. Người được lựa chọn thường là người vui vẻ, hòa nhã, đức độ, có tuổi hợp với tuổi của gia chủ.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Trọng Tuệ - Chủ tịch CLB Phong thủy Thăng Long chia sẻ, trong việc lựa chọn người xông đất, cổ nhân cũng có những lựa chọn khá kỹ càng về tuổi tác của người đến xông đất. Trong năm Tân sửu 2021, việc lựa chọn người xông đất dựa trên các yếu tố sau đây:
Trước hết phải chọn người có Chi của tuổi hợp với năm Sửu, sau đó sẽ chọn trong số những tuổi ấy những người có Can hợp với Can của Mệnh chủ (Chủ nhà), cụ thể như sau:
1. Chọn người hợp với Đương niên Thái tuế Tân Sửu:
Năm nay năm Sửu, nếu người đến xông đất là tuổi Tý thì được Lục Hợp, mà Sửu hợp Tý hóa Thổ - Thổ sinh Kim là nguyên thể của tiền tài. Thổ cũng là nguyên tố đóng ở Trung cung, khống chế 4 phương 8 hướng nên chủ uy quyền, công danh và Phú quý.
Đầu năm người tuổi Tý xông nhà nếu lại được hợp mệnh gia chủ thì mang tiền tài, công danh, uy quyền đến cho gia chủ. Tuổi Tý có các tuổi sau:
Bính Tý - Chủ lợi về công việc, lợi cho việc quyền chức, công danh.
Giáp Tý - Chủ lợi về tiền tài, lợi cho việc cầu tài.
Mậu Tý - Chủ lợi về thi cử, việc học hành, cầu công danh.
Hợp với năm Sửu còn có Tam hợp Tỵ - Dậu - Sửu. Tam hợp Tỵ - Dậu - Sửu hợp thành Kim cục. Kim chủ về Nghĩa, cho nên người tuổi Tỵ, Tuổi Dậu sẽ mang lại may mắn trong việc kết giao, hợp tác, cầu mưu và lo toan việc lớn.
Các tuổi nên tránh khi chọn người xông đất:
+ Tránh lục xung
Tý - Ngọ, Mão - Dậu, Thìn - Tuất, Sửu - Mùi, Dần - Thân, Tỵ - Hợi.
+ Tránh Tam hình:
Nhất hình: Dần - Tỵ - Thân (xung đột, cản trở, kìm hãm, phá bại - Trì thế chi Hình)
Nhị hình: Sửu - Tuất - Mùi (Bất nhân, giả trá, vô ơn bạc nghĩa - Vô ân chi Hình)
Tam hình: Mão - Tý (Đào hoa, tửu sắc, dâm dục, tình ái - Vô lễ chi Hình)
2. Chọn hàng Can của tuổi xông đất hợp Mệnh chủ:
Hàng Can của tuổi người xông đất phải hợp với hàng Can của Mệnh chủ, sao cho được hợp thành: ẤN - QUAN - LỘC - PHÚC.
ẤN: Lợi về thi cử, việc học hành, cầu công danh
QUAN: Lợi về tiền tài, lợi cho việc cầu tài
LỘC: Lợi về công việc, lợi cho việc quyền chức, công danh
PHÚC: Lợi về gia đạo, lợi cho phúc thọ, vượng nhân đinh
Kết hợp với hàng Chi đã chọn ở trên, tổng hợp thành bảng như sau:
Bảng tra tuổi xông đất xuất hành năm Tân Sửu - 2021:
| Can mệnh chủ | Quan | Lộc | Ấn | Phúc |
| Giáp | Tân Sửu, Tân Tỵ, Tân Dậu | Kỷ Sửu, Kỷ Tỵ, Kỷ Dậu, Mậu Tý | Quý Sửu, Quý Tỵ, Quý Dậu | Bính Tý |
| Ất | Canh Tý | Mậu Tý, Kỷ Sửu, Kỷ Tỵ, Kỷ Dậu | Nhâm Tý | Đinh Sửu, Đinh Tỵ, Đinh Dậu |
| Bính | Quý Sửu, Quý Tỵ, Quý Dậu | Tân Sửu, Tân Tỵ, Tân Dậu, Canh Tý | Ất Sửu, Ất Tỵ, Ất Dậu | Mậu Tý |
| Đinh | Nhâm Tý | Canh Tý, Tân Sửu, Tân Tỵ, Tân Dậu | Giáp Tý | Kỷ Sửu, Kỷ Tỵ, Kỷ Dậu |
| Mậu | Ất Sửu, Ất Tỵ, Ất Dậu | Quý Sửu, Quý Tỵ, Quý Dậu, Nhâm Tý | Đinh Sửu, Đinh Tỵ, Đinh Dậu | Canh Tý |
| Kỷ | Giáp Tý | Nhâm Tý, Quý Sửu, Quý Tỵ, Quý Dậu | Bính Tý | Tân Sửu, Tân Tỵ, Tân Dậu |
| Canh | Đinh Sửu, Đinh Tỵ, Đinh Dậu | Ất Sửu, Ất Tỵ, Ất Dậu, Giáp Tý | Kỷ Sửu, Kỷ Tỵ, Kỷ Dậu | Nhâm Tý |
| Tân | Bính Tý | Giáp Tý, Ất Sửu, Ất Tỵ, Ất Dậu | Mậu Tý | Quý Sửu, Quý Tỵ, Quý Dậu |
| Nhâm | Kỷ Sửu, Kỷ Tỵ, Kỷ Dậu | Đinh Sửu, Đinh Tỵ, Đinh Dậu, Bính Tý | Tân Sửu, Tân Tỵ, Tân Dậu | Giáp Tý |
| Quý | Mậu Tý | Bính Tý, Đinh Sửu, Đinh Tỵ, Đinh Dậu | Canh Tý | Ất Sửu, Ất Tỵ, Ất Dậu |
3. Chọn Lộc, Quý nhân:
Chủ về Quý nhân Phù trợ, ngoài các điều kiện đã nêu trên, chú ý xem thêm về hàng Chi của tuổi xông đất, nếu kết hợp với hàng CAN của Mệnh chủ mà được hợp thành Lộc, Mã, Quý nhân thì càng tốt.
| Bảng hợp thành Lộc, Âm Quý Nhân, Dương Quý Nhân: | ||||||||||
| Can | Giáp | Ất | Bính | Đinh | Mậu | Kỷ | Canh | Tân | Nhâm | Quý |
| Lộc | Dần | Mão | Tỵ | Ngọ | Tỵ | Ngọ | Thân | Dậu | Hợi | Tý |
| Âm | Sửu | Tý | Hợi | Dậu | Mùi | Thân | Ngọ | Dần | Tỵ | Mão |
| Dương Quý | Mùi | Thân | Dậu | Hợi | Sửu | Tý | Dần | Ngọ | Mão | Tỵ |
VD: Người tuổi Ất, chọn người xông đất là tuổi Mão thì được Lộc, tuổi Tý thì được Âm Quý Nhân, tuổi Thân thì được Dương Quý Nhân. (Nhưng vẫn cần chú ý bảng tính toán tuổi người xông đất và các tuổi Hình -Xung bên trên để cân nhắc lựa chọn).
4. Chọn Dịch mã: Chủ về cầu sự di chuyển, dời đổi:
| Chi | Tý | Sửu | Dần | Mão | Thìn | Tỵ |
| Dịch mã | Dần | Hợi | Thân | Tỵ | Dần | Hợi |
| Chi | Ngọ | Mùi | Thân | Dậu | Tuất | Hợi |
| Dịch mã | Thân | Tỵ | Dần | Hợi | Thân | Tỵ |
VD: Người tuổi Tý, chọn người xông đất tuổi Dần thì được Dịch Mã, sẽ được lợi về việc di chuyển, dời đổi. (Nhưng vẫn cần chú ý bảng tính toán tuổi người xông đất và các tuổi Hình -Xung bên trên để cân nhắc lựa chọn).
Tục xông đất đầu năm ngoài ý nghĩa cầu mong sự may mắn hành thông, thì dường như nó trở thành một nét văn hóa không thể thiếu mỗi độ năm hết tết đến. Dưới không khí ấm áp của một mùa xuân mới đang về, xin kính chúc quý vị đón Xuân vui Tết an lành hạnh phúc.
(Thông tin chỉ mang tính tham khảo).
