Tuy cuộc sống ngày càng trở nên bận rộn nhưng vẫn có nhiều chị em nội trợ cố gắng tự tay gói bánh chưng để ngày Tết thêm vui và ý nghĩa. Mặc dù vậy, không phải ai cũng biết cách làm được những chiếc bánh dẻo, thơm ngon và đạt được màu xanh như ý.
Để làm được điều này cần phải chuẩn bị kỹ từ khâu tuyển chọn lá dong đến khâu luộc bánh.
Cách chọn lá dong
Để gói bánh chưng nên chọn lá bánh tẻ, loại lá này chưa già nhưng không quá non nên rất bóng, đẹp lại mềm dẻo, giúp dễ gói hơn.
Về kích cỡ, nên chọn cá to đều nhau, cuống nhỏ. Chọn lá lành lặn, không rách, nát, có màu xanh đậm giúp bánh thơm hơn và màu đẹp hơn.
Nhiều người thường chỉ cọ sạch lá dong, để ráo rồi đem gói bánh tuy nhiên làm như vậy lá dễ rách, thủng khiến gạo lòi ra ngoài. Do đó, trước khi gói bạn nên chần qua nước sôi thì lá sẽ mềm, dẻo hơn, rất dễ gói. Hơn nữa, việc chần nước sôi cũng giúp cho lá sạch hơn, bánh sẽ lâu thiu hơn.
Chọn dây lạt
Nên chọn loại dây lạt giang, mỏng, mềm và dẻo dai. Trước khi gói bánh, ngâm lạt trong nước để tăng độ dẻo dai cho dây.
Chọn nguyên liệu làm bánh
- Gạo nếp: Chọn loại gạo ngon, hạt bóng, chắc mẩy và đều nhau, là nếp cái hoa vàng thì càng tốt.
- Thịt lợn: Thịt làm nhân bánh chưng phải có cả mỡ lẫn nạc mới ngon và béo. Luộc bánh kỹ làm thịt mỡ tan ra, ngấm vào nhân và bánh sẽ rất thơm ngon. Do đó, khi gói bánh, nên chọn thịt ba chỉ chứ không nên chọn thịt nạc thăn.
Thái thịt để làm bánh chưng cần thái miếng to đều, không thái miếng nhỏ. Không ướp thịt với nước mắm sẽ khiến bánh chưng không để được lâu.
Lưu ý: Sau khi ngâm gạo xong, cần xóc gạo với chút muối để bánh có vị đậm đà. Nếu quên không cho muối, bánh nhạt, nồng và khó ăn.
Để bánh chưng có màu xanh đẹp
Dùng lá riềng giã nát, sau đó hòa với nước, lọc lấy nước cốt, rồi trộn vào gạo nếp trước khi gói. Khi nấu chín, bánh sẽ mang màu xanh vô cùng hấp dẫn.
Ngoài lá riềng, bạn cũng có thể dùng lá nếp xay nhỏ với nước rồi lọc lấy nước cốt, ngâm cùng gạo. Gạo ngâm ngấm màu xanh và rất thơm nhờ đó bánh sẽ có màu đẹp. Tuy nhiên cũng nên cho số lượng vừa phải nếu không mùi lá nếp sẽ át mùi của bánh chưng.
Cũng có người dùng lá rau ngót xay nhỏ, lọc lấy nước rồi ngâm gạo để tạo màu cho bánh. Tuy nhiên bánh sẽ hơi có mùi của rau, do đó, tùy khẩu vị mà bạn lựa chọn cách nhuộm màu gạo sao cho thích hợp.
Luộc bánh chưng
Trước khi luộc bánh, dùng các lá thừa chèn dưới đáy nồi và xung quanh mặt trong của nồi để bánh không bị cháy. Việc cho lá thừa vào nồi bánh cũng khiến nước nấu bánh chưng thơm và xanh hơn. Hoặc đặt một khuôn gỗ hình chữ thập bên dưới đáy nồi rồi mới xếp bánh lên.
Để bánh đỡ bị bẩn do nhựa của lá dong chảy ra, luộc được một nửa thời gian thì vớt bánh ra rửa bề mặt với nước lạnh, thay nước luộc rồi nấu tiếp, bánh sẽ xanh và rền hơn.
(Hay trước khi luộc, bọc thêm một lớp lá bên ngoài từng chiếc bánh để tránh cho nhựa lá dong chảy ra nước luộc rồi bám ngược lại vào, khi nào luộc xong, bóc bỏ lớp lá này ra là được).
Sau khi vớt bánh, dùng khăn nhúng nước lã lau sạch bên ngoài bánh. Tìm chỗ thoáng mát trong nhà, xếp bánh ra rồi đặt 1 tấm ván lên trên. Tiếp đó cho thêm chậu nước hoặc vật nặng đè lên trên tấm ván để bánh được săn, chắc. Khi bánh nguội là có thể cắt ra đem thắp hương được rồi.
