Biến men bia thành phân hữu cơ sinh học
TS Lê Thanh Hiếu, Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội, cho biết, dự án “Hoàn thiện công nghệ sản xuất và ứng dụng phân bón lá dạng dịch chất lượng cao chứa chitosan và axit amin từ bã men bia phục vụ sản xuất rau an toàn trên địa bàn Hà Nội” vừa hoàn thiện, hứa hẹn nhiều tiềm năng ứng dụng.
Đây là dự án khoa học công nghệ cấp thành phố do Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Việt Liên chủ trì thực hiện từ tháng 8/2021 - 12/2021.
Phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, trong đó sử dụng phân bón hữu cơ cho đất, cây trồng đang là xu hướng của ngành nông nghiệp nói chung và trên địa bàn TP Hà Nội nói riêng. Tuy nhiên, công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ tại Việt Nam hiện nay vẫn còn thô sơ, dây chuyền thiết bị đơn giản.
Hầu hết mới chỉ dừng ở việc sử dụng một số vi sinh vật phổ biến để ủ nguyên liệu hữu cơ hoặc bổ sung các hoạt chất sinh học, điều hòa sinh trưởng cơ bản, chưa ở dạng tinh chế, dẫn đến hiệu suất và hiệu quả sử dụng thấp. Các nhà khoa học nghĩ đến tận dụng men bia làm phân hữu cơ.
Trung bình sản xuất 100 lít bia sẽ thải ra 2 lít bã men bia, như vậy mỗi tháng khoảng 6 triệu lít bã men sẽ được thải ra. Hầu hết lượng bã men bia thải này chưa được tận dụng, gây lãng phí kinh tế và có nguy cơ ô nhiễm môi trường.
Trong khi đó, bã men bia chứa một lượng lớn tế bào nấm men (chứa nhiều chất dinh dưỡng có giá trị như axit amin và vitamin nhóm B) cần được nghiên cứu, xử lý để tạo ra các sản phẩm thứ cấp hữu ích.
Một thành phần khác để sản xuất phân bón hữu cơ là chitosan. Đây là chất kích thích sinh trưởng tự nhiên, kích thích đâm chồi, tạo củ to, trái lớn, nâng cao độ phì nhiêu của đất và cải thiện việc sử dụng chất dinh dưỡng bằng cách hấp phụ kim loại nặng và một số hóa chất độc hại.
Việc hoạt hóa chitosan sang dạng có khối lượng phân tử thấp, phù hợp với khả năng hấp thu của lá cây sẽ giúp cây được bổ sung dinh dưỡng dễ dàng hơn.
Dự án đã hoàn thiện công nghệ và thiết kế dây chuyền thủy phân bã men bia quy mô 300 kg bã men bia/mẻ, sản xuất phân bón hữu cơ sinh học (dạng dịch, bón lá) quy mô 3.000 lít/mẻ; Xây dựng quy trình sử dụng phân bón hữu cơ sinh học (dạng dịch, bón lá) chứa chitosan và axit amin từ bã men bia quy mô 3.000 lít/mẻ cho nhóm cây rau.
Sản xuất được 26.400 lít axit amin từ 3.000 lít bã men bia, 500 lít chitosan hoạt hóa, 30.000 lít phân bón hữu cơ sinh học (dạng dịch, bón lá) có chứa chitosan và axit amin từ bã men bia.
Hỗ trợ cây sinh trưởng, an toàn
Nhóm nghiên cứu đã khảo nghiệm phân bón hữu cơ sinh học Vegano 3 cho 3 nhóm cây rau (ăn thân lá, ăn quả, ăn củ) và đã được Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chấp nhận và tiến hành khảo nghiệm phân bón trên cây rau tại huyện Thạch Thất và Long Biên.
Kết quả cho thấy, sản phẩm phân bón lá Vegano 3 hỗ trợ cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, có chất lượng tương đương với các sản phẩm trong và ngoài nước hiện đang lưu hành tại Việt Nam.
Bên cạnh khả năng tăng cường khả năng miễn dịch, hỗ trợ cây trồng kháng sâu bệnh hại, kết quả khảo nghiệm diện hẹp trên 2 loại đất phù sa và đất đỏ vàng, cho thấy hiệu quả rõ rệt về năng suất đối với 3 loại cây rau: Cải bó xôi, dưa chuột và su hào.
Đối với cây cải bó xôi, khi sử dụng chế phẩm, năng suất đạt khoảng 12 tấn/ha, tăng ~1,4 tấn/ha, tương ứng khoảng 13 - 14% ở vụ xuân hè, vụ thu năng suất đạt khoảng 12 - 12,5 tấn/ha, tăng ~1,3 tấn/ha tương ứng khoảng 12% so với công thức đối chứng.
Ở cây dưa chuột, năng suất đạt khoảng 46 - 51 tấn/ha, tăng ~6,8 tấn/ha tương ứng khoảng 15 - 16% ở vụ xuân hè, đối với vụ thu năng suất đạt khoảng 47 - 51 tấn/ha, tăng ~6,5 tấn/ha tương ứng khoảng 15% so với đối chứng.
Còn cây su hào, năng suất đạt khoảng 18 - 20 tấn/ha, tăng ~2 tấn/ha tương ứng khoảng 12 - 13% ở vụ xuân hè, đối với vụ thu năng suất đạt khoảng 21 - 23 tấn/ha, tăng ~2,8 tấn/ha tương ứng khoảng 13 - 14% so với đối chứng.
Dự án đã giảm thiểu đáng kể ô nhiễm môi trường do tận dụng được nguồn phế thải và thay thế việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật bằng phân bón hữu cơ. Phân bón hữu cơ không chỉ gia tăng chất lượng cho nông sản, mà còn góp phần làm tăng độ phì nhiêu và màu mỡ cho đất.
