Mới đây, triển vọng chống lão hóa có thể đạt được thành tựu mới khi các nhà khoa học chọn loài chó làm hình mẫu để thử nghiệm.

Thuốc chống lão hóa

Nhà sinh vật học Matt Kaeberlein tại Đại học Washington, đứng đầu Dự án nghiên cứu lão hóa ở loài chó, cho biết, các nhà khoa học đang tìm cách giải mã tuổi thọ của chó và thu thập những bí mật mà chúng nắm giữ về quá trình lão hóa.

Bắt đầu từ năm 2019, dự án đã thu hút gần 40 nghìn con chó các loại tham gia cuộc nghiên cứu kéo dài 10 năm, với mục đích xác định các yếu tố sinh học, môi trường và di truyền giúp tăng tuổi thọ.

Chủ nhân của những con chó sẽ gửi hồ sơ bệnh án, các bản khảo sát chi tiết về sức khỏe, nhận thức và “kinh nghiệm sống” của vật nuôi này. Các nhà nghiên cứu cũng thu thập thông tin về chất lượng không khí và nước nơi các đối tượng sinh sống.

Mười ngàn con chó dự kiến được giải mã bộ gen, khoảng một ngàn con sẽ phải trải qua kiểm tra thú y quy mô lớn hằng năm, với các phân tích tinh vi về hệ vi sinh vật và bộ gen biểu sinh, hoặc các biến đổi hóa học trên DNA để hiểu về tuổi sinh học của chúng.

Kaeberlein cũng đang tiến hành thử nghiệm về rapamycin, một loại thuốc ức chế miễn dịch được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê chuẩn cho bệnh nhân ghép nội tạng, trên 580 con chó.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thuốc có tác dụng kéo dài tuổi thọ của chuột và các loài sinh vật mẫu khác. Một số nhà khoa học xem rapamycin là một trong những ứng cử viên triển vọng nhất cho loại thuốc kéo dài tuổi thọ ở con người.

Còn Kaeberlein thì tin rằng rapamycin cũng có thể điều trị chứng viêm, một yếu tố quan trọng gây ra các bệnh liên quan đến tuổi tác.

Nhưng thử nghiệm tự phát và những giai thoại có nguồn gốc từ đám đông sẽ không chứng minh được điều gì. Rapamycin không được cấp phép sáng chế, vì ngành công nghiệp dược phẩm có rất ít động lực để tài trợ cho thử nghiệm lâm sàng lớn như vậy.

Trong khi đó, Andrei Gudkov, nhà nghiên cứu sinh học tế bào, đồng sáng lập một tổ chức nghiên cứu lão hóa ở chó kéo xe, cho rằng có quá nhiều biến động trong các hộ gia đình nuôi thú cưng, nên dữ liệu khoa học không được cung cấp rõ ràng.

Do đó, ông và các đồng nghiệp đã tuyển dụng 102 chú chó từng kéo xe trước đây, tuổi từ 8 - 11, trên khắp Hoa Kỳ, cho chúng sống những năm tháng còn lại ở Đại học Thú y Cornell, trong điều kiện được kiểm soát chặt chẽ, với không gian rộng rãi để chạy nhảy và vui đùa.

Các nhà khoa học theo dõi những thay đổi trong cuộc sống của chúng qua các bài kiểm tra trên máy chạy bộ, các nhiệm vụ nhận thức và các hoạt động giải quyết vấn đề như tìm cách qua hàng rào.

Họ cũng đã thử nghiệm hai loại thuốc về khả năng chống lão hóa của chúng: Lamivudine, liệu pháp điều trị HIV và viêm gan B được FDA đồng ý và entolimod, một loại protein tái tổ hợp được phát triển để chống lại tác động của chất độc phóng xạ.

Trong khi đó, Loyal, một công ty khởi nghiệp ở San Francisco, đang thử nghiệm một mô cấy có thể hòa tan, giải phóng một loại thuốc hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa ở những giống chó to, vốn già nhanh và chết sớm hơn giống nhỏ.

Nghiên cứu trên loài chó sẽ tìm ra cách kéo dài tuổi thọ ở người.

Liệu pháp gen

Celine Halioua người sáng lập và CEO của Loyal cho biết: “Trong khi nghiên cứu chế tạo những loại thuốc kéo dài tuổi thọ cho chó, chúng tôi cũng học được điều gì đó về phương pháp giúp mọi người sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn. Điều quan trọng nhất mà Loyal có thể làm là chứng minh lão hóa cần một loại thuốc và có một cách để phát triển thuốc cho cơ chế này”.

Nhà nghiên cứu Noah Davidson, đồng sáng lập Rejuvenate Bio, công ty phát triển liệu pháp gen, cho biết, biểu hiện gen - quá trình thông tin lưu trữ trong DNA được chuyển thành các phân tử kiểm soát cách tế bào hoạt động - có thể trở nên sai lệch khi chúng ta già đi.

Ông tin rằng, việc điều chỉnh đúng biểu hiện gen, nghĩa là bật một số gen và tắt những gen khác, là chìa khóa để làm chậm quá trình lão hóa và loại bỏ nhiều bệnh tật đi kèm với nó.

Rejuvenate Bio đã hợp tác với một công ty thú y và có kế hoạch xin phép FDA cho áp dụng liệu pháp gen dành cho chó. Họ cũng có kế hoạch mã hóa lại hỗn hợp gen để sử dụng cho con người và thử nghiệm nó với hai bệnh: Bệnh cơ tim thất phải gây loạn nhịp, phá vỡ một phần thành cơ tim và làm tăng nguy cơ nhịp tim không đều gây tử vong bất ngờ; và chứng rối loạn chất béo cục bộ, một chứng rối loạn dự trữ chất béo bất thường dẫn đến bệnh tiểu đường, gan và các vấn đề sức khỏe khác ở tuổi trưởng thành.

Mọi chuyện vẫn còn ở phía trước, tuy nhiên theo các nhà khoa học, ngay cả khi các thí nghiệm trên chó không mang lại kết quả gì trong việc làm chậm quá trình lão hóa của con người, thì vẫn có lợi cho những “người bạn lông lá” của chúng ta. Chúng sẽ sống thọ hơn, ít bệnh tật hơn, giảm bớt gánh nặng chăm sóc cho những chủ nhân của chúng.