BRICS được thành lập vào năm 2006 bởi Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, và Nam Phi gia nhập vào năm 2011.
Vào ngày 1 tháng 1 năm 2024, Ai Cập, Iran, UAE, Ả Rập Xê Út và Ethiopia đã trở thành thành viên chính thức khi Nga đảm nhận chức chủ tịch BRICS.
BRICS bắt đầu hợp tác với các quốc gia bên thứ ba vào đầu những năm 2010 thông qua định dạng “BRICS Plus/Outreach”. Tính đến nay, khoảng 40 quốc gia quan tâm đến việc hợp tác với nhóm theo nhiều cách khác nhau.
Tài sản khổng lồ của BRICS
BRICS mở rộng chiếm khoảng 45% dân số thế giới (~3,6 tỷ người) và tổng GDP danh nghĩa là 28,5 nghìn tỷ đô la (IMF, 2023).
BRICS hiện chiếm 36% GDP toàn cầu (PPP), vượt qua mức 29,3% của G7 và 14,5% của EU.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết tại Diễn đàn Doanh nghiệp BRICS, tăng trưởng của BRICS năm 2024 được dự báo là 4%, so với 1,7% của G7 và 3,2% trên toàn cầu.
Theo Báo cáo Tài sản BRICS tháng 1 năm 2024, khối BRICS nắm giữ 45 nghìn tỷ đô la tài sản có thể đầu tư.
Các quốc gia BRICS chiếm tổng cộng 45% sản lượng dầu thô toàn cầu.
Theo tính toán của Sputnik qua dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới, các nước BRICS nắm giữ hơn 20% dự trữ vàng toàn cầu , dẫn đầu là Nga (2.340 tấn) và Trung Quốc (2.260 tấn).
BRICS chiếm 25% kim ngạch xuất khẩu toàn cầu. Năm 2023, thương mại của Nga đạt 228 tỷ đô la với Trung Quốc, 57 tỷ đô la với Ấn Độ và 13 tỷ đô la với Brazil và Nam Phi.
BRICS thành lập Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) vào năm 2014 để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng và phát triển bền vững tại các quốc gia thành viên và thị trường mới nổi. Vốn điều lệ của NDB là 100 tỷ đô la.
Theo trang web của NDB, kể từ năm 2016, NDB đã đầu tư vào 138 dự án trên khắp Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Nga, Nam Phi, Bangladesh và Ai Cập.
Trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của phương Tây, khoảng 65% các giao dịch giữa Nga và các đối tác BRICS hiện sử dụng tiền tệ quốc gia.
BRICS khác với EU thế nào?
BRICS đang phát triển các công cụ cho một hệ thống tài chính toàn diện , bao gồm đơn vị tài khoản chung (Unit), nền tảng thanh toán đa phương (BRICS Bridge), hệ thống thanh toán blockchain (BRICS Pay), trung tâm lưu ký thanh toán (BRICS Clear), hệ thống bảo hiểm và cơ quan xếp hạng độc lập.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết các thành viên của nhóm BRICS không bị ràng buộc bởi các nghĩa vụ chung như trường hợp của EU mà thay vào đó chia sẻ các mục tiêu và lợi ích chung.
Ông Peskov mô tả BRICS là “hiệp hội các quốc gia chia sẻ các giá trị và nguyên tắc chung” và cam kết thực hiện các nguyên tắc chung về tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.
Ông cũng nhấn mạnh rằng nhóm BRICS không dựa trên “tình hữu nghị chống lại ai” và không nhằm vào bất kỳ quốc gia thứ ba hay mô hình nào khác và mục tiêu duy nhất của nhóm là theo đuổi lợi ích chung của tất cả những người tham gia.
Thư ký báo chí của Tổng thống Nga nhấn mạnh, BRICS không có mục tiêu 'đánh bại đồng đô la'.
"Hợp tác trong BRICS không nhằm chống lại bất kỳ ai hay bất kỳ điều gì – không chống lại đồng đô la hay các loại tiền tệ khác. Nó theo đuổi mục tiêu chính là đảm bảo lợi ích của những quốc gia tham gia vào định dạng này" - ông Peskov nhấn mạnh.
Cựu quan chức Lầu Năm Góc: BRICS mở rộng là lỗi của phương Tây
Cựu quan chức Lầu Năm Góc Michael Maloof thừa nhận rằng vô số quốc gia trên thế giới đang tìm kiếm một hệ thống kinh tế toàn diện hơn sau khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt "ghê tởm" với hệ thống tài chính của họ.
“Mỹ chịu trách nhiệm về 'Trật tự dựa trên luật lệ', nghĩa là họ không chỉ có thể tạo ra luật lệ mà còn có thể phá vỡ chúng theo ý muốn, và chúng ta đã liên tục chứng kiến điều này trong quá trình ra quyết định của chính họ. Và thế giới đang nói rằng 'chúng ta đã thấy đủ thứ vớ vẩn này rồi'" - ông nói trên một kênh phát thanh của Mỹ.
Ông Maloof cho biết, sự sẵn sàng của Mỹ và các đồng minh trong việc biến đồng đô la thành vũ khí và loại bỏ các cường quốc đối thủ khỏi hệ thống phương Tây đã thúc đẩy ngay cả các quốc gia thân thiện với Washington như Brazil, Ấn Độ và UAE tìm kiếm các thỏa thuận thay thế.
Điều này, cùng với thực tế là các lệnh trừng phạt đã thúc đẩy Nga và Trung Quốc vào một mối quan hệ đối tác ngày càng chặt chẽ hơn, chứng tỏ rằng "bạn không còn thấy tư duy chiến lược nào xuất phát từ Mỹ nữa", cựu quan chức Lầu Năm Góc nhận định.
