Nhưng Jaisalmer còn được gọi là “thành phố vàng” với dãy kiến trúc bằng đá sa thạch màu vàng. Các tòa nhà ở đây từ lâu đã được thiết kế để thích ứng với cái nóng không mấy dễ chịu này.

Kiến trúc sư đến từ New York, Mỹ Diana Kellogg đã kế thừa đặc điểm kiến trúc ở đây và sáng tạo để tạo ra công trình Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati. Dự án trên nhằm trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái thông qua giáo dục ở khu vực có tỷ lệ phụ nữ biết chữ thấp nhất ở Ấn Độ.

Đây là dự án được ủy quyền bởi CITTA, một tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ chuyên hỗ trợ kinh tế và giáo dục cho phụ nữ ở các cộng đồng vùng sâu, vùng xa và bị thiệt thòi.

Làm mát tự nhiên

Thiết kế một không gian học tập thoải mái có thể là một thách thức ở trung tâm sa mạc Thar, nơi biến đổi khí hậu đang khiến hạn hán kéo dài và dữ dội hơn. Tuy nhiên, bà Diana Kellogg có động lực thiết kế không gian học tập trên sau chuyến đi đến Jaisalmer năm 2014.

Bà muốn có tòa nhà tượng trưng cho hy vọng và khả năng phục hồi của sa mạc bằng cách kết hợp các khía cạnh của kiến trúc Jaisalmer truyền thống với thiết kế hiện đại.

“Có những phương pháp làm mát không gian đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ. Những gì tôi đã làm là kết hợp chúng lại với nhau để mang lại hiệu quả” - bà Kellogg nói và cho biết thêm rằng, nhiệt độ trong nhà ở trường thấp hơn khoảng 6 - 7 độ C so với ngoài trời.

Đối với cấu trúc này, bà đã chọn sử dụng đá sa thạch có nguồn gốc địa phương - một vật liệu có khả năng chống chịu khí hậu đã được sử dụng từ lâu cho các tòa nhà trong khu vực, bao gồm Pháo đài Jaisalmer, một phần của thành phố có 1/4 dân số ở đây sinh sống và là Di sản Thế giới của UNESCO.

Bà Kellogg cho biết, đá sa thạch có rất nhiều trong khu vực với giá cả rất hợp lý. Bên cạnh đó, những người thợ ở đây rất tài năng, họ thực sự là những “phù thủy” đối với tảng đá vốn có khả năng loại bỏ nhiệt và lưu giữ sự mát mẻ vào ban đêm.

Trong số các kỹ thuật truyền thống, bà Kellogg đã có những kết hợp vào thiết kế của mình. Đó là lót các bức tường bên trong bằng vôi thạch cao, một vật liệu xốp và làm mát tự nhiên giúp giải phóng bất kỳ hơi ẩm nào bị giữ lại do không khí ẩm.

Lấy cảm hứng từ các tòa nhà khác trong khu vực, bà cũng lắp đặt một bức tường jali - một lưới đá sa thạch cho phép gió tăng tốc trong một hiện tượng gọi là hiệu ứng venturi.

Nó giúp làm mát không gian sân trong, đồng thời cung cấp bóng râm. Trần nhà và cửa sổ cao giải phóng nhiệt tăng cao trong các lớp học, trong khi mái che của tấm năng lượng mặt trời cung cấp bóng mát và năng lượng.

Công trình có góc nghiêng so với những cơn gió phổ biến và có hình elip. Nó được thiết kế như vậy để tạo khả năng thu và lưu thông không khí mát mẻ.

Ngoài ra, nó cũng mang biểu tượng của sự nữ tính, phù hợp với đặc điểm của dự án. Bà Kellogg gọi công trình này là “một cái ôm thật chặt”. Bà đã xem xét các biểu tượng nữ tính trong các nền văn hóa khi bắt đầu quá trình thiết kế.

Công trình là một cấu trúc với ba hình bầu dục để thể hiện sức mạnh của nữ tính và sự vô tận, cũng như thể hiện sự tương đồng của các mặt phẳng cồn cát ở vùng Jaisalmer.

Thoải mái trong sự bền vững

Bên trong trường, các phòng học được xây dựng với trần nhà cao và cửa sổ để giải phóng bất kỳ hơi nóng hoặc độ ẩm nào. Ảnh: Kiến trúc sư Diana Kellogg

Kiến trúc sư Kellogg thừa nhận rằng về nguyên tắc, mặc dù nhiều kỹ thuật làm mát được sử dụng tại trường có thể được áp dụng ở những nơi khác, nhưng hiệu quả và tính bền vững của chúng sẽ khác nhau giữa các địa điểm.

Ví dụ, các hướng gió cụ thể và các loại đá sa thạch khác nhau sẽ điều chỉnh nhiệt độ khác với các vật liệu được tìm thấy và sử dụng ở Jaisalmer.

Trong tòa nhà không hề dùng điều hòa nhiệt độ, không chỉ vì tác động của máy điều hòa đến môi trường, mà còn vì nó không phổ biến trong khu vực. Thay vào đó, bằng cách áp dụng các cơ chế làm mát truyền thống và tự nhiên mà học sinh ở đây đã quen thuộc, bà tin rằng họ có thể có được cảm giác thoải mái từ môi trường xung quanh, dẫn đến sự tự tin hơn khi học tập.

“Bản thân tôi đã chứng kiến trong 3, 4 tháng qua. Sự thay đổi ở các cô gái, từ khá nhút nhát trở nên vô cùng tươi sáng và tự tin, sẵn sàng tiếp thu bất cứ loại thông tin nào bạn đưa ra cho các em” - bà Diana Kellogg cho biết.

Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati có thể phục vụ tới hơn 400 em, từ mẫu giáo đến lớp 10, có hoàn cảnh nghèo khó sống ở vùng sa mạc Thar huyền bí của Jaisalmer ở bang Rajasthan.

Ngôi trường sẽ là công trình đầu tiên trong khu phức hợp gồm 3 tòa nhà được gọi là Trung tâm GYAAN. Trung tâm này còn bao gồm The Medha - một không gian triển lãm nghệ thuật, biểu diễn với thư viện và bảo tàng.

Bên cạnh đó là Hợp tác xã Phụ nữ - nơi các nghệ nhân địa phương sẽ dạy cho các bà mẹ và mọi người kỹ thuật dệt và thêu của phụ nữ trong vùng.

Trung tâm GYAAN sẽ trao quyền và giáo dục phụ nữ, giúp họ thiết lập sự độc lập về kinh tế cho bản thân, gia đình và cộng đồng của mình.