Tuyên bố Minsk đang sản xuất bệ phóng cho hệ thống tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik của Nga của Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, được hãng thông tấn nhà nước BelTA của Belarus đưa tin, là một phần trong những nỗ lực đang diễn ra nhằm tích hợp hệ thống Oreshnik vào khuôn khổ quốc phòng của Belarus.
Ông Lukashenko nhấn mạnh rằng, trong khi Belarus đang sản xuất các bệ phóng, các tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân sẽ đến từ cái mà ông gọi là "người anh cả", ám chỉ đến Nga.
Diễn biến này đặt ra câu hỏi về ý định chiến lược của cả hai nước trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Đông Âu và cuộc chiến đang tiếp diễn ở Ukraine.
Ý tưởng triển khai hệ thống tên lửa Oreshnik tại Belarus lần đầu tiên xuất hiện công khai vào tháng 12/2024, khi Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Minsk.
Trong cuộc gặp đó, hai nhà lãnh đạo đã ký một hiệp ước an ninh trong khuôn khổ Nhà nước Liên minh, một liên minh chính trị và kinh tế giữa Nga và Belarus.
Ông Lukashenko đã nhân cơ hội này yêu cầu triển khai tên lửa Oreshnik trên lãnh thổ Belarus, nêu ra lo ngại về sự hiện diện quân sự của NATO dọc theo biên giới phía tây của nước này và cuộc xung đột ở nước láng giềng Ukraine.
Ông Putin đã phản hồi tích cực, nói rằng, tên lửa có thể đến Belarus vào nửa cuối năm 2025, tùy thuộc vào mốc thời gian sản xuất của Nga.
Cuộc trò chuyện ban đầu đó đã đặt nền tảng cho những gì hiện có vẻ là một kế hoạch cụ thể, với Belarus đóng vai trò tích cực trong việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng cần thiết.
Những phát biểu của Tổng thống Lukashenko vào ngày 13/3 cung cấp cái nhìn thoáng qua về tình hình hiện tại của sự hợp tác này.
Ông lưu ý rằng, Belarus sắp hoàn thành lô bệ phóng đầu tiên, một bước tiến quan trọng trong việc chuẩn bị cho hệ thống Oreshnik của đất nước.
"Khi chúng tôi phân tích vấn đề này, hóa ra là ngoài tên lửa, mọi thứ đều cần phải được sản xuất, và chúng tôi đang thực hiện điều đó tại Belarus", BelTA dẫn lời Tổng thống Lukashenko nói.
Điều này cho thấy sự phân công lao động, trong đó Belarus xử lý các thành phần trên mặt đất trong khi dựa vào Nga về tên lửa.
Việc sản xuất bệ phóng có thể được coi là một cách gián tiếp hỗ trợ Nga, mặc dù một số nhà quan sát cho rằng, điều này phản ánh các ưu tiên an ninh của Belarus hơn là cam kết với mặt trận Ukraine.
Những bình luận của nhà lãnh đạo Minsk vào ngày 13/3 phản ánh mối quan hệ rộng hơn giữa Minsk và Moscow, nơi Belarus đạt được sự đảm bảo an ninh nhưng phải hy sinh quyền tự chủ.
Dự án Oreshnik có thể củng cố mối quan hệ đối tác này, định vị Belarus là một nút quan trọng trong mạng lưới phòng thủ của Nga.
Cho đến nay, các tên lửa vẫn chưa đến Belarus, nhưng nền tảng đang được đặt. Chuyến thăm của Tổng thống Lukashenko tới Moscow vào ngày 13/3, nơi ông phát biểu với giới truyền thông Nga, nhấn mạnh sự phối hợp đang diễn ra.
Hai bệ phóng Oreshnik đầu tiên sắp hoàn thành, theo tuyên bố của ông, và bước tiếp theo phụ thuộc vào khả năng cung cấp của Nga.
Liệu đợt triển khai này có làm thay đổi cán cân quyền lực ở Đông Âu hay không vẫn chưa chắc chắn, nhưng nó đánh dấu một chương mới trong bối cảnh quân sự đang thay đổi được định hình bởi cuộc chiến ở Ukraine và sự cạnh tranh giữa Nga và phương Tây.
