Niềm vui đến với lớp học vùng cao
Bản Ma Sang cách trung tâm xã Lê Lợi chừng hơn 40km nhưng có tới gần 30km là đường đầy đá sỏi, dốc đứng. Trên đường đến Ma Sang, thầy giáo Lò Văn Chuyển, giáo viên Trường PTDTBT Tiểu học Nậm Pì vừa đi vừa kể: “Ngày trước, đường vào bản chỉ là một lối mòn nên gian nan lắm. Có những ngày mưa chúng tôi phải đi thành từng tốp, vừa đi vừa đẩy mới tới được trường. Điểm trường khi tôi đến dạy chưa có điện, giáo viên chúng tôi phải thắp đèn dầu soạn giáo án. Muốn gọi điện thoại phải đi dò sóng ở trên đỉnh núi, lúc được, lúc không”.
Hành trình đến Ma Sang tiếp tục với con đường đất đỏ, trơn bóng sau cơn mưa. Phải mất gần 2 tiếng đồng hồ di chuyển chúng tôi mới tới được bản Ma Sang khi trời nhá nhem. Đúng lúc bóng tối phủ xuống cũng là lúc ánh điện ở điểm trường Tiểu học và Mầm non Ma Sang bật lên, làm bừng sáng cả góc núi.
Cô giáo Hoàng Thị Ánh Dương, giáo viên cắm bản Ma Sang vừa cất gọn phần thực phẩm tuần tới của học sinh trong tủ lạnh. Cô Dương kể: “Từ khi có điện, những giáo viên ở điểm trường vui hơn hẳn. Chúng tôi ở đây cả tuần nên thường mang đồ lên dự trữ. Có tủ lạnh, thực phẩm cho giáo viên và học sinh được bảo quản tốt hơn. Điểm trường giờ cách xa bản nên nhiều lúc lên trường trước mọi người, một mình giữa núi rừng tôi cảm thấy sợ. Lúc đó, ánh điện như một người bạn kề cạnh”.
Đêm xuống, cách điểm trường khoảng 2 km, khu tái định cư bản Ma Sang rực sáng ánh điện. Trong ngôi nhà gỗ ở trung tâm bản, già làng Giàng A Chíu chăm chú xem đứa cháu mới lên lớp 1 học bài.
Già làng Giàng A Chíu kể lại: “Phải đến năm 2017, bản Ma Sang mới có điện. Khi ấy, tôi mới thấy bản sáng như thế này. Trước kia, tối đến chỉ có đèn dầu, gió thổi là tắt. Giờ có điện rồi, con cháu học hành cũng dễ hơn, mình cũng được xem tivi biết chuyện khắp nơi”.
Sáng hôm sau, sương còn giăng trên đỉnh núi Ma Sang, ánh điện vẫn sáng, tiếng học sinh lại vang lên tại điểm trường. Thầy Điêu Văn Huynh vừa đón học sinh vừa kể: “Các em đến trường sớm để kịp giờ bố mẹ lên nương. Giờ đang vụ thu hoạch nên có hôm các em ở đây đến tối mới được gia đình đón về”.
Cất gọn những chiếc cặp lồng đựng bữa cơm trưa của học sinh mang theo, thầy Huynh bắt đầu chuẩn bị cho ngày học mới. Thầy Huynh bật chiếc máy chiếu, ánh sáng từ màn chiếu khiến cả lớp ồ lên thích thú. Những hình ảnh sinh động về thế giới bên ngoài lên rõ nét khiến đám học trò vùng cao ngỡ ngàng.
“Có điện, việc dạy học như được thay áo mới. Trước đây, muốn dạy bài thực hành hay minh họa thì phải tự vẽ tay hoặc mang tranh ảnh. Giờ thì mở video, trình chiếu hình ảnh là các em hiểu ngay. Kết quả học tập chắc chắn sẽ tốt hơn” – thầy Huynh bày tỏ.
Từ khi có điện, bản làng Ma Sang như khoác lên mình tấm áo mới. Đêm về, dưới ánh sáng của bóng đèn, tiếng trẻ học bài, tiếng máy khâu lách cách, tiếng tivi rộn ràng xen lẫn tiếng cười nói.
Máy móc về bản, người dân bớt nhọc nhằn
Anh Lầu A Chứ, trưởng bản Ma Sang kể lại: “Người dân ở Ma Sang vẫn nhớ như in thời điểm những chiếc xe chở cột điện và công nhân kéo dây xuất hiện trên con đường dốc đá. Bà con kéo nhau ra xem, bàn tán đầy háo hức. Từ lúc nghe tin có điện, ai cũng ngóng từng ngày. Bà con bảo nhau tranh thủ dọn nhà, sửa lại mái để chuẩn bị treo bóng điện. Phải mất gần 2 năm, đường điện vào bản mới được lắp đặt xong vì đường vào Ma Sang rất khó khăn.
Điện về, nhiều thay đổi hiện rõ. Trước đây, để xay ngô, giã gạo, bà con phải làm hoàn toàn bằng tay. Nay, hàng loạt gia đình đã mua được máy xay, máy ép, máy bơm nước nhờ có điện. Công việc nông nghiệp vì thế nhẹ nhàng hơn nhiều.
Anh Hảng A Sinh một trong những hộ đầu tiên mua máy xay thóc, hồ hởi: “Ngày trước giã gạo hết cả buổi chiều, giờ chỉ cần 10 - 15 phút là xong. Có điện, chúng tôi có thêm thời gian làm được nhiều việc khác”.
Nhiều hộ ở Ma Sang đang được hỗ trợ để xóa nhà tạm, nhà dột nát. Âm thanh của những chiếc máy cưa, máy bào gỗ hàng ngày vẫn vọng lên. Những ngôi nhà mới dựng khang trang hơn, đời sống đổi thay từng chút một.
Già làng Giàng A Chíu phấn khởi: “Đời sống bà con giờ đã thay đổi nhiều rồi. Khi điện lưới về, những vật dụng trước đây tưởng như xa xỉ nay dần trở thành quen thuộc. Nhà nào có điều kiện liền sắm tivi, nồi cơm điện, tủ lạnh. Việc bảo quản thực phẩm trở nên đơn giản, bà con không còn phải đi chợ xa hàng chục cây số mỗi tuần".
Nhiều hộ ở Ma Sang còn mạnh dạn đầu tư máy bơm nước tưới ruộng, máy cắt cỏ, máy gặt… giúp công việc nhẹ nhàng và năng suất hơn. Ánh điện không chỉ thắp sáng mái nhà, mà còn thắp lên ý chí làm giàu.
Gian nan hành trình đưa “điện đi trước một bước”
Với phương châm “điện đi trước một bước”, Công ty Điện lực Lai Châu (PC Lai Châu) đã không quản ngại khó khăn, nỗ lực đưa ánh sáng văn minh đến với những bản làng xa xôi nhất.
Ông Trần Kim Long, Giám đốc PC Lai Châu chia sẻ: “Đưa điện về vùng sâu, vùng xa là nhiệm vụ chính trị, là trách nhiệm với đồng bào. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp rất nhiều khó khăn như giao thông cách trở, địa hình hiểm trở, mùa mưa kéo dài khiến việc vận chuyển vật tư thiết bị vô cùng vất vả. Bên cạnh đó, công tác đền bù giải phóng mặt bằng cũng gặp nhiều trở ngại do chính sách thay đổi, một bộ phận người dân còn e dè, chưa đồng thuận”.
Xác định khó khăn là tất yếu, nhưng nhiệm vụ phải hoàn thành, từ đó PC Lai Châu đã chủ động xây dựng kế hoạch và tập trung nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện.
Ngay từ khâu chuẩn bị dự án, PC Lai Châu đã phối hợp với chính quyền cơ sở tổ chức tuyên truyền, vận động người dân hiểu rõ chủ trương, chính sách của Nhà nước, tạo sự đồng thuận cao. Trong công tác khảo sát, đội ngũ kỹ thuật luôn nghiên cứu nhiều phương án, lựa chọn hướng tuyến tối ưu nhằm giảm thiểu tác động đến đời sống và sản xuất của người dân.
Vào mùa mưa, vật tư được tập kết từ sớm; công nhân thi công theo phương châm “mưa gia công, nắng ra công trường”, vừa đảm bảo tiến độ, vừa giữ an toàn lao động. Sau khi hoàn thành dự án, các đơn vị quản lý vận hành còn tiếp tục phối hợp với địa phương hướng dẫn người dân khai thác hiệu quả nguồn điện, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để phát triển sinh kế bền vững.
Nỗ lực ấy đã mang lại kết quả ấn tượng trong việc thắp sáng những bản làng vùng cao Lai Châu. Tính đến nay, 100% số xã trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã có điện lưới quốc gia, tỷ lệ hộ dân có điện đạt 97,88%, tỷ lệ thôn bản có điện đạt 99,16%.
Đặc biệt, Dự án cấp điện cho 155 thôn, bản chưa có điện với tổng mức đầu tư hơn 415 tỷ đồng hoàn thành năm 2021, đã mang ánh sáng đến cho 8.504 hộ dân. Riêng tại huyện Sìn Hồ cũ, sau khi kết thúc dự án, số thôn bản có điện đã đạt 94,5%, tăng 27% so với năm 2020 và số hộ dân được sử dụng điện lưới Quốc gia đạt 97,5% tăng 17,6% so với năm 2020.
Không chỉ đưa điện đến mọi miền, ngành điện Lai Châu còn chú trọng nâng cao chất lượng cung ứng điện, đầu tư cải tạo, hiện đại hóa lưới điện theo tiêu chí N-1, xây dựng lưới điện thông minh, ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, vận hành.
“Hiện toàn tỉnh Lai Châu chỉ còn 8 bản với khoảng 2.300 hộ dân chưa có điện. Trong đó, 5 bản đã được bố trí vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia, 3 bản còn lại đang chờ nguồn vốn bổ sung. Chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng, phấn đấu để 100% bản làng Lai Châu có điện lưới quốc gia” – ông Trần Kim Long chia sẻ.
Với tinh thần phủ sóng điện lưới, tập thể cán bộ, công nhân viên PC Lai Châu vẫn ngày đêm miệt mài trên những cung đường rừng núi, mang theo khát vọng về một Lai Châu rực sáng, văn minh, no ấm, nơi ánh điện của niềm tin lan tỏa đến mọi bản làng xa xôi nhất.
Ngược đường từ Ma Sang về trung tâm xã Lê Lợi, chúng tôi gặp anh Nguyễn Văn Quang, cán bộ điện lực đang vào Ma Sang để sửa chữa điện.
Anh Quang chia sẻ: “Mỗi khi thấy ánh đèn sáng lên giữa núi rừng, chúng tôi thấy công sức mình bỏ ra thật xứng đáng. Điện không chỉ thắp sáng mà còn mở ra cơ hội phát triển cho cả cộng đồng”.
