Các nguồn tin nói với Telegraph hôm 27 tháng 4 rằng Bộ Quốc phòng Anh đang phối hợp phát triển một loại tên lửa hành trình siêu thanh mới do Anh chế tạo với khả năng tăng tốc tới tốc độ trên Mach 5 (6.125 km/h).
Khoảng 1 tỷ bảng Anh dự kiến sẽ cung cấp cho dự án và vũ khí siêu thanh này sẽ chính thức hoạt động vào năm 2030. Chương trình đã được chính phủ Anh phê duyệt như một phần của kế hoạch nâng cấp sức mạnh quốc phòng trị giá 75 tỷ bảng Anh (94,8 tỷ USD).
Dự án này được cho là đang ở giai đoạn phát triển ban đầu và chưa có quyết định nào về việc nó sẽ được phóng trên không, trên mặt đất hay trên biển. Thông tin liên quan như phạm vi và tải trọng vẫn chưa được biết.
Các nguồn tin chỉ ra rằng Bộ Quốc phòng Anh đã yêu cầu một tập đoàn gồm các công ty quốc phòng Anh nghĩ ra các thiết kế khả thi theo 'Thỏa thuận khung phát triển năng lực và công nghệ siêu âm' được đưa ra vào tháng 12.
Các nguồn tin giải thích thêm rằng các vật liệu cây nhà lá vườn có thể chịu được nhiệt độ cực cao do đạn bay và cơ động ở tốc độ cực cao (một dấu hiệu của khả năng siêu thanh thực sự) hiện không tồn tại ở Anh mà phải được tạo ra từ đầu.
Khái niệm tên lửa hành trình siêu thanh của Anh là sáng kiến thứ hai thuộc loại này. Vào năm 2022, một tập đoàn gồm các doanh nghiệp quốc phòng cùng với Phòng thí nghiệm Khoa học và Công nghệ Quốc phòng của Bộ Quốc phòng Vương quốc Anh đã công bố chương trình Thử nghiệm phương tiện bay siêu thanh (HVX) nhằm 'đưa Vương quốc Anh trở thành nước đi đầu trong lĩnh vực siêu thanh có thể tái sử dụng'.
Vương quốc Anh đã triển khai dự án máy bay siêu thanh Concept V tại Triển lãm hàng không Farnborough 2022, với thiết kế phương tiện mẫu được cho là một trong số các thiết kế ý tưởng đang được chương trình HVX tích cực phát triển.
Các nguồn tin của Telegraph không nói rõ liệu ý tưởng tên lửa hành trình siêu thanh là sản phẩm của chương trình HVX hay là thực thể riêng biệt của chương trình này.
Tốc độ là không đủ
Dmitry Drozdenko, một nhà khoa học về tên lửa nổi tiếng người Nga, cho biết Anh sẽ gặp khó khăn trong việc chế tạo tên lửa hành trình siêu thanh trước thời hạn do Bộ Quốc phòng tự đặt ra.
Drozdenko nói: "Về cơ bản, các vật thể bay với tốc độ siêu thanh sẽ di chuyển trong một đám mây plasma và plasma là trạng thái tổng hợp thứ tư của vật chất, không truyền tín hiệu vô tuyến và hoạt động khác biệt so với các trạng thái vật lý khác.
Nghĩa là, để vượt qua những hiện tượng vật lý này và học cách sử dụng chúng, người ta cần phải có kiến thức khoa học cơ bản trong lĩnh vực vật lý của các vật thể, động lực học của vật lý và khoa học vật liệu.
Điều này không thuộc về một số kỹ sư thiết kế, máy tính hay hàng tỷ USD tài trợ mà thuộc về các nhà khoa học làm việc trong các trường đại học và viện nghiên cứu".
Nhà quan sát lưu ý rằng không phải ngẫu nhiên mà Nga là quốc gia đầu tiên trên thế giới phát triển vũ khí siêu thanh, đồng thời chỉ ra kiến thức được tích lũy trong thời kỳ Xô Viết về vật lý plasma trong Chiến tranh Lạnh.
"Người Mỹ có những nhà khoa học giỏi, nhưng đơn giản là họ chưa đạt đến trình độ này", Drozdenko nhấn mạnh và nói thêm rằng đối với Anh, mức độ năng lực của họ trong lĩnh vực này thậm chí còn thấp hơn so với người Mỹ.
Nhà quan sát nhấn mạnh, điều đó không có nghĩa là London cuối cùng không thể tạo ra bước đột phá theo hướng này, với câu hỏi đặt ra là liệu họ có thể làm như vậy trước thời hạn 2030 hay không.
Ngay cả Mỹ, quốc gia đã bơm hàng tỷ đô la vào ít nhất nửa tá dự án vũ khí siêu thanh khác nhau cho Quân đội, Hải quân và Không quân, vẫn chưa sản xuất được một hệ thống tên lửa siêu thanh có thể hoạt động được.
"Các vật liệu có thể chịu được nhiệt độ cao như vậy, bao gồm cả gốm sứ đặc biệt, đã được biết đến kể từ khi Tàu con thoi và Buran được tạo ra.
Gốm sứ chịu nhiệt độ cao được sử dụng trong động cơ máy bay, bánh tuabin, giúp tăng nhiệt độ trong buồng đốt…và tăng hiệu suất của động cơ. Anh là nước sản xuất động cơ phản lực và có Rolls Royce và những thứ tương tự.
Vì vậy, họ có trình độ năng lực nhất định trong lĩnh vực này. Nhưng mọi việc không chỉ đơn giản là việc tên lửa được bọc bằng gạch men chịu nhiệt là có thể chịu được tốc độ siêu thanh", nhà quan sát giải thích.
Siêu thanh không phải là tất cả
Tăng tốc tên lửa hoặc máy bay lên tốc độ Mach 5 trở lên là một chuyện, nhưng vấn đề chính là nền tảng có khả năng cơ động khi bay. Đó là thước đo thực sự của một tên lửa siêu thanh, chuyên gia Drozdenko nói.
"Ngày nay có một sự tôn sùng nhất định xung quanh siêu âm. Nhiệm vụ không phải là làm cho một viên đạn bay với tốc độ siêu thanh. Bởi một viên đạn xe tăng cũng có thể bay với tốc độ siêu thanh vào thời điểm nó thoát ra khỏi nòng súng xe tăng.
Bất kỳ phương tiện nào quay trở lại bầu khí quyển từ không gian đều đang di chuyển với tốc độ siêu thanh. Đó không phải là vấn đề. Vấn đề không phải là bay ở tốc độ này mà là khả năng cơ động ở tốc độ này", ông nhấn mạnh.
Mặt khác, nếu một tên lửa di chuyển với tốc độ siêu thanh chỉ có khả năng bay theo quỹ đạo khí động học, nó sẽ vẫn có thể đoán trước được và không thể cơ động để vượt qua hệ thống phòng không của đối phương.
Tiền không phải là vấn đề
"Công nghệ được phát triển bởi con người", Drozdenko nói khi bình luận về kế hoạch của Vương quốc Anh chi 1 tỷ bảng Anh cho canh bạc siêu thanh của mình.
"Tiền là một phương tiện để phát triển công nghệ, nhưng có thể xảy ra trường hợp công nghệ được tạo ra với số vốn tối thiểu. Có thể bạn có rất nhiều tiền nhưng công nghệ lại không phát huy tác dụng.
Vì vậy, tiền không phải là điều chính ở đây. Điều quan trọng nhất là con người và có kiến thức học thuật phù hợp", chuyên gia nhấn mạnh.
"Vì vậy, các chuyên gia Anh cần phải nghiên cứu thêm về công nghệ này. Một ngày nào đó họ chắc chắn sẽ thành công. Nhưng vào thời điểm họ tạo ra một thứ tương tự như Zircon, Kinzhal, tôi nghĩ chúng ta sẽ có vũ khí khác tối tân hơn", Drozdenko dự đoán.
