Theo Đông y, mướp có vị ngọt, tính mát, không độc, có tác dụng điều kinh, chỉ đới, bình can tức phong, thanh nhiệt, nhuận da, thông kinh lạc, thông đại tiểu tiện, hành huyết mạch.
Mướp già đốt tồn tính, dùng làm thuốc có thể khử phong, hóa đờm, lương huyết, giải độc, sát khuẩn, thông kinh lạc, thông sữa. Theo Lục xuyên bản thảo mướp sinh cân chỉ khát, giải nhiệt trừ phiền, làm nhuận da, trị chứng khát bệnh nhiệt, trị thân nhiệt phiền táo.
Quả mướp không những có khả năng chống viêm, chống các nếp nhăn và làm đẹp dung nhan, mà còn có tác dụng hỗ trợ trong điều trị các chứng đau họng, ho, hen xuyễn, viêm tuyến má, ho bách nhật, đau răng, đau lưng, đậu không bay, tắc sữa, đau bụng kinh, kinh nguyệt quá nhiều, viêm bàng quang.
Phụ nữ kinh nguyệt quá nhiều nên ăn mướp xào với tôm (cả vỏ). Món ăn này vừa trị bệnh, vừa khoẻ người, làm đẹp da.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Mướp tươi 300g, táo ta 200g, chanh 50g, đường phèn lượng vừa đủ. Mướp và táo gọt vỏ, rửa sạch, thái vụn, ép lấy nước, hòa với nước chanh và đường phèn, dùng làm nước giải khát trong ngày. Mỗi liệu trình 10 ngày.
Thông sữa, lợi sữa
Dùng 1 quả mướp tươi, 10g muối ăn, nấu sôi với 1 lít nước, cho sản phụ uống đến khi sữa ra nhiều. Có thể nấu mướp với chân giò lợn để ăn với cơm hàng ngày. Ăn liền 5 ngày.
Chữa ho, hen kéo dài
Lá mướp hương 15 g nấu nước uống hoặc chế biến dưới dạng cao lỏng 1/1, mỗi lần uống 0,5ml.
Chữa sốt cao, đau đầu
Hoa mướp 20g, hạt đậu xanh 100g. Đậu xanh để cả vỏ, ninh nhừ rồi lấy khoảng 400ml nước cốt. Vớt xác đậu xanh ra, cho hoa mướp đã thái nhỏ vào, đun sôi trong 5 – 10 phút. Để nguội. Chắt lấy nước uống làm 2 – 3 lần trong ngày.
Một số món ngon, đơn giản, tốt cho sức khỏe từ mướp:
Công thức 1: Canh mướp nấu lạc
Nguyên liệu:
- 2 quả mướp to vừa
- 1 lạng lạc
- Nước mắm, gia vị.
Cách làm:
- Cho lạc vào nồi, đổ nước ngập, đun sôi. Khi nước vừa sôi, đổ lạc ra ngay, bỏ vỏ đỏ, cho lạc vào cối giã.
- Gọt vỏ và cắt mướp, thái vát.
- Đổ lạc đã giã vào nồi, cho thêm 1 lít nước, cùng nước mắm và gia vị, đun sôi khoảng 5 phút, đổ mướp vào đun cho tới khi mướp chín.
Công thức 2: Mướp xào nấm giòn ngọt
Nguyên liệu:
- 1 quả mướp hương hay mướp khía
- 200g nấm, có thể dùng nấm rơm hay nấm thủy tiê
- Muối, hành lá, rau mùi, nước mắm, hạt nêm.
Cách làm:
- Nấm rửa sạch, cắt bỏ bớt chân, ngâm nấm vào âu nước muối pha loãng khoảng 10 phút, sau đó vớt ra rửa lại cho thật sạch.
- Dùng dao thái nấm thành từng lát mỏng vừa ăn.
- Mướp gọt bỏ vỏ, rửa sạch, thái lát vừa ăn.
- Đun nóng một ít dầu ăn ở nồi, phi hành khô thơm, cho nấm vào xào chín, nêm vào nấm một ít muối, xào khoảng 7-10 phút.
- Cho mướp vào xào cùng, nêm gia vị vừa ăn, xào đến khi mướp chín.
- Tắt bếp, thêm hành lá, rau mùi thái nhỏ vào, múc ra đĩa dùng làm món xào ăn với cơm.