Kể từ khi gác máy cách đây hơn 10 năm vì không còn đủ sức ra phim trường, NSND Trần Phương trở về với cuộc sống thường nhật trong ngôi nhà nhỏ chỉ có một mình.
Sở dĩ vậy vì người vợ thân yêu của ông đã qua đời, cậu con trai duy nhất không may bị tai nạn nên cũng không còn nữa, trong khi bốn cô con gái thì đều đã yên bề gia thất, muốn đón ông về sống cùng chăm sóc nhưng ông chỉ muốn ở lại căn nhà kỷ niệm.
Lúc sống, NSND Trần Phương chia sẻ, ông vốn quen tự lập, tự chăm lo cho bản thân từ ngày còn trẻ nên khi về già ở một mình cũng thấy bình thường, vả lại ông cũng không muốn làm phiền con cháu. Gương mặt gạo cội của điện ảnh Việt Nam không phủ nhận mình cô đơn, nhiều khi ngồi trong nhà ngó ra bên ngoài, chỉ ngóng xem có phải ai vừa gọi tên mình không.
Một ngày với ông chỉ đơn giản là đọc và nghe tin tức trên báo đài, có sức thì đi bộ ra ven hồ gần đó hàn huyên trò chuyện với các bạn đồng niên cho vui. Thức ăn thì các con đã chuẩn bị sẵn, ông chỉ việc cắm nồi cơm là xong.
Có thời gian, lo ông đêm hôm một mình nhỡ sức khỏe gặp vấn đề gì không ai biết, gia đình thuyết phục ông vào trung tâm dưỡng lão để được các cán bộ y tá, điều dưỡng quan tâm từ miếng ăn, giấc ngủ, đảm bảo sức khỏe một cách khoa học.
Nhưng ông cũng chỉ ở đây một thời gian rồi sau đó đồng ý chuyển về sống cùng với cô con gái cả.
Cách đây vài năm, dù vẫn còn minh mẫn nhưng NSND Trần Phương đã chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho sự ra đi của mình. Khi ấy, ông từng thổ lộ “giờ chỉ còn chờ chết thôi” và cho tới lúc ông về thế giới bên kia, chắc những người cùng thế hệ với ông cũng đều “ở bên đó” hết rồi nên ông sẽ có rất nhiều người đón đợi.
Dù vậy, đến sáng ngày 26/8 vừa qua khi ông qua đời, nhiều người vẫn không khỏi bàng hoàng xót xa. Sự ra đi của NSND Trần Phương là mất mát lớn với điện ảnh Việt Nam.
Từng có dịp làm việc chung với NSND Trần Phương khi đóng bộ phim do ông đạo diễn có tên gọi “Hai năm nữa anh về” sản xuất năm 1990, NSND Hoàng Dũng bày tỏ: “Dù biết ai rồi cũng phải ra đi vì đó là quy luật song NSND Trần Phương có thể nói là tượng đài của điện ảnh Việt Nam nên việc ông qua đời để lại khoảng trống vô cùng to lớn, nhất là với những người trong giới làm nghề”.
Nói thêm về lần đóng phim “Hai năm nữa anh về”, NSND Hoàng Dũng cho biết tuy chỉ có một lần hợp tác duy nhất với vị đạo diễn gạo cội của điện ảnh Cách mạng Việt Nam song anh vô cùng ấn tượng với cách làm việc của ông.
Nhớ lại, NSND Hoàng Dũng kể, lần đó anh vào vai tướng Ngụy đóng cùng với “em bé Hà Nội” Lan Hương và nghệ sĩ Trọng Trinh. Khi đoàn phim tập trung, đạo diễn NSND Trần Phương có hỏi mọi người đã đọc kich bản chưa, cảm thấy thế nào và NSND Hoàng Dũng đã mạnh dạn gặp ông để trình bày ý kiến của mình.
Ngày hôm sau, NSND Trần Phương tìm đến tận phòng của NSND Hoàng Dũng rồi đưa cho anh một trang kịch bản vừa được viết thêm rất dài để bổ sung. Lúc bấy giờ, anh chàng diễn viên trẻ Hoàng Dũng chưa có tên tuổi gì cảm thấy rất bất ngờ vì một vị đạo diễn lớn lại lắng nghe những đóng góp của mình một cách rất chân tình.
Cũng theo NSND Hoàng Dũng, sau khi quay xong bộ phim, NSND Trần Phương còn tìm gặp và đưa cho anh 2 bao thuốc lá 365 ngoại nhập. Tuy ông không nói gì nhiều nhưng với anh đó thật sự là một phần thưởng quý giá khiến anh cảm giác rất ấm lòng, giống như những lao động nghệ thuật và cống hiến của mình được ghi nhận.
NSND Hoàng Dũng tâm sự, trong suốt cả quá trình làm việc cùng NSND Trần Phương trước đó, anh chỉ thấy ông cười chứ chưa thấy ông cáu gắt bao giờ.
Vị đạo diễn gạo cội với tác phong điềm đạm, chững chạc đã trở thành một người bạn nghề vô cùng gần gũi với tất cả mọi người trong đoàn phim, kể cả những gương mặt còn rất mới và rất trẻ.
Nhắc đến NSND Trần Phương, NSND Hoàng Dũng khẳng định, ông từng rất ngưỡng mộ vị đạo diễn này còn bởi tài diễn xuất của ông khi đóng phim. Trong đó vai diễn A Phủ trong bộ phim “Vợ chồng A Phủ” mà NSND Trần Phương đảm nhận có thể nói là biểu tượng cho vai nam chính của điện ảnh Việt Nam – vừa khỏe mạnh, vừa nam tính, vừa đẹp trai lại vừa diễn xuất rất tinh tế.
NSND Trà Giang – người được xem là bạn diễn ăn ý của NSND Trần Phương trên phim ảnh khi cả hai hóa thân thành vợ chồng trong bộ phim điện ảnh “Chị Tư Hậu” cũng không giấu được sự xúc động ngậm ngùi khi nghe tin người đồng nghiệp của mình qua đời.
NSND Trà Giang kể, khi đóng bộ phim này, NSND Trần Phương đã nổi tiếng với vai A Phủ, còn bà mới chỉ là cô diễn viên mới ra trường. Vẻ ngoài đẹp trai và tài năng thiên bẩm của ông khiến một đàn em như bà vô cùng ngưỡng mộ.
Sau này dù sống trong TP.HCM và ít có dịp gặp gỡ người bạn diễn của mình song mỗi lần ra Hà Nội, NSND Trà Giang đều ghé thăm NSND Trần Phương. Mỗi lần gặp bà, ông đều vui mừng trò chuyện hàn huyên và đến lúc chia tay thì không khỏi bùi ngùi, bịn rịn.
NSND Trần Phương khi sống, thấy cô em đồng nghiệp từ trong miền Nam lặn lội ra thăm mình còn nói đùa: “Cô tưởng tôi chết nên ra đây viếng à”. Đáp lại, NSND Trà Giang chỉ biết cười rồi bảo vì nhớ người anh thân tình nên ra thăm rồi không quên nhắn ông, không biết lần gặp nhau này có phải là lần cuối hay không…
