Trong hầu hết các trường hợp, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh trong vòng 1, 2 ngày, nhưng tùy theo nguyên nhân, việc chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
Nguyên nhân ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm hay còn gọi là viêm dạ dày ruột là bệnh do ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm.
Chuỗi sản xuất thực phẩm bao gồm nhiều bước: sản xuất, chế biến, phân phối và chuẩn bị. Ô nhiễm thực phẩm có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong quá trình này. Dưới đây là một số ví dụ về ô nhiễm xảy ra trong các giai đoạn khác nhau:
Sản xuất
Nếu cơ quan sinh sản của gà mái bị nhiễm trùng thì lòng đỏ trứng sẽ bị nhiễm bẩn.
Cá ở một số rạn san hô nhiệt đới có thể nhiễm độc tố từ các sinh vật biển nhỏ mà chúng ăn.
Xử lý
Trái cây hoặc rau quả có thể bị ô nhiễm nếu sử dụng nước hoặc đá bị ô nhiễm để rửa, đóng gói hoặc làm lạnh.
Trong quá trình giết mổ, mầm bệnh có nguồn gốc từ lông và da của động vật sẽ xâm nhập vào thịt.
Phân bổ
Thực phẩm đông lạnh để trên bến cảng trong thời gian dài trong thời tiết ấm áp có thể có nhiệt độ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Sản phẩm tươi sống có thể bị ô nhiễm nếu không được làm sạch sau khi chất lên xe tải vận chuyển động vật sống hoặc sản phẩm động vật.
Sự chuẩn bị
Sử dụng cùng một con dao hoặc thớt để cắt thịt, trái cây, rau sống mà không rửa sạch.
Nhân viên chế biến thực phẩm bị bệnh có thể lây lan vi trùng trong khi xử lý thực phẩm nếu họ không rửa tay cẩn thận.
Các loại ngộ độc thực phẩm
Dưới đây là 5 loại vi khuẩn phổ biến gây ngộ độc thực phẩm:
Khuẩn salmonella
Có hàng trăm loại salmonella khác nhau nhưng không phải tất cả chúng đều có hại cho con người. Salmonella phát triển mạnh trong các loại thực phẩm sau:
- Gia cầm hoặc thịt bị ô nhiễm do xử lý thực phẩm không đúng cách.
- Các sản phẩm từ sữa, trứng có vỏ bẩn, sữa và phô mai chưa tiệt trùng.
- Nước trái cây, trái cây, rau, gia vị và các loại hạt.
Campylobacter
Campylobacter là nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh do thực phẩm. Mặc dù nó không phát triển trong thực phẩm nhưng lại dễ lây lan nên một vài vi khuẩn trong miếng thịt gà chưa nấu chín có thể gây bệnh.
Campylobacter phát triển trong các loại thực phẩm sau:
- Thịt gia cầm, thịt đỏ.
- Sữa chưa tiệt trùng.
- Nước chưa qua xử lý.
E. coli
E. coli là một loại vi khuẩn sống trong ruột của người và động vật. Mặc dù hầu hết các loại E. coli đều vô hại nhưng một số loại có thể gây bệnh cho con người.
E. coli phát triển mạnh ở:
- Thịt bò nhiễm phân.
- Sữa và nước táo chưa tiệt trùng, mầm cỏ linh lăng.
- Nước bị ô nhiễm.
Vi khuẩn Listeria
Listeria là một loại vi khuẩn được tìm thấy ở hầu hết động vật và con người. Nếu vật chủ khỏe mạnh thì vi khuẩn thường không gây hại. Loại vi khuẩn này có khả năng chịu lạnh nhưng phát triển chậm ở nhiệt độ dưới 5°C. Sau khi tiêu thụ, nó xâm chiếm trong ruột và sau đó lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Listeria phát triển ở:
- Sữa tươi và các thực phẩm làm từ sữa tươi.
- Thịt chế biến (xúc xích, thịt nguội,...).
- Sản phẩm thô chưa rửa.
Clostridium perfringens
Clostridium perfringens thường được tìm thấy nhiều nhất trong các thực phẩm được nấu chín với số lượng lớn và giữ ấm trong thời gian dài trước khi ăn. Nếu thức ăn đã nấu chín không được tiêu thụ kịp thời, bào tử có thể phát triển thành tế bào mới.
Clostridium perfringens phát triển mạnh trong các loại thực phẩm sau:
- Thịt bò
- Gia cầm
Dấu hiệu và triệu chứng ngộ độc thực phẩm
Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm khác nhau tùy thuộc vào nguồn lây nhiễm. Các triệu chứng ban đầu có thể xuất hiện trong vòng 1 giờ sau khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm hoặc có thể xảy ra tới 28 ngày sau đó. Các trường hợp ngộ độc thực phẩm phổ biến thường có ít nhất ba trong số các triệu chứng sau:
- Đau bụng
- Tiêu chảy
- Nôn
- Mất cảm giác thèm ăn
- Sốt nhẹ
- Yếu đuối
- Buồn nôn
- Đau đầu
Cách xử lý khi bị ngộ độc thực phẩm
Nếu chúng ta khỏe mạnh, hệ thống miễn dịch của chúng ta có thể xử lý một lượng nhỏ vi khuẩn và virus. Nếu vi khuẩn và virus hiện diện với số lượng lớn, chúng có thể khiến chúng ta bị bệnh nặng.
Hầu hết các triệu chứng ngộ độc thực phẩm đều nhẹ và thuyên giảm trong vòng vài ngày. Trong quá trình phục hồi, mục tiêu là ngăn ngừa tình trạng mất nước. Uống nhiều nước, nhưng tránh sữa và đồ uống có chứa caffein.
Nếu xuất hiện các triệu chứng sau khi đi du lịch về, bạn nên cân nhắc đến gặp bác sĩ vì nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm có thể là do nhiễm trùng do vi khuẩn, thường liên quan đến việc đi du lịch.
Trường hợp cần tìm kiếm trợ giúp y tế khẩn cấp
Trong khi hầu hết các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều nhẹ, một số trường hợp có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu:
- Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày.
- Sốt cao (39°C trở lên).
- Đau bụng dữ dội hoặc dai dẳng.
- Nôn mửa kéo dài hơn 12 giờ.
- Các triệu chứng mất nước nghiêm trọng, chẳng hạn như khô miệng, đi tiểu ít, không đi tiểu hoặc nước tiểu sẫm màu hơn bình thường, chóng mặt và khó giữ nước.
- Máu trong phân.
- Khó thở.
Các nhóm dễ mắc bệnh như phụ nữ mang thai, người già hoặc những người có hệ miễn dịch yếu có thể bị bệnh nặng do ngộ độc thực phẩm. Một số trường hợp thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào ở trên, thuộc nhóm dễ mắc bệnh nêu trên hoặc có các bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng khác, bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
