Ưu tiên cải cách thi cử
Tuyên bố về kế hoạch cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục Tổng hợp được Bộ trưởng Mabumba đưa ra khi phát biểu tại cuộc họp tư vấn với các giáo viên ở quận Samfya mới đây. Ông cho biết; trong số các cải cách mà Bộ Giáo dục Tổng hợp đang đề xuất, nội dung về cải cách kiểm tra và tham vấn thực tế đã được Bộ triển khai thực hiện trong thời gian qua.
Với những đề xuất cải cách còn lại, quan trọng và ưu tiên hàng đầu là cải cách các kỳ thi, theo hướng tăng cường sắp xếp an ninh và kiểm soát chặt chẽ ở mọi khâu, để ngăn chặn gian lận và những sai lầm có thể làm thay đổi kết quả thi. Theo kế hoạch dự kiến, cải cách về thi cử sẽ được Bộ Giáo dục Tổng hợp thực hiện ngay trong năm 2019.
Bộ trưởng Mabumba cũng chỉ ra rằng, theo lộ trình cải cách được đề xuất, sẽ có nội dung quy hoạch lại các trường học và sắp xếp hệ thống quản lý giấy tờ liên quan đến thi cử. Điều đó có nghĩa là việc lưu giữ đề thi hay bài kiểm tra không phải do từng trường thực hiện như lâu nay, mà tập trung tại một trường đã được lựa chọn trong khu vực, lưu trữ trong một phòng đảm bảo an ninh tuyệt đối. Đề thi sẽ chỉ được vận chuyển vào buổi sáng của kỳ thi tới tất cả các trường trong khu vực đó.
Ông Mabumba giải thích thêm, theo giải pháp đươc đưa ra, trong mỗi khu vực sẽ có chung lịch thi, để đảm bảo rằng đề thi được gửi đến tất cả các trường trong khu vực vào ngày thi theo lịch đã định, với mức giờ cụ thể, từ giao nhận, bóc đề đề làm bài, đồng loạt vào một thời điểm để tránh lộ đề hay gian lận.
Điều này nghe có vẻ bình thường và dường như là những nguyên tắc cần thực hiện ở bất cứ kỳ thi quy mô nào, nhưng thực tế lại được triển khai khá tùy tiện ở quốc gia phía Nam châu Phi, theo kiểu mạnh trường nào trường ấy làm, thiếu sự kiểm soát và giám sát, khiến tình trạng gian lận trong bài thi cũng như sai lầm trong chấm thi khá phổ biến. Theo lập luận của ông Mabumba, cải cách thi cử chính là bước đi đầu tiên để chấn chỉnh lại chất lượng giáo dục. Theo lộ trình cải cách được Bộ Giáo dục Tổng hợp xây dựng, sẽ có bốn phòng quản lý giám sát thi được lập lên ở cấp tỉnh, huyện và khu vực, với quyền lực rộng để giám sát các trường thực hiện yêu cầu trung thực và minh bạch trong thi cử.
 |
|
Tăng cường hỗ trợ cho học sinh
Nâng cấp, trang bị lại đầy đủ và đồng bộ hệ thống cơ sở vật chất trường học, trong đó có các thiết bị dạy học, là một trong những nội dung quan trọng trong đề xuất cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục Tổng hợp. Theo đó, việc trang bị này sẽ được thực hiện bắt đầu từ các trường học cấp tỉnh, trên cơ sở sử dụng các sản phẩm được sản xuất trong nước chứ không phải nhập khẩu từ nước ngoài.
Ông Mabumba cho biết thêm, Bộ Giáo dục Tổng hợp cũng đang lên kế hoạch tìm cách cải tổ trung tâm chương trình giảng dạy, để các giảng viên đại học và giáo viên các địa phương cũng có thể tham gia vào việc viết sách giáo khoa cùng với các giáo sư đại học.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục Tổng hợp giải thích: Một khi ai đó đã có được kinh nghiệm về giáo dục, từng làm giáo viên và nếu họ cảm thấy rằng mình có thể viết một cuốn sách phục vụ giảng dạy, trên cơ sở những hiểu biết về nhu cầu của người học, thì cần phải mở rộng cơ hội cho những người ấy, tận dụng khả năng của họ, thay vì nhập sách từ bên ngoài vào.
Theo ông Mabumba, động thái này sẽ giúp giảm tình trạng thiếu tài liệu học tập trong trường học ở Zambia hiện nay, vì nếu thực hiện được mục tiêu nói trên, sách phục vụ học tập sẽ được xuất bản ngay tại các địa phương, bởi các chuyên gia trong từng môn học khác nhau thực hiện. Khi có sự đa dạng của các bộ sách, sự lựa chọn cũng được mở rộng để cung cấp những gì tốt nhất cho người học, từ đó có thể giúp cải thiện hệ thống giáo dục của các địa phương - mục đích cao nhất mà Bộ Giáo dục Tổng hợp hướng đến.
Tại cuộc họp tư vấn này, các giáo viên cũng tranh thủ đề xuất Bộ trưởng Mabumba bổ sung thêm những đổi mới mang tính cải cách cho giáo dục. Cán bộ giáo dục tỉnh Luapula, ông Ngosa Kotati, đã nêu cụ thể về chính sách đưa học sinh nữ trở lại trường học. Ông cho biết, chính sách hiện tại thiếu sự hỗ trợ học sinh nữ trở lại trường sau khi mang thai (nạn trẻ em gái mang thai sớm khá phổ biến ở Zambia).
Theo ông Kotati, cần thay đổi điều này, tạo điều kiện học tập cho các em một cách tốt nhất, khi mà nạn kết hôn sớm vẫn chưa dẹp bỏ được. Ông cũng nhấn mạnh nhiệm vụ của các giáo viên trong trường học là phải biết rằng các cô gái cần được tư vấn một khi họ trở lại trường sau kỳ sinh nở. Ông kể lại kinh nghiệm của bản thân rằng ông nhận thấy phần lớn cô gái trở lại trường sau khi mang thai sẽ sớm bỏ học vì không có sự tư vấn và hướng dẫn đúng đắn. Cũng chính vì thiếu sự tư vấn và hướng dẫn đúng đắn dẫn đến việc một số trong số họ lại mang thai không lâu sau khi sinh.
