Nhiều diện tích trái cây được chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý
Nhắc đến huyện Yên Châu, chắc ai cũng đều biết đến thương hiệu “xoài tròn” được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa vào danh mục nguồn gen cây trồng quý hiếm và được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “xoài tròn Yên Châu” tại 3 xã Chiềng Pằn, Sặp Vạt, Viêng Lán.
Thời gian qua, huyện Yên Châu đã xây dựng đề án phát triển, bảo tồn giống xoài; phối hợp với các sở, ban, ngành chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn người dân trồng theo hướng hữu cơ. Hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) về bao bì, quảng bá và giới thiệu sản phẩm; truy xuất nguồn gốc, xây dựng điểm thu mua, sơ chế sau thu hoạch. Hiện, trên địa bàn huyện có hơn 500 ha xoài tròn, trong đó có 260 ha cho thu hoạch, sản lượng trên 1.500 tấn/năm.
 |
Xoài tròn Yên Châu được bày bán ở các sạp hàng. |
Anh Lò Văn Đào, Giám đốc HTX xã Sặp Vạt cho biết: “HTX chúng tôi có 10 thành viên trồng 20,6ha xoài tròn ghép cành từ giống đầu dòng đã qua tuyển chọn. Tất cả đều nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý, sản lượng 125 tấn/năm. Chúng tôi tiêu thụ sản phẩm xoài tại Hà Nội, Thái Nguyên, Nam Định, Thanh Hóa, Bắc Giang... Các xã viên luôn tuân thủ quá trình chăm sóc, áp dụng quy trình VietGAP. Năm 2022, xoài tròn của HTX bán giá trung bình từ 20.000 – 50.000 đồng/kg.
Ngoài trồng giống xoài tròn địa phương, huyện Yên Châu còn có diện tích lớn thứ 2 trong tỉnh về trồng xoài tượng Da Xanh, với hơn 2.830 ha. Trong đó, có 2.350 ha cho thu hoạch, 325 ha có mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu, 148 ha được cấp chứng nhận VietGAP. Năm 2022, huyện có gần 1.390 tấn xoài tượng Da Xanh được xuất khẩu và trên 8.680 tấn tiêu thụ tại thị trường trong nước.
 |
Xoài tượng Da Xanh được nhiều hộ dân trồng phát triển kinh tế. |
Ông Sa Văn Thuận, Phó Chủ tịch UBND xã Tú Nang cho biết: “Xã có 650ha xoài tượng Da Xanh, sản lượng đạt 3.450 tấn/năm. Từ khi trồng xoài này, nhiều nông hộ trên địa bàn xã đã thoát nghèo và có cuộc sống dư giả hơn. Vụ xoài vừa rồi được giá, thu nhập bình quân hơn 120 triệu đồng/ha. Hiện, chúng tôi đang phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và doanh nghiệp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho người nông dân, để bà con yên tâm sản xuất”.
 |
Ngoài các sản phẩm trái cây như: Xoài tròn, xoài Da Xanh, huyện Yên Châu còn có khoảng 2.476ha nhãn. |
Bên cạnh đó, huyện Yên Châu còn đẩy mạnh tuyên truyền người dân trồng nhãn. Hiện huyện có khoảng 2.476ha nhãn với sản lượng hơn 21.000 tấn/năm. Những năm gần đây, bà con đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, rải vụ để tránh áp lực trong tiêu thụ. Điển hình là ghép cành 200ha nhãn chín muộn đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Vừa qua, sản phẩm nhãn của huyện Yên Châu được đưa vào suất ăn trong các chuyến bay của một số hãng hàng không. Điều này khẳng định chất lượng sản phẩm nhãn Yên Châu, góp phần nâng tầm thương hiệu và giá trị các sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương.
 |
Xoài tượng Da xanh được xuất khẩu sang thị trường nước ngoài khó tính. |
Đem xoài "vươn" ra thị trường quốc tế...
Ngoài ra, với trên 800ha chuối, sản lượng 8.775 tấn/năm, huyện Yên Châu là địa phương có diện tích trồng chuối lớn nhất của tỉnh Sơn La. Năm 2018, huyện đã phối hợp triển khai Dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “chuối Yên Châu” cho 3 sản phẩm chính là: Chuối quả tươi, chuối sấy dẻo và chuối sấy giòn. Khu vực địa lý trồng chuối được bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận gồm 91 bản của 10 xã trên địa bàn huyện. Sản phẩm chuối Yên Châu được đưa vào các cửa hàng nông sản sạch như: An Fruit, Hello Green,các siêu thị ở Sơn La, Hà Nội, Đà Nẵng…
Với việc đa dạng các loại cây ăn quả có tiếng, huyện Yên Châu đã chú trọng xây dựng các sản phẩm OCOP, gắn với thế mạnh của địa phương. Trong đó, sản phẩm xoài sấy dẻo, chuối sấy giòn, chuối sấy dẻo, rượu chuối, tỏi đen Yên Châu và tinh bột nghệ được xếp hạng sản phẩm OCOP 3 và 4 sao. Nhiều sản phẩm nông nghiệp mang thương hiệu Yên Châu đã khẳng định được vị thế trên thị trường và được người tiêu dùng đánh giá cao.
 |
Tỏi tía cũng là 1 trong những sản phẩm nổi tiếng của huyện Yên Châu, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. |
Ông Lù Văn Cường, Chủ tịch UBND huyện Yên Châu nhận định: Nhờ sự quan tâm của tỉnh và các sở, ban, ngành, sự vào cuộc quyết liệt của huyện, nhiều hộ dân đã mạnh dạn ghép cải tạo lại vườn nhãn, xoài, chuối, tỏi, mận hậu bằng khoa học kỹ thuật tiên tiến đem lại giá trị kinh tế cao. Qua đó, tạo nên phong trào rộng khắp. Nhiều hộ dân đã thi đua chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong toàn huyện. Vì vậy sản phẩm nông sản, trái cây trên địa bàn huyện không ngừng nâng cao về năng suất và chất lượng, đời sống của bà con từng bước được nâng cao rõ rệt.
“Hiện nay, huyện có hơn 11.000ha cây ăn quả các loại, trong đó hơn 8.70ha cho thu hoạch, sản lượng trên 70.000 tấn/năm. Huyện đang hình thành các vùng chuyên canh, từng bước tạo thương hiệu, đáp ứng nhu cầu thị trường. Trong đó, xoài và một số sản phẩm nông sản được xuất khẩu sang thị trường các nước Mỹ, Anh, Úc, Trung Quốc… Chúng tôi đang tập trung chỉ đạo đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, tập trung phát triển cây ăn quả gắn với tiêu thụ và xuất khẩu nông sản. Cùng với đó, phối hợp với các cấp, ban, ngành, doanh nghiệp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho bà con”, ông Cường cho biết.
 |
Nhờ trồng xoài trên đất dốc, nhiều bà con nông dân đã khấm khá. |
Huyện Yên Châu phấn đấu đến năm 2025 sẽ đạt 12.500ha cây ăn quả. Trong đó, 20% diện tích ứng dụng công nghệ vào sản xuất theo hướng hữu cơ, tiêu chuẩn Viet GAP. Huyện cũng phấn đấu sản lượng quả các loại đạt 500.000 tấn/năm, giá trị sản phẩm thu hoạch đạt 55 triệu đồng/ha. Cùng với đó, huyện đã xây dựng kế hoạch tổ chức cho các xã, thị trấn học tập kinh nghiệm tại nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh để đề xuất giải pháp thực hiện hiệu quả.
Bên cạnh đó, huyện Yên Châu cũng tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi diện tích đất bạc màu; phát triển cây ăn quả theo quy mô liên vùng, gắn với bảo quản chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Địa phương này cũng chú trọng xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả cho người dân, góp phần xoá nghèo bền vững.
