Trông chờ vào các mặt hàng “đòn bẩy”
Theo quy luật thông thường của nhiều năm gần đây, kim ngạch XK thường chững lại trong quý I do ảnh hưởng của Tết Nguyên đán. Thế nhưng, năm 2018 này, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, tổng kim ngạch XK quý I/2018 đã đạt được bước bứt phá ngoạn mục, tạo đà cho việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng của cả năm 2018.
Với những kết quả bứt phá về XK trong quý I, Bộ Công Thương dự báo, nhiều khả năng XK sẽ tiếp tục là “điểm sáng” trên bức tranh kinh tế của cả nước trong năm 2018. Điều này hoàn toàn khả thi bởi nhiều mặt hàng công nghiệp trong quý II này được dự báo là sẽ tăng tích cực do nhập khẩu nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước tăng mạnh trong quý I (46,76 tỷ USD, tăng 12,5% so với cùng kỳ).
Đặc biệt, về chỉ số sản xuất của toàn ngành công nghiệp cũng tăng khá ấn tượng (gần 12% so với cùng kỳ năm 2017), tạo nguồn hàng ổn định và dồi dào cho hoạt động XK trong những tháng tiếp theo của năm 2018. Tiếp đến, quý III/2018, các mặt hàng công nghiệp có kim ngạch XK lớn như: Dệt may, giày dép, đồ gỗ... đều bước vào mùa vụ XK và chắc chắn sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Ngoài ra, cùng thời gian này các mặt hàng nông sản, thuỷ sản cũng được đẩy mạnh XK. Riêng quý IV – quý cuối cùng của năm 2018, các mặt hàng nông sản, thuỷ sản, công nghiệp tiêu dùng XK sẽ tiếp tục tăng mạnh do nhu cầu lớn đến từ các sản phẩm phục vụ mùa đông có giá trị cao và phục vụ các dịp lễ, tết...
Chẳng hạn như điện thoại, hiện mặt hàng này đang có kim ngạch XK lớn nhất trong quý I - với kim ngạch đạt 12,33 tỷ USD, tăng trưởng mạnh 58,8% so với năm 2017. Theo dự báo, điện thoại sẽ vẫn là mặt hàng có kim ngạch XK lớn nhất (khoảng 20% tổng kim ngạch XK) của cả nước trong năm nay. Tương tự, da giày cũng là một trong những mặt hàng XK chủ lực của Việt Nam - dự kiến sẽ được hưởng lợi lớn về thuế quan nếu Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được ký kết vào năm 2018. Khi đó, so với một số đối thủ, cạnh tranh lớn trong khu vực, sản phẩm giày, dép của Việt Nam sẽ được hưởng ưu đãi về thuế khi XK vào EU tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn.
Không dễ dàng
Nhìn vào tăng trưởng XK trong quý I chúng ta thấy tương đối thuận lợi. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng hoạt động XK vẫn còn tiềm ẩn không ít khó khăn và thách thức. Cụ thể, với XK thuỷ sản, mặt hàng này đang chịu ảnh hưởng bởi hải sản bị áp thẻ vàng tại EU; tôm, cá tra chịu thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn của Hoa Kỳ, lệnh cấm nhập khẩu của Ả-rập Xê-út.
Đặc biệt, một khó khăn khác cũng đang đè nặng lên ngành thuỷ sản đó là việc nhiều hãng truyền thông tiêu cực đang bôi nhọ cá tra của Việt Nam tại các thị trường EU, Canada, Trung Quốc... Không chỉ có cá tra, một số mặt hàng khác cũng chịu không ít khó khăn do rào cản phi thương mại được nhiều quốc gia NK dựng lên nhằm bảo hộ hàng hoá sản xuất trong nước...
Chính vì vậy, để thúc đẩy XK và phấn đấu đạt được mục tiêu đề ra, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tích cực cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm bớt thủ tục gây khó khăn cho DN. Bên cạnh đó, lựa chọn các mặt hàng có thế mạnh để xúc tiến XK vào các thị trường theo từng giai đoạn cụ thể nhằm đa dạng hoá thị trường, cũng như tìm kiếm khả năng mở rộng thị trường mới tiềm năng, đồng thời củng cố và mở rộng thị phần tại thị trường truyền thống và các đối tác ký kết Hiệp định Thương mại tự do (FTA). Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức, đào tạo về lĩnh vực hội nhập khu vực nói chung và Quy tắc xuất xứ trong các FTA nói riêng, giúp DN nắm bắt kịp thời những quy định mới, tận dụng hiệu quả cơ hội do các FTA mang lại...
