Phiên xử do Chánh tòa Hình sự TAND TPHCM ông Phạm Lương Toản làm chủ tọa; đại diện Viện KSND TPHCM tham gia phiên tòa gồm 3 kiểm sát viên là: Lê Thị Đông, Phạm Văn Hiền, Trịnh Thị Lan Anh. Dự kiến, phiên xét xử sẽ kéo dài đến ngày 22/11.
Nữ đại gia Dương Thị Bạch Diệp: “Tôi không lừa đảo”
Trong vụ án này, bị cáo Dương Thị Bạch Diệp bị cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước 186 tỷ đồng trong việc hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng để lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng (Q.3, TPHCM). Tuy nhiên, trả lời xét hỏi tại tòa chiều 16/11, bà Diệp cho rằng, mình không lừa đảo, không ký hợp đồng thế chấp nhà 57 Cao Thắng cho Ngân hàng Agribank chi nhánh TPHCM để vay gần 22.000 lượng vàng.
Cụ thể, là người trả lời thẩm vấn đầu tiên, bà Diệp cho rằng sau khi nghe đọc cáo trạng, bà không hiểu cáo trạng viết gì vì các nội dung liên quan đến hồ sơ vay đều là giả mạo từ con số đến các văn bản. Đồng thời bà Diệp tiếp tục khẳng định không thế chấp đất 57 Cao Thắng.
Bà Diệp khai vào năm 2007, Trung tâm Ca nhạc nhẹ TPHCM (TTCNN, trụ sở tại 185 Hai Bà Trưng, Q.3, TPHCM) xuống cấp nên đơn vị này liên hệ với Công ty Diệp Bạch Dương do bà Diệp làm đại diện theo pháp luật, để hợp tác đầu tư và nâng cấp trụ sở. Từ đó, bà Diệp đề nghị hoán đổi để xây dựng trụ sở mới cho TTCNN tại khu đất số 57 Cao Thắng (Q.3). Đổi lại, mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng sẽ nhượng lại cho của bà Diệp.
Cáo trạng thể hiện trong khi chờ hoán đổi, bà Diệp đã làm thủ tục thế chấp khu nhà đất 57 Cao Thắng cho Ngân hàng Agribank chi nhánh TPHCM để vay gần 22.000 lượng vàng. Tuy nhiên, trả lời tại tòa, bà Diệp khẳng định: “Tôi không lừa đảo, tôi cũng chưa bao giờ thế chấp nhà đất 57 Cao Thắng. Đây là hợp đồng bị đánh tráo và lừa dối, do Agribank và kế toán trưởng bên tôi thông đồng để hại tôi”.
Bên cạnh đó, bà Diệp cho rằng, tất cả cáo trạng Viện KSND truy tố đều sai nội dung liên quan việc thế chấp nhà 57 Cao Thắng. “Những chứng từ trong vụ án này đều là giả mạo, người ta có hơn 5.000 bút lục để bắt tôi nhưng tôi chỉ có 18 trang tài liệu trên tay”, bà Diệp nói và liên tục khẳng định “nhà 57 Cao Thắng không thế chấp cho ai. Cáo trạng cho rằng, Công ty Diệp Bạch Dương mua chuộc TTCNN, tuy nhiên nhà 185 Hai Bà Trưng lúc đó 50.000 đồng không ai mua, tôi mua chỉ vì tôi cần mặt bằng” - bà Diệp nói.
Trong khi đó, trả lời xét hỏi tại tòa bị cáo Nguyễn Thành Tài cho rằng chủ trương hoán đổi đất không phải là của ông, mà ông chỉ thực hiện theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TPHCM. Trong quá trình ra các văn bản, ông Tài đều báo cáo cho Chủ tịch. Đồng thời, ông Tài nhấn mạnh: “Thậm chí, đến khi tôi nghỉ hưu thì quá trình hoán đổi vẫn chưa thực hiện, sau đó mới được thực hiện”.
Bên cạnh đó, khi tòa hỏi “có phải ông được phân công lĩnh vực đó không”, ông Tài trả lời “không có quyết định phân công, mà vì là Phó Chủ tịch thường trực nên tham gia”. Còn về việc nhận đơn xin hoán đổi, ông Tài khai trong một buổi họp có gặp nhạc sĩ Vy Nhật Tảo trong giờ giải lao, ông Tảo có trình bày nội dung đó nên ông đã báo cáo với Chủ tịch UBND TP (lúc đó). Sau buổi gặp ông Tảo, ông Tài nhận đơn xin hoán đổi của Công ty Diệp Bạch Dương và sau đó báo cáo Chủ tịch thành phố.
Trả lời câu hỏi “việc hoán đổi đất đai không phải là lĩnh vực được phân công, tại sao bị cáo lại nhận đơn mà không chuyển cho người đồng cấp phụ trách lĩnh vực”, ông Tài đáp rằng, do mình là Phó Chủ tịch thường trực nên nhận đơn.
“Từ tháng 8/2011, tôi không còn là thành viên ban thường trực, việc chuyển giao nhà đất do các thành viên thường trực đương nhiệm phụ trách. Tôi đã cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, thời điểm đó tôi không nghĩ mình làm sai vì tất cả chỉ đang dừng lại ở chủ trương chứ chưa dịch chuyển tài sản”, ông Tài nói và mong HĐXX xem xét mức độ hành vi phạm tội cũng như trách nhiệm của ông trong vụ án.
Hoán đổi đất công sai quy định
Được xác định là người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong vụ án này, Phòng công chứng số 1 đã tham gia lập hợp đồng thế chấp tài sản giữa bà Diệp và Agribank. Tuy nhiên, trong phiên tòa này, cả Phòng công chứng số 1 lẫn ông Nguyễn Trí Hòa (Trưởng phòng công chứng) đều xin vắng mặt trong suốt quá trình diễn ra phiên tòa, đồng thời giữ nguyên toàn bộ lời khai trước đó cùng các văn bản mà phòng công chứng đã phát hành.
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, đề nghị truy tố ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó Chủ tịch UBND TPHCM) cùng 8 đồng phạm ra TAND TPHCM để xét xử về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Khoản 2 Điều 285, BLHS năm 1999. Đồng thời, nữ đại gia Dương Thị Bạch Diệp bị truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Khoản 4, Điều 174, BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Theo cáo trạng, năm 2007, TTCNN có trụ sở tại 185 Hai Bà Trưng, xuống cấp nên đơn vị này liên hệ với Công ty Diệp Bạch Dương do bà Dương Thị Bạch Diệp là đại diện theo pháp luật, để hợp tác đầu tư và nâng cấp trụ sở.
Bà Diệp đã đề nghị hoán đổi để xây dựng trụ sở mới cho TTCNN tại khu đất số 57 Cao Thắng. Đổi lại, mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng sẽ nhượng lại cho Công ty Diệp Bạch Dương để hợp khối với khu nhà đất số 179 - 181 - 183 Hai Bà Trưng, Q.3, phục vụ nhu cầu xây dựng khách sạn 5 sao. Đề nghị này được phía TTCNN chấp thuận.
Cáo trạng nêu năm 2008, bà Diệp đã bàn bạc thỏa thuận thống nhất với ông Vy Nhật Tảo (Giám đốc TTCNN), hoán đổi tài sản tại địa chỉ 57 Cao Thắng (tài sản của công ty) với tài sản 185 Hai Bà Trưng (tài sản của Nhà nước do TTCNN thuộc Sở VH-TT&DL TPHCM làm trụ sở làm việc).
Trong quá trình hoán đổi, bà Diệp đã có hành vi gian dối cung cấp sổ hồng tại số 57 Cao Thắng cho Ban chỉ đạo 09 TPHCM (bảng photo) thể hiện chưa thế chấp, chưa đăng ký giao dịch đảm bảo. Trong khi tài sản này đã được thế chấp vay 8.700 lượng vàng tại Ngân hàng Agribank TPHCM từ ngày 31/12/2008.
Ngoài ra, bà Dương Thị Bạch Diệp cũng không thông báo tài sản trên đang thế chấp tại ngân hàng cho các cơ quan chức năng trong suốt quá trình hoán đổi. Bà Diệp chỉ cam kết với Agribank sau khi hoán đổi xong tài sản 185 Hai Bà Trưng của công ty sẽ thay thế tài sản 57 Cao Thắng làm tài sản bảo đảm chung cho các khoản vay của công ty bà tại ngân hàng này.
Tuy nhiên, sau khi được cấp sổ hồng tại 185 Hai Bà Trưng, bà Diệp không thực hiện cam kết, mà lấy tài sản này vay tại ngân hàng thương mại có thương mại cổ phần Phương Nam (nay là Sacombank) hiện có dư nợ gốc là 99,288 tỷ đồng, nợ lãi là 123,505 tỷ đồng. Cáo trạng cho rằng đủ căn cứ để xác định bà Diệp đã chiếm đoạt tài sản của Nhà nước tại 185 Hai Bà Trưng có giá trị hơn 186 tỷ đồng.
