Điều đáng nói, nhiều học sinh trúng tuyển lớp 10 học được một thời gian lại xin sang trường khác đã đặt ra nhiều bài toán khó trong xây dựng kế hoạch, mục tiêu, chiến lược giáo dục cho nhiều đơn vị.

“Siết” chuyển trường

Theo chia sẻ của thầy Đỗ Đình Đảo, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ (Quận 4), cuối năm học 2022 - 2023 nhà trường tiếp nhận một số trường hợp xin chuyển đi và xin chuyển đến. Thầy Đảo cho biết, nhà trường phải xem xét chỉ tiêu được giao và chỗ học thực tế.

Ngoài ra, các em xin chuyển đến đều học Chương trình GDPT 2018, nên trường cũng tiến hành tư vấn rất kỹ cho phụ huynh khi các môn lựa chọn chưa trùng khớp sẽ phải kiểm tra khảo sát về kiến thức trước khi tiếp nhận. Tuy nhiên đối với những em chuyển đến trường năm nay, hầu hết đang theo học tại trường ở các quận, huyện ven TPHCM như Quận 7, 8, huyện Bình Chánh.

“Mặc dù phụ huynh có nhu cầu chính đáng vì nơi học xa quá, tuy nhiên thực tế thời gian qua, nhiều trường THPT ở vùng ven luôn trong tình trạng “thiếu” học sinh khi tuyển không đủ chỉ tiêu, bởi nhiều học sinh trúng tuyển lớp 10 nhưng không nhập học, hoặc học xong hết năm lại xin chuyển trường...

Vì vậy nhà trường cần xem xét kỹ lưỡng để tránh trường hợp phụ huynh học sinh chọn các trường vùng ven để dễ đậu vào lớp 10, sau đó lại xin chuyển về các trường gần nhà, sẽ tạo ra tiền lệ xấu”, thầy Đảo chia sẻ.

Tại TPHCM, việc học sinh chuyển trường THPT được thực hiện trong thời gian hè trước khi khai giảng năm học mới và khi kết thúc học kỳ I của năm học. Thực tế, thời gian qua có tình trạng phụ huynh khi đăng ký nguyện vọng trong thi tuyển sinh vào lớp 10 thì chọn nguyện vọng “lót” vào những trường có điểm chuẩn thấp để dễ trúng tuyển.

Sau đó, học một học kỳ làm đơn xin chuyển trường đến những trường có điểm chuẩn cao hơn… Tình trạng này đã đặt ra nhiều bài toán khó trong xây dựng kế hoạch, mục tiêu, chiến lược giáo dục cho nhiều trường THPT, nhất là khi triển khai Chương trình GDPT 2018.

Giữa tháng 4/2023, Sở GD&ĐT TPHCM có hướng dẫn về tuyển sinh đầu cấp năm học 2023 - 2024 đối với lớp 10. Riêng với trường hợp đăng ký nguyện vọng tuyển sinh lớp 10 vào trường THPT cách xa nơi cư trú, trường sẽ tổ chức tư vấn riêng với phụ huynh, có lập biên bản buổi tư vấn. Cụ thể, biên bản tư vấn được lập thành 3 bản, ghi rõ thông tin người tham gia tư vấn, nội dung tư vấn…

Đặc biệt, phụ huynh được yêu cầu chứng minh điều kiện đảm bảo đến trường của học sinh khi trường học cách quá xa nơi cư trú, đồng thời cam kết học sinh không thay đổi nguyện vọng sau khi đã trúng tuyển.

Đây là một trong những nỗ lực nhằm hạn chế tình trạng học sinh chọn nguyện vọng xa nơi cư trú để chắc một suất vào công lập, nhưng sau khi trúng tuyển không thể theo học do khoảng cách từ nhà đến trường quá xa, không đảm bảo điều kiện đi lại.

Ảnh minh họa ITN.

Hiệu trưởng đồng thuận

Tại Trường THPT Trần Quang Khải (Quận 11), đối với học sinh chuyển trường phải đảm bảo các tiêu chí theo Quyết định số 51/2002/QĐ-BGDĐT và Thông tư 50/2021/TT-BGDĐT ban hành kèm theo Quyết định số 51. Riêng việc tiếp nhận học sinh chuyển đến, theo thông báo của đơn vị này, học sinh phải được hiệu trưởng trường THPT công lập nơi đang học đồng ý cho chuyển đi và nơi chuyển đến phải còn chỗ học, mỗi lớp không quá 45 học sinh.

Ngoài ra, nhà trường đưa ra một số mức độ ưu tiên đối với học sinh chuyển đến như: Học sinh đạt nhiều thành tích nổi bật trong học tập và rèn luyện; Học sinh giỏi cấp thành phố, đoạt huy chương Olympic về văn hóa và thể thao; Kết quả cuối năm học đạt học lực từ Trung bình khá trở lên và hạnh kiểm từ Khá trở lên.

Điểm tuyển vào lớp 10 của học sinh năm học trước tương đương với điểm đầu vào cùng năm của học sinh nhà trường. Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Tấn Tài cho biết: “Thực tế, nếu học sinh vì điều kiện gia đình chuyển đi nơi khác sinh sống, nhà trường sẵn sàng tạo điều kiện để học sinh chuyển đến trường THPT thuận lợi để theo học”.

Trước đó, tại buổi lễ sơ kết học kỳ I năm học 2022 - 2023 bậc giáo dục trung học TPHCM vào tháng 2/2023, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM chia sẻ, theo quy định của Bộ GD&ĐT, học sinh chuyển trường phải thuộc một trong hai trường hợp sau đây: Học sinh chuyển nơi cư trú theo cha hoặc mẹ; học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về gia đình hoặc có lý do chính đáng để chuyển trường.

“Việc chuyển trường phải được sự đồng thuận của hiệu trưởng nhà trường nơi học sinh chuyển đi và chuyển đến. Thậm chí 2 hiệu trưởng phải trao đổi với nhau xem việc chuyển trường có phù hợp hay không rồi mới quyết định. Việc giải quyết cho học sinh chuyển trường phải trên cơ sở bảo đảm quyền lợi của người học và chia sẻ khó khăn với phụ huynh, không giải quyết cho các trường hợp xin chuyển trường mà lý do không thoả đáng”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Tương tự, ngày 25/7, Sở GD&ĐT Hà Nội ban hành Quyết định số 1257/QĐ-SGDĐT về việc phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính của Giám đốc Sở GD&ĐT thành phố Hà Nội. Theo đó, hiệu trưởng các trường THPT và trường THPT có nhiều cấp học (trong đó có cấp học cao nhất là THPT) thuộc thẩm quyền quản lý của sở GD&ĐT đối với các thủ tục hành chính: Chuyển trường đối với học sinh THPT; xin học lại tại trường khác đối với học sinh THPT.