Đại biểu Lê Thị Song An (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) đề cập tới rào cản trong tự chủ đại học như thiếu chính sách thu hút giảng viên chất lượng cao; thiếu chính sách hợp tác công - tư trong đào tạo chất lượng cao... Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu giải pháp, lộ trình để các trường đại học khắc phục, đảm bảo cơ chế tự chủ hiệu quả thời gian tới.
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận việc tự chủ trong trường đại học vừa qua thực hiện tốt, đem lại sức sống cho các trường. Tuy vậy, ông cho rằng cần điều chỉnh và hoàn thiện chính sách tự chủ này trong quá trình sửa đổi Luật Giáo dục đại học. Tự chủ đại học hiện được tính toán dựa trên tự chủ tài chính và đây là bất cập.
Lãnh đạo ngành Giáo dục cho rằng, cần tách bạch giữa tự chủ tài chính và chính sách tự chủ cho các trường đại học. Thay vào đó, Nhà nước sẽ xem xét đặt hàng, hỗ trợ học bổng cho sinh viên như một trong số hình thức để tăng tài chính cho các trường. Thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ hoàn thiện cơ chế tự chủ đại học, tạo điều kiện cho các trường phát triển.
Nêu chất vấn tại hội trường, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng) đề nghị Bộ GD&ĐT làm rõ việc phân bổ các trường đại học thường tập trung ở các thành phố lớn, trong khi các vùng như khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long thì mật độ rất thấp.
Theo Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn: Hiện Việt Nam có 243 trường đại học cả công và tư. Trong khi ở Hàn Quốc với hơn 50 triệu dân nhưng có hơn 800 trường đại học, Hoa Kỳ có hơn 300 triệu dân nhưng có hơn 3.000 trường đại học.
Với 243 trường đại học tại nước ta, cũng có nhiều trường quy mô nhỏ, thậm chí rất nhỏ, manh mún, phân tán. Hiện các trường đại học tập trung nhiều ở khu vực Hà Nội và TPHCM và một số ở khu vực miền Trung.
Bất cứ quốc gia nào cũng vậy, việc tập trung các trường đại học ở những khu vực thành thị, tập trung nhiều thuận lợi là điều dễ hiểu. Riêng ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, mật độ trường đại học có ít hơn khu vực TPHCM và khu vực phía Bắc.
Thời gian qua, việc tăng cường về tiềm lực quy mô đào tạo trong các tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long trong thực hiện Nghị quyết của Trung ương cũng có định hướng tăng cường các cơ sở giáo dục đào tạo khu vực này.
Từ năm ngoái đến nay, Đại học Cần Thơ đã mở 2 phân hiệu tại 2 tỉnh, các trường cũng tăng cường sự hiện diện tại một số tỉnh ở Đồng bằng Sông Cửu Long.
Trong thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ triển khai hai nghị quyết đã được Chính phủ phê duyệt, trong đó có quy hoạch về mạng lưới các trường đại học sư phạm, quy hoạch hệ thống các trường dạy nghề.
Quá trình thực hiện các quy hoạch này, Bộ GD&ĐT sẽ tính toán tới nhu cầu nhân lực ở các vùng miền, khu vực; đồng thời khắc phục tình trạng các trường đại học manh mún, gặp khó khăn trong tuyển sinh và đào tạo. Mục tiêu nhằm đáp ứng được yêu cầu về nguồn nhân lực để phát triển KTXH các địa phương.
