'Vượt rào' trong tuyển sinh

Điều này khiến không ít thí sinh hoang mang, phụ huynh bối rối, khi tình trạng “mạnh ai nấy làm” trong công tác tuyển sinh tiếp tục tái diễn.

Rối quy trình, thiệt thí sinh

Theo hướng dẫn tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025 của Bộ GD&ĐT, năm nay không có đợt xét tuyển sớm. Tất cả phương thức xét tuyển, từ xét học bạ THPT, xét điểm thi đánh giá năng lực, xét điểm thi tốt nghiệp THPT… phải đăng ký trên Hệ thống chung từ ngày 16/7 - 28/7. Từ ngày 16/8, Bộ GD&ĐT sẽ tiến hành xử lý nguyện vọng xét tuyển trên hệ thống, hay còn gọi là quá trình lọc ảo. Trước 17 giờ ngày 22/8, hoàn thành công bố kết quả trúng tuyển đợt 1.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều thí sinh nhận được thông báo trúng tuyển từ các trường đại học ngoài công lập, chủ yếu theo phương thức xét học bạ hoặc điểm thi đánh giá năng lực. Kèm theo đó là hướng dẫn làm thủ tục nhập học và đóng học phí.

Mai Minh Khôi (phường Chánh Hưng, TPHCM) - thí sinh xét tuyển vào trường đại học ngoài công lập, chia sẻ: “Em được thông báo đã trúng tuyển và yêu cầu xác nhận nhập học trước ngày 5/8. Nhưng em chưa chắc chọn trường này vì còn chờ điểm chuẩn ngành yêu thích ở trường khác. Nếu không đóng học phí, em sợ mất suất, nhưng nếu đóng rồi mà không học thì mất tiền”. Trường hợp của Khôi không phải cá biệt.

Trên các nhóm mạng xã hội về tuyển sinh, nhiều phụ huynh phản ánh con em nhận được thông báo trúng tuyển kèm đề nghị xác nhận nhập học sớm và nộp học phí từ 3 - 5 triệu đồng. Các thí sinh lo ngại, nếu xác nhận nhập học với một trường, hệ thống tuyển sinh của Bộ sẽ không cho phép xét tuyển ở các nguyện vọng khác, dẫn đến nguy cơ bỏ lỡ cơ hội vào trường mong muốn.

Theo ghi nhận, Trường Đại học Hùng Vương TPHCM đã gửi thư báo trúng tuyển học bạ đến thí sinh, chúc mừng “đủ điều kiện trúng tuyển xét học bạ - nhận học bổng hệ đại học chính quy ngành…”. Tương tự, nhiều thí sinh sớm nhận được thư mời nhập học đại học chính quy năm 2025 từ Trường Đại học Gia Định.

Trong văn bản gửi thí sinh, Trường Đại học Gia Định thông báo thí sinh đủ điều kiện trúng tuyển hệ chính quy và mời đến làm thủ tục nhập học khóa kỹ năng hành trang tân sinh viên từ ngày 7 - 11/7. Dù được giới thiệu “miễn phí và cấp chứng nhận”, nhà trường đồng thời yêu cầu thí sinh mang đầy đủ hồ sơ và học phí, với tổng chi phí nhập học bắt buộc hơn 12 triệu đồng.

Đáng chú ý, thư mời nhấn mạnh: “Vì chỉ tiêu có hạn, thí sinh nên tiến hành làm thủ tục nhập học đúng thời hạn ghi trên thư báo này”. Trường cũng khuyến khích thí sinh mang theo bản gốc nếu chưa kịp công chứng hồ sơ, đồng thời cam kết hỗ trợ công chứng ngay tại khu vực nhập học.

Thực tế này khiến không ít thí sinh và phụ huynh cảm thấy như đang “bị ép” nhập học, dù quá trình xét tuyển chính thức chưa bắt đầu. Không chỉ tạo áp lực tài chính, việc nhập học sớm còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót trong xác nhận nguyện vọng, làm mất đi cơ hội xét tuyển vào ngành học mơ ước.

Cần minh bạch thông tin tuyển sinh

TS Lê Viết Khuyến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cho rằng, việc một số cơ sở giáo dục đại học gửi “thư mời nhập học” từ giữa tháng 7/2025 thực chất nhằm mục đích “chiêu sinh” để đảm bảo đủ chỉ tiêu. Dù mục đích có thể xuất phát từ nhu cầu chính đáng, song cách làm này chưa phù hợp trong bối cảnh toàn hệ thống đang thực hiện quy trình tuyển sinh theo hướng dẫn thống nhất của Bộ GD&ĐT.

Ông Khuyến nhấn mạnh, để khẳng định có hay không dấu hiệu vi phạm quy chế tuyển sinh, cần nghiên cứu kỹ bản chất sự việc. Tuy nhiên, điều quan trọng lúc này là các trường không nên đưa ra những thông tin “mập mờ”, dễ gây hiểu lầm cho thí sinh, phụ huynh và tạo dư luận trái chiều trong xã hội.

Nhắc lại chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam lưu ý: Các cơ sở đào tạo phải cung cấp thông tin rõ ràng, dễ hiểu, giúp thí sinh phân biệt chính xác giữa các chương trình đào tạo; đồng thời triển khai nghiêm túc các quy định về điểm ưu tiên khu vực, đối tượng áp dụng cho tất cả phương thức xét tuyển theo quy chế tuyển sinh.

Để giải quyết căn cơ tình trạng này, TS Khuyến cho rằng, các trường không nên chỉ phụ thuộc vào nguồn thu học phí. Thay vào đó, cần chủ động mở rộng các kênh tài chính khác như nghiên cứu khoa học, dịch vụ xã hội hóa, hợp tác doanh nghiệp… Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, cần thực hiện cơ chế cấp kinh phí theo hình thức đặt hàng, không phân biệt trường công hay tư, nhằm tăng cường hiệu lực và hiệu quả của hệ thống giáo dục đại học.

Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, từ ngày 6/8 đến 17 giờ ngày 12/8/2025, cơ sở đào tạo phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát dữ liệu trên hệ thống trước khi tải dữ liệu, thông tin xét tuyển. Từ ngày 13/8 đến 17 giờ ngày 20/8, tổ chức xét tuyển, xử lý nguyện vọng xét tuyển trên Hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung của Bộ GD&ĐT. Bộ cũng yêu cầu, các cơ sở đào tạo phải quy định tất cả thí sinh xác nhận nhập học bằng hình thức trực tuyến trên hệ thống, trước khi nhập học tại trường.

Việc xác nhận nhập học trực tuyến trên hệ thống được thực hiện trước 17 giờ ngày 30/8. Tất cả thí sinh trúng tuyển (kể cả thí sinh trúng tuyển thẳng) phải xác nhận nhập học trên hệ thống (nếu có nguyện vọng theo học). Từ ngày 1/9 đến tháng 12/2025, thí sinh có nhu cầu xét tuyển các đợt bổ sung, thực hiện theo thông tin tuyển sinh được đăng tải trên trang thông tin tuyển sinh của cơ sở đào tạo.