Thay thế thuốc biệt dược
Ngày 25/3, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiên cứu bào chế viên nang và đánh giá tác dụng an thần từ thang thuốc điều trị mất ngủ có thành phần từ dược liệu: Xấu hổ, vông nem, hậu phác nam và cam thảo nam”.
TS Hứa Hoàng Oanh, Đại học Y Dược TPHCM cho biết, có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ, một số nghiên cứu cho thấy mối tương quan đáng kể giữa các triệu chứng của trầm cảm, lo âu, căng thẳng và chứng mất ngủ. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy khoảng 19 - 74% triệu chứng mất ngủ liên quan đến yếu tố tâm thần. Để điều trị mất ngủ, ngoài liệu pháp tâm lý thì việc sử dụng thuốc an thần là rất quan trọng.
Thị trường trong nước hiện có nhiều sản phẩm thuốc giải lo âu, an thần với nguồn gốc hóa dược. Những thuốc này cho hiệu quả tốt, tuy nhiên thời gian sử dụng hạn chế và còn nhiều tác dụng không mong muốn, đặc biệt là gây tăng dung nạp, phụ thuộc thuốc. Hơn nữa, đa số sản phẩm có thành phần từ dược liệu nhập khẩu nên chất lượng khó kiểm soát, giá thành khá cao.
Nhóm nghiên cứu của TS Hứa Hoàng Oanh đặt mục tiêu tiêu chuẩn hóa cao chiết của bài thuốc từ các dược liệu: Xấu hổ, vông nem, hậu phác nam và cam thảo nam nhằm kiểm soát chất lượng trong quá trình sản xuất cao, góp phần đảm bảo an toàn và tác dụng trị liệu cho người sử dụng. Đồng thời, bào chế viên nang từ thang thuốc sắc có tác dụng an thần, điều trị mất ngủ.
Theo TS Hứa Hoàng Oanh, một số nghiên cứu cho thấy tác dụng của những loại cây như xấu hổ giúp giảm lo âu, trầm cảm, tăng cường trí nhớ; cam thảo nam có tác dụng an thần, giải lo âu; vông nem có công dụng giải lo âu và chống trầm cảm.
Các thành phần hóa học có trong dược liệu từ bài thuốc như mimosin là chất có trong xấu hổ, coixol là chất có tác dụng sinh học trong cam thảo nam. Các chất này được sử dụng làm chất điểm chỉ để kiểm nghiệm bài thuốc.
Cao chiết sử dụng chất bảo quản kali sorbat, được thêm vào với hàm lượng cho phép. Việc xây dựng công thức và quy trình bào chế viên nang điều trị mất ngủ có thành phần từ các dược liệu trên giúp giải quyết nhu cầu cho ngành dược Việt Nam, thay thế dần thuốc biệt dược ngoại nhập đắt tiền, phát triển dược phẩm trong nước.
An thần, chống trầm cảm
Trong nghiên cứu này, nhóm đã thực hiện 5 nội dung chính gồm kiểm nghiệm nguyên liệu đầu vào; chiết xuất cao từ dược liệu và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cao chiết; khảo sát liều có tác dụng an thần, giải lo âu của cao chiết; nghiên cứu bào chế sản phẩm; đánh giá tính an toàn và tác dụng an thần, giải lo âu, chống trầm cảm của chế phẩm trên chuột trắng bị stress do cô lập.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, cao nước (cao đông khô quy về 0% độ ẩm) không thể hiện độc tính đường uống với liều tối đa 18,16g/kg thể trọng chuột thí nghiệm.
Qua khảo sát loại tá dược và tỷ lệ phù hợp, nhóm đã xây dựng được công thức bào chế viên nang cứng; bào chế 3 lô viên nang cứng phòng thí nghiệm, mỗi lô 1.000 viên, xây dựng quy trình sản xuất viên nang cứng thử nghiệm trên 3 lô nghiên cứu với quy mô 1.5000 viên/lô; xây dựng tiêu chuẩn cơ sở viên nang cứng theo hướng dẫn trong Dược điển Việt Nam V khảo sát độ ổn định của viên nang cứng an thần ở điều kiện bảo quản thực và điều kiện già hóa cấp tốc.
Nhóm nghiên cứu thí nghiệm trên chuột nhắt trắng đực và cái được cho uống viên nang cứng an thần liều 1 viên/kg - 2 viên/kg mỗi ngày 1 lần, liên tục trong 60 ngày. Kết quả, chuột phát triển bình thường, không thể hiện sự bất thường về hành vi, thể trạng tổng quát, chức năng gan, thận và công thức máu, sản phẩm thể hiện tác dụng an thần, chống trầm cảm, có tính an toàn, không chứa độc tính.
TS Hứa Hoàng Oanh cho biết, kết quả đề tài sẽ là tài liệu tham khảo mang tính khoa học và ứng dụng cao cho các đơn vị nghiên cứu, sản xuất. Kết quả đạt được cũng tạo tiền đề cho việc nâng cấp tiêu chuẩn cũng như chất lượng cho các cao chiết và sản phẩm từ dược liệu trong nước.
Bên cạnh đó, việc bào chế thành công viên nang và đánh giá tác dụng an thần từ thang thuốc điều trị mất ngủ có thành phần từ dược liệu: Xấu hổ, vông nem, hậu phác nam và cam thảo nam tại Việt Nam có thể thay thế các sản phẩm nhập ngoại, giúp giảm giá thành sản phẩm, mang lại hiệu quả trong điều trị, thuận tiện khi sử dụng.
