Hàng chục chiến binh Hamas, chia thành nhiều nhóm độc lập, đang bị mắc kẹt trong các đường hầm dưới lòng đất, phía sau phòng tuyến của Israel, trong khi các nhà trung gian cố gắng tìm ra giải pháp không làm sụp đổ lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng ở Gaza.
Vấn đề đối phó với 200 chiến binh Hamas trên vùng lãnh thổ do Israel kiểm soát ở Gaza không chỉ là vấn đề chiến thuật đối với quân đội Israel (IDF). Đây là một vấn đề ngoại giao nhạy cảm và chưa có lối thoát rõ ràng.
Những nhóm này - và không rõ chính xác có bao nhiêu nhóm hoặc vị trí chính xác của chúng - đã củng cố lực lượng trong các đường hầm này kể từ khi lệnh ngừng bắn chia cắt Gaza dọc theo cái gọi là đường vàng một tháng trước: Israel kiểm soát lãnh thổ phía đông của đường này, trong khi Hamas tái khẳng định quyền lực ở phía tây.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố rõ ràng rằng, ông không có ý định để các nhóm Hamas đơn giản thoát khỏi đường hầm và trở về khu vực Gaza do Hamas kiểm soát. Hamas tuyên bố các chiến binh của họ sẽ không bao giờ đầu hàng và giao nộp vũ khí.
Theo hai nguồn tin từ Israel, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Israel đạt được tiến triển hướng tới một số giải pháp khả thi, và con rể của ông Trump - đặc phái viên Mỹ Jared Kushner - đã nêu vấn đề này với ông Netanyahu trong các cuộc họp mới đây.
"Người Mỹ muốn tiến tới giai đoạn tiếp theo và đóng hồ sơ tù nhân Rafah", một trong những nguồn tin cho biết.
Giai đoạn thứ hai của lệnh ngừng bắn bao gồm việc thành lập một lực lượng an ninh quốc tế tại Gaza, giải giáp Hamas và tiếp tục rút quân đội Israel.
Mỗi yếu tố đều đòi hỏi những cuộc đàm phán đầy thách thức với nhiều quốc gia, và các chiến binh Hamas ở Gaza chỉ là một mảnh ghép nữa trong bức tranh ngoại giao ngày càng khó khăn.
Một ý tưởng là trục xuất các chiến binh sang một nước thứ ba, và Thổ Nhĩ Kỳ được xem xét là một lựa chọn khả thi, nguồn tin khác cho biết. Tuy nhiên, chưa có giải pháp nào như vậy được thực hiện.
Trong suốt tuần vừa qua, Văn phòng Thủ tướng Netanyahu đã nhiều lần phủ nhận các báo cáo về việc thả những gì Israel coi là các nhóm khủng bố.
"Thủ tướng không cam kết với người Mỹ về việc thả tù nhân khỏi Rafah", một quan chức cấp cao của Israel cho biết trong một thông báo hôm 10/11, và vài giờ sau đó nói thêm rằng, "trái với các báo cáo, không có giải pháp nào được thống nhất".
Nếu không có giải pháp, các nhóm này sẽ như một quả bom hẹn giờ. Với rất ít hoặc không có lương thực và nước uống, các chiến binh Hamas chỉ còn một lựa chọn đơn giản: đầu hàng hoặc chiến đấu.
Muhammad Shehada, một chuyên gia về Gaza thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu, từng nói rằng, "Hamas thậm chí còn không biết có bao nhiêu người vẫn còn sống sót".
Và tình trạng bế tắc này đã chứng tỏ là mối đe dọa đối với lệnh ngừng bắn chung có hiệu lực vào ngày 10/10.
Có khả năng những nhóm biệt lập này - tách khỏi sự chỉ huy và kiểm soát của Hamas - chịu trách nhiệm cho các cuộc tấn công gần đây vào lực lượng Israel khiến Tel Aviv phải trả đũa mạnh mẽ, và hai lần đe dọa lệnh ngừng bắn.
